Lideri Zapadnog Balkana su potpisali novu fazu Akcionog plana za zajedničko regionalno tržište 2025-2028. (CRM 2.0) i pohvalili rad Vijeća za regionalnu saradnju i partnera u pripremi dokumenta na samitu kojim je obilježena 10. godišnjica Berlinskog procesa a koji je održan danas u glavnom gradu Njemačke.
Lideri su potpisali i Sporazum o pristupu visokom obrazovanju i prijemu na studije na Zapadnom Balkanu te usvojili Deklaraciju o pristupu i saradnji u okviru infrastrukture za istraživanja i inovacije i Deklaraciju o regionalnim standardima za provjeru direktnih stranih ulaganja.
– Radi se o glavnom sveobuhvatnom okviru regionalne saradnje od opšteg dobra i zajedničkog interesa na globalnom planu. Rad na regionalnoj ekonomskoj integraciji u okviru plana Zajedničkog regionalnog tržišta koji je usvojen danas u skoro svim oblastima politika, od digitalne tranzicije, trgovine, ulaganja, do inovacija, zelene tranzicije i slično koje su postale vidljive tokom prve faze Zajedničkog regionalnog tržišta, postaje čvrsto utemeljen na novom Planu rasta Evropske unije – rekla je generalna sekretarka.
Lideri Berlinskog procesa su istakli rezultate ostvarene u okviru Zajedničkog regionalnog tržišta 2021–2024. kao i ulogu Vijeća za regionalnu saradnju u olakšavanju njegovog provođenja, uključujući slobodu kretanja sa ličnom kartom, uzajamno priznavanje visokoškolskih i stručnih kvalifikacija u regionu, u potpunosti funkcionalan režim rominga kao kod kuće na Zapadnom Balkanu, smanjivanje cijena prenosa podataka u romingu između EU i šestorke Zapadnog Balkana, napredak ka članstvu u Jedinstvenom području platnog prometa u eurima (SEPA), uspostavljanje zelenih koridora i smanjivanje vremena čekanja, te su pozdravili napore uložene u jačanje regionalne saradnje. Istakli su potrebu za pojačanom regionalnom saradnjom tokom druge faze Zajedničkog regionalnog tržišta.
– Nakon šest godina mandata na mjestu generalne sekretarke Vijeća za regionalnu saradnju, mogu reći da region nikada ranije nije bio toliko slobodan i svjestan značaja regionalne saradnje. Ovu situaciju u velikoj mjeri dugujemo procesu evropske integracije. Zajedničko regionalno tržište je velika prilika, koja sa sobom nosi i veliki izazov u pogledu podstrekivanja zajedničke vizije i jasne svrhe naše budućnosti u Evropi. Dok radimo na integraciji tržišta istovremeno njegujemo i zajednički evropski identitet čime se smanjuje privlačnost izolacionističkih politika i ističu koristi saradnje kao pokretača napretka. Po riječima Jeana Moneta: „Mi ne stvaramo koaliciju država već ujedinjujemo ljude“ – zaključila je Bregu.
Sporazum o pristupu visokom obrazovanju i prijemu na studije na Zapadnom Balkanu koji je potpisan danas novi je sporazum o mobilnosti čiji je cilj da se poveća mobilnost studenata i obezbijedi im se pravo studiranja na akreditovanim visokoškolskim ustanovama u regionu. Zajedno sa sporazumima o mobilnosti potpisanim na samitima Berlinskog procesa 2022. i 2023. godine ovim Sporazumom će se dodatno povećati mogućnosti slobodnog kretanja na Zapadnom Balkanu. Cilj deklaracija o pristupu i saradnji u okviru infrastrukture za istraživanja i inovacije i o regionalnim standardima za provjeru direktnih stranih ulaganja za šestoruku Zapadnog Balkana, usvojenih danas, je promocija partnerstava u oblastima istraživanja i inovacija te poticanje dinamičnog regionalnog inovacionog ekosistema, kao i usklađivanje investicione politike sa normama Evropske unije i međunarodnim dobrim praksama.
Lideri Berlinskog procesa su pozdravili rezultate prvog Ministarskog sastanka o Zelenoj agendi za Zapadni Balkana koji je Vijeće za regionalnu saradnju organizovalo prošle sedmice u Hamburgu. Na sastanku je potvrđena Hamburška deklaracija o Zelenoj agendi za Zapadni Balkan kojom je obnovljena i ojačana posvećenost šestorke Zapadnog Balkana potpunom i pravovremenom provođenju ove agende kao i njenog Akcionog plana za period 2021–2030. koje olakšava i prati Vijeće za regionalnu saradnju, sa vizijom postizanje klimatske neutralnosti do 2050. godine.
