Toksične čestice iz "neuništivih hemikalija" koje se ne razlažu u životnoj sredini i skupljaju u tijelima ljudi, pronađene su na nekoliko hiljada lokacija širom Evrope, prenosi Nova S.

Opasni zagađivači su registrovani i u Srbiji, i to na više od 10 lokacija. Među njima su bar tri na teritoriji Beograda, od kojih je jedna na Adi Ciganliji.

Naime, naučna istraživanja pokazala su da ovo zagađivači koji preko najčešće deterdženata ulaze u vodu, zemljište i kasnije prirodnim slijedom događaja u proizvode široke potrošnje. Nazivaju ih i polifluoroalkilnim supstancama (PFAS), piše Gardijan.

Zapravo to je „porodica čestica“ kojih ima oko 10.000. Dva PFAS-a su posebno opasna, jer su povezana sa nizom zdravstvenih problema. Prvi je PFOA koji može da izazove rak bubrega i testisa, bolest štitne žlijezde, ulcerozni kolitis, visoki holesterol i hipertenziju.

Drugi je PFOS povezan sa reproduktivnim, razvojnim, bolestima jetre, bubrega i štitne žlijezde. Na nižim nivoima PFAS je povezan sa imunotoksičnošću.

Supstance su pronađene na oko 17.000 lokacija širom Evrope. Od toga, PFAS je otkriven u visokim koncentracijama od više od 1.000 nanograma po litru vode na oko 640 lokacija i iznad 10.000 ng/l na 300 lokacija.

-Ovolika koncentracija me brine, rizikujete da stoka dobije pristup tim vodama i da nju posle konzumiraju ljudi- rekao je profesor Krispin Helsel, hemičar za životnu sredinu sa Univerziteta Lančester.

Inače, mapa pokazuje da je u Belgiji zagađenje najveće. Ljudima koji žive u krugu od 15 kilometara od lokacije rečeno je da ne jedu jaja položena u baštama i da izbjegavaju domaće povrće. U međuvremenu, 70.000 ljudi koji žive u krugu od pet kilometara dobili su instrukcije da izvade krv kako bi se utvrdilo prisustvo PFAS.

U Holandiji, PFAS u pjeni za gašenje požara kontaminirao je zemljište oko aerodroma Šiphol u Amsterdamu, što je rezultiralo ogromnim zagađenjem. Utvrđeno je da neki aerodromi i vojne lokacije u Njemačkoj imaju slične probleme.

U Velikoj Britaniji, najviši nivoi PFAS pronađeni su u blizini ispuštanju iz fabrike hemikalija na rijeci Vajr, iznad Blekpula. Utvrđeno je da riba u rijeci sadrži visoke nivoe PFAS-a.

Mapa pokazuje da su izvori vode za piće u Velikoj Britaniji kontaminirani PFAS-om, ali kompanije za vodu kažu da hemikalije ne dospijevaju u vodu iz slavine.