Antiratni uzbunjivači objavili su spisak koji otkriva planove Moskve da regrutuje stotine građana Srbije, kako bi ojačala svoje trupe u Ukrajini, objavio je britanski list Gardijan, prenosi N1.
Početkom septembra Branko se ukrcao na direktan let od Beograda do Moskve. Nekoliko dana kasnije on i još trojica Srba su odvezeni u vojni regrutni centar u Krasnogorsku, mjestu u predgrađu Moskve, gdje je grupa potpisala ugovor s ruskom vojskom, piše Gardijan.
- Sve se desilo jako brzo. Za dan sam postao ruski vojnik. Sada čekam da me pošalju u Ukrajinu, napisao je Branko u razmjeni poruka s novinarima Gardijana preko mreže Telegram.
Branko nije njegovo pravo ime, koje je poznato redakciji britankog lista. Kako pišu, tražio je anonimnost da bi mogao otvoreno da govori.
Gardijan navodi da je ovaj Srbin dio posljednjih napora Moskve da regrutuje srpske državljane, kako bi ojačala svoje snage, iscrpljene poslije 18 mjeseci ratovanja.
Pozivajući se na izjave dvojice srpskih boraca, kao i na spisak regrutovanih Srba koji je procurio, Gardijan navodi da ruski zvaničnici imaju plan da regrutuju stotine boraca iz Srbije kako bi popunili svoje redove.
Rusija je od početka rata u Ukrajini promijenila niz svojih zakona kako bi omogućila stranim državljanima da se priključe armiji.
Sam Vladimir Putin je na jednom sastanku bezbjednosnih zvaničnika, održanom malo poslije napada na Ukrajinu, rekao da Kremlj treba da pomogne ljudima iz inostranstva koji žele da se bore za Rusiju.
Gardijan navodi da se Srbija, zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, bori da izbalansira svoje istorijske veze s Rusijom i evropske integracije. Dodaje da je ovo posebno postalo izraženo od početka rata u Ukrajini, zbog proruskih sentimenata i simpatija koje građani Srbije gaje prema Rusiji.
Britanski list navodi da broj Srba koji je do sada regrutovan nije toliki da bi mogao da napravi razliku na bojnom polju.
Plan razrađen tokom ljeta
Plan za regrutovanje Srba je, dodaje Gardijan, razrađen tokom ljeta, a cijelom šemom navodno rukovodi Davor Savčić koji za Rusiju u Ukrajini ratuje još od 2014. godine.
List dodaje da je Savčić bio povezan sa ruskom plaćeničkom grupom Vagner. Medijska grupa Fontanka je ranije objavila da je on prije Ukrajine ratovao s Vagnerom u Siriji.
Savčić je u intervjuu za prodržavnu rusku televiziju u avgustu ove godine otvoreno pričao o tome kako je postavljen na čelo jedinice srpskih boraca u Ukrajini.
- Sada zvanično potpisujemo ugovor s ruskim Ministarstvom odbrane. Borci prolaze kroz regrutacionu službu u Krasnogorsku - rekao je Savčić, opisujući detalje koji se podudaraju s onim koje je iznio Branko.
Poslije obuke, srpski borci se šalju u lugansku oblast, dodao je Savčić.
U intervjuu je učestvovao još jedan srpski državljanin, Dejan Berić, koji je rekao da su srpski borci dio ruske 106. vazdušno-desantne divizije.
- Kada je Vladimir Putin dozvolio strancima da dolaze, napravio sam plan i obratio sam se svom generalu, ispričao je Berić, pokazujući na Savčića.
- Momci dolaze, mi se s njima sretnemo i oni odmah odlaze u regrutacioni centar gdje potpisuju ugovor, dodao je Berić.
Prema njegovim riječima, većina stranih boraca u ruskim redovima su upravo Srbi, prenosi Gardijan.
BiBiSi (BBC) servis na ruskom izvještavao je takođe o srspkoj regrutacionoj šemi, navodeći da je došao u posjed privatnog snimka sastanka Savčića sa neimenovanim zvaničnicima u Moskvi, na kojem je Savčić kazao da planira da regrutuje oko 1.000 Srba koji bi formirali bataljon u okviru 106. divizije.
Gardijan navodi da je za sada nepoznat tačan broj srpskih državljana koji su potpisali ugovor s ruskom vojskom.
Orden Respubliki, antiratni uzbunjivač iz Rusije, dostavio je Gardijanu listu 13 Srba koji su navodno potpisali ugovore od početka septembra. Dvojica od njih, među kojima je i Branko, pristali su da govore za Gardijan.
- Za sada nas ima oko 60 do 70, rekao je jedan Srbin, koji je takođe u septembru otputovao u Moskvu i potpisao ugovor za učešće u 106. diviziji.
Ovaj muškarac kaže da se prijavio u rusku vojsku iz ideoloških razloga, a da novčana nadoknada za učešće u ruskom ratu ima sekundarnu ulogu.
Krivični postupci u Srbiji protiv dobrovoljaca
Gardijan navodi da prosec regrutacije boraca iz Srbije donosi rizik podizanja tenzija između Moskve i Beograda. List podsjeća da je srpski predsjednik Aleksandar Vučić "ljutito reagovao" na snimak prikazan na ruskoj državnoj televiziji, na kojem su navodno dobrovoljci iz Srbije koji se obučavaju u Vagneru.
- Zašto vi iz Vagnera zovete bilo koga iz Srbije, kada znate da je to protivno našim zakonima, prenosi Gardijan Vučićeve riječi.
List podsjeća i da je srpski ministar odbrane Miloše Vučević takođe upozorio građane Srbije da se ne prijavljuju za učešće u ratu u Ukrajini.
Od tada je, prema pisanju Gardijana, procesuirano više od 20 srpskih državljana.
Viktor Zaplatin, ruski veteran koji je regrutovao Srbe za rat u Ukrajini, 2014. godine kaže da su srpske vlasti provalile borce koji putuju za Rusiju.
- Rizik krivičnog postupka za one koji se vrate iz Rusije je veoma veliki. Ali uvijek ima dobrovoljaca iz Rusije. Međutim, njihov broj i kapaciteti u kojima učestvuju je tajna, rekao je Zaplatin.