Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Antonio Gutereš upozorio je u srijedu da svijet ulazi u “doba haosa” s duboko podijeljenim Savjetom bezbjednosti UN koji nije u stanju da rješava kritična pitanja kao što je rat u Pojasu Gaze.
Gutereš je u Generalnoj skupštini UN, na dan kada rat u Pojasu Gaze ulazi u peti mjesec, rekao da je “posebno uznemiren” izvještajima da izraelska vojska namjerava da joj sljedeći fokus bude Rafa na jugu te palestinske teritorije, dok vodi rat protiv Hamasa, kojeg su SAD i Evropska unija označile kao terorističku organizaciju.
– Takva akcija bi eksponencijalno povećala ono što je već humanitarna noćna mora sa neopisivim regionalnim posljedicama – rekao je Gutereš.
Izraelske snage u kampanji da unište Hamas nemilosrdno su bombardovale Pojas Gaze i izvršile kopnenu invaziju, nakon što je ekstremistički palestinski pokret izveo napad na jugu Izraela 7. oktobra.
– Vrijeme je za trenutni humanitarni prekid vatre i bezuslovno oslobađanje svih talaca – rekao je Gutereš Generalnoj skupštini predstavljajući svoje prioritete za 2024. godinu.
U govoru je pozvao na promjene u Savjetu bezbjednosti i međunarodnom finansijskom sistemu, između ostalih reformi, navodeći svoj “Samit budućnosti” u septembru kao ključnu priliku za rješavanje disfunkcionalnosti koji su “dublje i opasnije” nego ikada.
– Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija – primarna platforma za pitanja globalnog mira – nalazi se u ćorsokaku zbog geopolitičkih jazova – rekao je Gutereš.
– Ovo nije prvi put da je Savjet podijeljen – ali je najgore. Današnja disfunkcija je dublja i opasnija – dodao je generalni sekretar svjetske organizacije.
On je rekao da u “današnjem multipolarnom svijetu” ne postoje mehanizmi kao za vrijeme Hladnog rata za “upravljanje odnosima supersila”.
– Naš svijet ulazi u doba haosa... opasnog i nepredvidivog gdje svi rade šta hoće potpuno nekažnjeno – upozorio je on dok traju razorni sukobi u Ukrajini, Sudanu, na Bliskom istoku i drugdje, sa milionima ljudi koji su raseljeni zbog borbi i kojima je potrebna pomoć.
Gutereš je ohrabrio svjetske lidere da iskoriste priliku “Samita budućnosti” koji će se održati u septembru u Njujorku na marginama godišnje Generalne skupštine kako bi “oblikovali multilateralizam u godinama koje dolaze”.
Gutereš, koji je rješavanje klimatskih promjena postavio kao prioritet pošto je preuzeo dužnost 2017. godine, ponovio je da ta kriza “ostaje odlučujući izazov našeg vremena” i pozvao čovječanstvo da “se pomiri s planetom”.
– Čovječanstvo je vodilo rat koji možemo samo izgubiti: naš rat sa prirodom. To je luda borba da se izabere – rekao je Gutereš.
