Sudija u penziji Sandra Dej O‘Konor, prva žena u Vrhovnom sudu SAD čiji su centristički pogledi na svijet i oštroumno pregovaranje omogućili da upravlja pravosuđem u zemlji tokom četvrt veka dugog mandata, umrla je danas u 93. godini, saopštio je sud.

Sud je čuo da je O‘Konor preminula u Feniksu od komplikacija povezanih sa uznapredovalom demencijom i respiratornom bolešću.

Predsjednik Vrhovnog suda Džon Roberts primijetio je da je O‘Konor „prokrčila istorijski trag kao prva žena sudija u našoj zemlji“.

"Ona je odgovorila na taj izazov sa neustrašivom odlučnošću, neospornom sposobnošću i prijatnom iskrenošću. Mi u Vrhovnom sudu žalimo zbog gubitka dragog kolege, žestokog, nezavisnog branioca vladavine prava i elokventnog zagovornika građanskog obrazovanja", rekao je Roberts.

Sudiji O‘Konor, koja se penzionisala 2006. godine, dijagnostikovana je demencija u kasnijim godinama i najavila je povlačenje iz javnog života u oktobru 2018. godine.

Kada je bivši republikanski predsjednik Džordž V. Buš zamijenio pragmatičnu O‘Konor ideološki rigidnim konzervativcem Semjuelom Alitom, već konzervativni Vrhovni sud se pomjerio dalje udesno.

O‘Konor, koja je odrasla na porodičnom ranču u Arizoni, napredovala je kroz svijet politike u kojoj dominiraju muškarci u svojoj matičnoj državi, a zatim i kroz pravosuđe u prestonici Vašingtonu.

Republikanski predsjednik Ronald Regan ju je 1981. imenovao za prvog sudiju Vrhovnog suda skoro dva vijeka nakon osnivanja te institucije, ali ona nije ušla u istoriju samo razbijanjem rodnih uloga.

Iako je po prirodi bila konzervativna, postala je ideološki centar suda. Sa pragmatizmom i smislom za postizanje konsenzusa, upravljala je donošenjem odluka o najkontroverznijim pitanjima svog vremena, uključujući zaštitu prava žena na abortus i pozitivnu diskriminaciju u visokom obrazovanju.

O‘Konor je uporedila svoj mandat sa hodanjem po svježem betonu "jer svako mišljenje koje ponudite ostavlja trag".