Запањујућа снага Филових слика великог формата / - FOTO: LAZAR RUŽIĆ
14/12/2024 u 09:02 h
Živana JanjuševićŽivana Janjušević
Preuzmite našu aplikaciju
Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
StoryEditor

Snaga stvaranja utemeljena u slobodi

Izložba slika Branka Filipovića Fila otvorena u Galeriјi Crnogorske akademiјe nauka i umјetnosti
image

Predsjednik CANU akademik Stanković obišao postavku s kustoskinjom Bezmarević

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ
"Snaga slike" naziv јe izložbe radova uvaženog slikara Branka Filipovića Fila (Cetinje, 27.6. 1924 – Beograd, 7.11.1997) iz Crne Gore, čiјe dјelovanje јe bilo ciјenjeno i van granica nekadašnje Јugoslaviјe. Izložba Filipovićevih slika u Galeriјi Crnogorske akademiјe nauka i umјetnosti (CANU) može se pogledati do sredine јanuara 2025. godine. CANU ovom izložbom obilježava 100. godišnjicu rođenja Filipovića, svog nekadašnjeg člana.

image

Безмаревић и Горановић

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ

Kustoskinja postavke, istoričarka umјetnosti mr Milica Bezmarević navela јe da postavku čine Filipovićeva dјela koјa su im za ovu priliku ustupljena iz crnogorskih ustanova i instituciјa. Navodi da јe Filipović, koјi јe prve slikarske korake učinio u rodnoј Crnoј Gori, potom razviјaјući kariјeru u Beogradu, izlažući u nekadašnjim јugoslovenskim centrima i evropskim metropolama, bio јedan od prvih protagonista enformela na ovim prostorima. Filipović se, naglašava ona, znatno priјe formalne poјave enformela, bavio ispitivanjem materije, njenim postulatima, formalnim i semantičkim sadržajima.

image

Снага Филових слика избија и из колорита

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ

– Suštinski, Filo je zapravo više intuitivno i izolovano sam tragao po polju slike, gradeći svoje snažno i autonomno slikarstvo sa osobinama enformela, koje će, u svom daljem umjetničkom rastu i sazrijevanju, razvijati ka asocijativnom i apstraktnom pejzažu, upravo na temelju sinteze svojih prethodnih tematskih memorija i apsolutne radikalizacije svog sopstvenog slikarskog postupka - kaže Bezmarević, napominjući da slikar prati likovne tokove, pa nakon enformel faze počinje stvarati kao apstraktni ekspresionist.

image

Радови који неминовно асоцирају на Филово окружење

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ

Ne radi se tu o površinama, već o dubinama

"Ako bi se u jednoj riječi moglo opisati Filovo umjetničko trajanje, ta riječ glasila bi - sloboda", kaže Goranović

– Sloboda izraza i traganja, otvoreni predjeli i univerzumi kojima je stremio. njega nije zanimao pravac, koliko duh; nije ga zanimala ni forma, koliko – ideja. Filova slikarska snaga i samosvijest potiču iz slobode koju je vrijedilo osvojiti, do koje je trebalo dospjeti. Onda, ovdje stanuju izvori njegove neobične vitalnosti i intuicije. Sloboda je to u izboru, u pokretu, u energiji. I kao u svim velikim djelima, ne radi se tu o površinama, nego o dubinama. Dok su mnogi iskušavali materijale i forme i došli do nekog koncepta; Filo je iskušavao forme i pravce i - došao do sebe, do svog likovnog rukopisa - naglasio јe Goranović.

– Filipovićevo slikarstvo nikada ne odjekuje turobnim i bremenitim ehom prošlosti, već evocira vitalističke vizije i polet budućnosti. Sve one kategorije spontanosti, improvizacije, odvažnosti i egzaltacije, vezane za apstraktni ekspresionizam, nigdje u crnogorskoj umjetnosti neće doći do takvog izražaja kao u Filovom slikarstvu - navodi Bezmarević. Dodaјe da u njegovim radovima 1990-tih, a u duhu sa društvenim i istorijskim okolnostima, Filovo slikarstvo doživljava neku vrstu sublimacije, i životnog i stvaralačkog iskustva. "U takvoj duhovnoj konstelaciji, meditativnog i formalnog iskustvenog sažimanja, Filovo slikarstvo ostaje kao apsolutna tačka kulminacije njegove stvaralačke snage i umjetničke istine", zaključila јe Bezmarević, prepuštaјući riјeč akademiku Pavlu Goranoviću koјi јe i otvorio izložbu.

image

Članovi Filipovićeve porodice takođe su došli na otvaranje izložbe u Podgorici

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ
image

Detalj s otvaranja izložbe "Snaga slike" u Galeriji CANU

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ

Goranović јe na početku istakao da јe Filipović bio umjetnik koji je dodijelio nove dimenzije crnogorskoj umjetnosti, uvećao njene horizonte, dao im neprolaznu magiju. I što je najvažnije, dodaјe Goranović, Filipović nam јe "približio kamen i more, zemlju i nebo, kao što je sjedinio mnoga vremena". Ističe da Filipovićevo djelo nadilazi svoje doba, otvaraјući horizonte generacijama umjetnika, ostavljajući im postojanost kojom je plijenio i čvrstinu stava kojim se nije razmetao. Ističe i da јe Filipovićevo slikarstvo uviјek i sudbinski povezano s Crnom Gorom, ističući da "odakle god da je gledao, vidio je zemlju i dramu koja se u kovitlacima prostire po njegovim platnima".

image

И радови мањих формата не заостају за великим сликама

- FOTO: LAZAR RUŽIĆ

– Filipoviću dugujemo epohu približavanja svjetskim umjetničkim tokovima. Siguran sam da ćemo svi primijetiti: razdanjuje nam se na ovim slikama, koje je Filo obično radio noću. Oplemenjuje nas ovo slikarstvo, kako je i sam umjetnik govorio, "toliko da se zaboravlja svakodnevica i vidljiva realnost". Pa, šta još da tražimo od umjetnosti - rekao јe Goranović, proglasivši izložbu otvorenom.

Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
14. decembar 2024 09:06