Književnici Drago Jančar iz Slovenije, Dubravka Ugrešić i David Albahari ušli su u najuži izbor za najznačajnije književno priznanje koje Crna Gora dodjeljuje autorima sa južnoslovenskog govornog područja.
- Prema zakonu o Državnim nagradama iz 2019. godine, Njegoševa nagrada se dodjeljuje za životno djelo odnosno za ukupan stvaralački opus književnika koji stvara na nekom od južnoslovenskih jezika, bosanskom, bugarskom, makedonskom, hrvatskom, slovenačkom, srpskom i crnogorskom, čija djela predstavljaju izuzetno značajan doprinos južnoslovenskim književnostima, javno su valorizovana i prepoznata kaotrajna vrijednost države iz koje dolaze. Njegoševa nagrada se dodjeljuje svake četvrte godine - navodi se u saopštenju Ministarstva kulture i medija.
Ove godine se navršava tačno 60. godina od ustanovljavanja Njegoševe nagrade, s obzirom da je prva dodijeljena 1963. godine.
Odluku o finalistima tome donio je međunarodni žiri koji čine Nedžad Ibrahimović (Bosna i Hercegovina), Amelija Ličeva (Bugarska), Kalina Maleska (Sjeverna Makedonija), Andrej Blatnik (Slovenija), Saša Ćirić (Srbija), Olja Savičević-Ivančević (Hrvatska) i Balša Brković (Crna Gora).
Njegoševa nagrada do sada nikada nije posthumno dodijeljena, ali poslovnik o tom priznanju predviđa takvu mogućnost.
Naime, po prvi put u istoriji Njegoševe nagrade u finalu su se našli Dubravka Ugrešić i David Albahari, pisci koji su preminuli ranije ove godine.
Dubravka Ugrešić (1949-2023) završila je komparativnu i rusku književnost na Filozofskom fakultetu u Zagrebu. Početkom devedesetih piše eseje protiv nacionalizma, rata i etničke mržnje, a godine 1993. napušta Hrvatsku i od tada živi u inostranstvu.
Možda je najpoznatija po kratkom romanu "Štefica Cvek u raljama života". Takođe se bavila prevodima s ruskog jezika, te pisala scenarija za film i televiziju. Knjige Dubravke Ugrešić prevedene su na gotovo sve evropske jezike i nagrađivane međunarodnim nagradama. Preminula je u Amsterdamu 17. marta 2023
David Albahari (1948-2023) objavio je veliki broj djela za koja je dobio brojne nagrade i priznanja. Preveo je veliki broj knjiga, priča, pjesama i eseja mnogih američkih, britanskih, australijskih i kanadskih pisaca. Bio je član je SANU, srpskog PEN centra i Srpskog književnog društva. Dobio je najznačajnije književne nagrade. Dio života proveo je u Kanadi. Nakon duge bolesti, preminuo je u Beogradu 30. jula 2023. godine u 76. godini
Drago Jančar (1948) je romansijer, pripovjedač, dramski pisac, esejista, studirao je pravo, radio kao novinar i filmski dramaturg. Objavio je veliki broj knjiga, osvojio značajne nagrade i najprevođeniji je savremeni slovenački pisac. Redovni je član Slovenačke akademije nauka i umjetnosti.
Na listi kandidata za 2023 godinu pored Ugrešić, Albaharija i Jančara našli su se i Vlada Urošević, Georgi Gospodinov, Zuvdija Hodžić, Dževad Karahasan, Semezdin Mehmedinović., svi nominovani od strane sedam selektora iz sedam zemalja.
Među 16 dobitnika Njegoševe nagrade samo je jedna žena dobila nagradu, i to Desanka Maksimović 1984. godine. Nagradu dosad nije dobio pisac koji živi van porostora bivše Jugoslavije, pa tako nijedan bugarski pisac nije bio dobitnik ove Nagrade. Njegoševu nagradu je dobilo 16 pisaca sa 11 romana, odnosno njih pet je Nagradu dobilo za životno djelo. Posljednji pisac koji je dobio nagradu za životno djelo je Tomaž Šalamun (2013.), a posljednji pisac koji je dobio nagradu za roman je Jovica Aćin za roman „Srodnici“ (2019.), podsjeća se u saopštenju MKM.
Ime dobitnika Njegoševe nagrae biće poznato krajem sljedeće nedjelje.
