<p>Сара Вујошевић Јовановић у једној од сцена</p>

Sara Vujošević Jovanović u jednoj od scena / -FOTO: NOVAK ABRAMOVIĆ

Vujošević Jovanović: Domaća scena ima kapaciteta za složene produkcije

"Jedino lice sreće" pruža rijetku priliku za dijalogom među različitim muzičkim formama unutar klasicizma, čime se stvara jedinstveno umjetničko iskustvo, dok se istovremeno publici razotkriva svijet bogatog klasičnog nasljeđa - kaže dr Sara Vujošević Jovanović

Jubilarnih 140 godina od postavljanja kamena-temeljca Kraljevskog pozorišta "Zetski dom" i 50 godina Univerziteta Crne Gore nedavno je obilježeno premijernim izvođenjem operske predstave "Jedino lice sreće". Rediteljka komada je Minja Novaković, alumnistkinja Fakulteta dramskih umjetnosti, a autorka idejnog koncepta i muzičke dramaturgije dr Sara Vujošević Jovanović. "Jedino lice sreće" nakon Cetinjana, nedavno je imala priliku da vidi i publika u Podgorici, na sceni Crnogorskog narodnog pozorišta.

Komad "Jedino lice sreće" predstavlja omaž braći Hajdn, vješto povezujući fragmente kantate "Ovacije" i dijelove poznatih simfonija starijeg kompozitora Franca Jozefa Hajdna, sa izuzetnim muzičko-scenskim ostvarenjem - njemačkom komičnom operom "Kontrabasista iz Vergla" koju je komponovao njegov mlađi brat Johan Mihael Hajdn. Zašto i kako se odlučila na ovakav spoj, objašnjava nam dr Sara Vujošević Jovanović, sopran, koja je zajedno sa kolegom Dmitrijem Grinihom, baritonom, u ovoj predstavi ostvarila i solističku ulogu.

„Jedino lice sreće” realizovala brojna ekipa

Operska predstava "Jedino lice sreće" je koprodukcija "Zetskog doma" i UCG - tri umjetničke akademije sa Cetinja. Pored Novaković i Vujošević Jovanović u kreiranju su učestvovali: scenografija - profesori Željko Reljić i Adin Rastoder, zajedno sa studentima Milutinom Kasomom, Evgenijom Popović, Ivom Tripković, Vasilijem Anđušićem, Bobanom Vlahovićem, i umjetnik iz Srbije Milan Marković.

Operski solisti su Vujošević Jovanović (sopran) i Dmitrij Grinih (bariton), a dirigent je Aleksej Molčanov, prof. Muzičke akademije. Sastav orkestra čine profesori, alumnisti i studenti Muzičke akademije sa Cetinja, kao i istaknuti umjetnici izvođači iz Rusije i Ukrajine, a umjetnički rukovodilac kamernog orkestra bila je Tanja Bogdanović. Učestvuju i studenti i alumnisti sa Fakulteta dramskih umjetnosti, iz klasa profesora Branimira Popovića i Branislava Mićunovića: Kristina Mrkić, Iskra Zeković, Darija Pravilović, Marija Vujović, Aleksa Balević i Luka Stanković.

Za koreografiju i scenski pokret zadužena je Tamara Vujošević-Mandić, dok je kostimograf Jelena Roganović. Producent predstave je Luka Radović, a izvršni producent je Ognjen Savić.

– Kroz dugogodišnje istraživanje muzike, s fokusom na naučne i teorijske aspekte, uočila sam potencijal ovakve kombinacije - kao sredstva za produbljivanje scenskog i muzičkog narativa. Spoj djela braće Hajdn nije samo estetski čin, već promišljena odluka koja oslikava neke od ideala klasicizma: harmonije i ravnoteže. "Jedino lice sreće" pruža rijetku priliku za dijalogom među različitim muzičkim formama unutar klasicizma, čime se stvara jedinstveno umjetničko iskustvo, dok se istovremeno publici razotkriva svijet bogatog klasičnog nasljeđa. Projekti slični pomenutom, istražuju estetske interakcije i njihove implikacije, omogućavajući ne samo da se muzički teatar razvija, već i da ostane relevantan u savremenom kontekstu, potvrđujući svevremenu vrijednost klasične muzike.

Ovim pozorišnim komadom željela sam da ukažem na izuzetan značaj stvaralaštva oba kompozitora, braće Hajdn, za svjetsku muzičku baštinu. Iako je Mihael bio u sjeni svog slavnog brata, njihova djela, posmatrana kroz različite prizme, doprinose razvoju muzičke umjetnosti na način koji naglašava dubinu i kompleksnost njihove zaostavštine - kaže u razgovoru za "Dan" dr Sara Vujošević Jovanović.

• Kako ste doživjeli saradnju sa studentima dramskih, muzičkih i likovnih umjetnosti u okviru ovog kompleksnog projekta, posebno u kontekstu izazova i mogućnosti koje takav spoj različitih umjetničkih disciplina donosi?

– Ovaj projekat predstavlja izuzetan poduhvat u okviru Univerziteta Crne Gore, integrišući različite umjetničke discipline i omogućavajući sinergiju među studentima, alumnistima i profesorima Fakulteta dramskih umjetnosti, Muzičke akademije i Fakulteta likovnih umjetnosti, uz učešće renomiranih domaćih i inostranih stvaralaca. Kroz ovu saradnju, kreirana je jedinstvena platforma za interpretaciju i istraživanje kompleksnosti produkcije kao što je operska predstava, afirmišući timski rad i profesionalizam mladih umjetnika. Posvećenost i profesionalnost studenata se pokazala izvanrednom, odražavajući visoke standarde obrazovanja koje pružaju umjetnički fakulteti Univerziteta Crne Gore. Ovim projektom smo demonstrirali da naša domaća scena ima kapaciteta, kao i da akademska zajednica može da iznese ovako složen projekat, osnažujući nove generacije umjetnika, odnosno pripremajući ih za izazove savremene umjetničke prakse.

Sreća nije univerzalna kategorija

• Predstava je naslovljena "Jedino lice sreće". Ima li sreća zaista samo jedno lice?

– Pitanje ima li sreća zaista samo jedno lice - predstavlja izazov prema jednostavnim definicijama sreće. Sam naziv operske predstave "Jedino lice sreće" provocira razmišljanje o tome da li sreća može biti redukovana na jedan, jedinstveni oblik… Sreća, kao pojam, može biti višeznačna i složena. Umjesto da je doživimo kao univerzalnu istinu, trebali bismo prepoznati da ona varira od osobe do osobe, oblikovana našim ličnim iskustvima, vrijednostima, prioritetima. U tom smislu, "Jedino lice sreće" može biti metafora za pojedinačno iskustvo sreće, dok se istovremeno prepoznaje da postoji mnoštvo lica i interpretacija sreće. Osim toga, naziv može sugerisati da je potraga za srećom često individualna, ali istovremeno uključuje i univerzalne teme koje nas povezuju kao ljudska bića. Kroz umjetnički izraz u operskoj predstavi, istražujemo složenost ljudskih emocija i iskustava koja se kriju iza pojma sreće, naglašavajući da sreća nije statična, već dinamična i prilagodljiva, čime doprinosimo razumijevanju kako sreća može imati različita lica i kako se ta lica prepliću u kolektivnom ljudskom iskustvu.

A sreća, za mene, leži u radosti uma i suštinskom razumijevanju sebe. Užitak, čak i kroz ludost, sladak je kada se dešava u pravo vrijeme… dok porodica ostaje temelj istinske ispunjenosti.

• Na koji način koncept predstave "Jedino lice sreće" utiče na značaj u okviru kulturnog konteksta naše zemlje?

– Izrazita specifičnost ove predstave počiva upravo u konceptu iste, koji reflektuje savremene tendencije u evropskoj operskoj produkciji. Inovativni pristupi muzičko-scenskoj formi sve su prisutniji u operskim kućama koje nastoje privući novu publiku, a "Jedino lice sreće" se savršeno uklapa u tu paradigmu. "Jedino lice sreće" predstavlja svojevrsni omaž braći Hajdn, u kojem se filozofska pitanja o ljudskim osjećanjima i egzistencijalnim dilemama istražuju kroz prizmu komedije, stvarajući jedinstveno iskustvo. Jedan od ključnih elemenata projekta jeste struktura izvođačkog tima. Ovim koprodukcijskim poduhvatom, Univerzitet Crne Gore i Kraljevsko pozorište "Zetski dom" ističu i promovišu visok nivo domaće stručnosti i kapaciteta, kao i objedinjene intelektualne resurse u sprovođenju složene produkcije, kao što je operska predstava. Kroz ovaj projekt, težili smo ne samo obogaćenju kulturne scene Crne Gore, već i da inspirišemo nove generacije umjetnika, pokazujući im mogućnosti koje proističu iz međusobne saradnje i kreativnog izražavanja. Samo kroz kolektivno djelovanje i saradnju moguće je ostvariti napredak od suštinskog značaja za jedno društvo.