Istraživači sa Univerziteta Vanderbilt pregledali su više od tri miliona medicinskih kartona i otkrili, iako je lijek napravio značajnu razliku za žene, nije bilo efekta kod muškaraca sa migrenama.

Naučnici vjeruju da migrene dovode do grčeva u moždanim arterijama i tokom vremena one blokiraju dotok krvi u mozak, povećavajući rizik od krvnih ugrušaka i moždanog udara.

Sprečava širenje krvnih sudova

Smatra se da propranolol sprečava širenje krvnih sudova i izaziva grčeve. Nalazi, stoga, sugerišu da upotreba propranolola, koji košta manje od jednog dolara po tableti, za liječenje migrene kod žena može smanjiti rizik od moždanog udara.

Moždani udar je jedan od vodećih uzroka smrti u Americi, koji pogađa 800.000 Amerikanaca svake godine, ili jedan svakih 40 sekundi.

Svake godine oko 160.000 ljudi umre od moždanog udara. Doktor Mulubrhan Mogos, vodeći autor studije i docent na Fakultetu medicinskih sestara Univerziteta Vanderbilt, rekao je: "Migrena je često zanemaren faktor rizika za kardiovaskularne probleme. Do nedavno, preventivni tretmani za ljude koji imaju migrene nisu bili dostupni".

Dr Mogos je nastavio:

"Mnoge žene pate od migrene, i važno je napomenuti da propranolol može biti koristan za ove žene. Ovo je važno otkriće za one koji se bave migrenama".

Smatra se da se oko 28 miliona odraslih žena u SAD - svaka šesta - suočava sa redovnim migrenama.

Propranolol je beta blokator, vrsta lijeka koji se obično propisuje za liječenje visokog krvnog pritiska i nepravilnog srčanog ritma.

Takođe se pokazalo da zaustavlja efekte anksioznosti, kao što su drhtave ruke i drhtav glas, zbog čega ga ljekari propisuju i za anksioznost pred performansama. Djeluje tako što opušta krvne sudove i usporava rad srca, što poboljšava protok krvi i snižava krvni pritisak. Ovo omogućava lakši protok krvi u mozak, sprečavajući nastanak ugrušaka i moždanog udara.

Pregledano tri miliona medicinskih kartona

U novoj studiji, koja će biti predstavljena na predstojećoj Međunarodnoj konferenciji o moždanom udaru sljedeće sedmice, istraživači su pregledali tri miliona elektronskih zdravstvenih zapisa koji obuhvataju 15 godina iz dvije velike baze podataka.

Studija je obuhvatila muškarce i žene sa migrenom koji su podjeljeni u dvije grupe: oni koji su pretrpjeli moždani udar nakon prve migrene i oni koji nisu imali moždani udar. Tim je zatim pogledao da li su pacijenti liječeni propranololom za migrenu. Tim je otkrio da propranolol smanjuje rizik od ishemijskog moždanog udara kod žena sa migrenom za 52 odsto u jednoj analizi i 39 odsto u drugoj. Međutim, lijek nije napravio nikakvu razliku za muškarce.

Postoji više vrsta moždanog udara, ali najčešći je ishemijski moždani udar, koji nastaje kada krvni ugrušak blokira arteriju u mozgu, prekida dotok krvi i lišava moždane ćelije kiseonika, što dovodi do njihove smrti. Tim je rekao da je moguće da nije primjećen nikakav efekat kod muškaraca jer je migrena bliže povezana sa moždanim udarom kod žena nego kod muškaraca, iako je tačan mehanizam za razliku nejasan. Žene imaju između dva do četiri puta veće šanse da imaju migrenu od muškaraca. Jedna studija iz 2023. pokazala je da je 43 odsto žena i 18 odsto muškaraca imalo barem jednu.

Istraživači su rekli da bi niska cijena propranolola - oko 10 do 20 dolara za mjesečnu zalihu - mogla da pruži pristupačnije rješenje za liječenje migrene i, dugoročno, moždanog udara.

Dr Mogos je naveo: "Naši nalazi pokazuju da žene i zdravstveni radnici treba da razgovaraju o prednostima preventivnih intervencija migrene. Za pojedince sa nedostatkom sredstava koji snose veći teret ovog stanja i možda nemaju pristup novim tretmanima, moramo osigurati da im ovi tretmani budu dostupni. Ovaj pristup može pomoći u smanjenju zdravstvenih dispariteta".

Sve više mladih doživi moždani udar

Nalazi studije mogli bi biti značajni s obzirom na to da je broj ljudi, posebno mladih, koji imaju moždani udar, porastao u posljednjih nekoliko godina.

Ukupan broj moždanih udara povećan je za oko osam procenata, sa povećanjem od 15 procenata kod ljudi od 18 do 44 godine.

Dok propranolol može spriječiti moždane udare, dodatna istraživanja sugerišu da drugi uobičajeni lijekovi kao što su razređivači krvi, antipsihotici i opioidi mogu povećati rizik od moždanog udara.

Pokazalo se da antipsihotični lijekovi poput klozapina i haloperidola, koje uzima 3,8 miliona odraslih u SAD, izazivaju povećanje tjelesne težine, što zauzvrat može podići krvni pritisak i dovesti do sužavanja arterija, povećavajući rizik od moždanog udara. Pored toga, razređivači krvi poput varfarina - koje uzima osam miliona Amerikanaca - smanjuju sposobnost krvi da se zgruša.

Međutim, previše rijetka krv može dovesti do krvarenja u mozgu, drugog oblika moždanog udara, prenosi b92.