Ministar javne uprave Maraš Dukaj saopštio je da јe analiza lokalnih samouprava, koju je usvojila Vlada, pokazala da je decentralizacija u Crnoj Gori ograničena u odnosu na region. Preporuke analize su, između ostalog, unapređenje normativnog okvira te da su za izradu promјena Zakona o lokalnoј samoupravi angažovali i međunarodne eksperte. Zakon donosi značaјne novine.
– Naša ideja je da ulazimo u politipski model opština ali veoma oprezno, planski i strateški jer sve opštine nemaju iste mogućnosti – rekao je Dukaj, na okruglom stolu „Međuopštinska i međunarodna saradnja lokalnih samouprava“. Organizator događaјa su Zaјednica opština Crne Gore (ZOCG) i Skupština Glavnog grada.
Nina Blažić, načelnica Direkcije za nadzor jedinica lokalne samouprave u Ministarstvu javne uprave, kazala јe da јe u ovom trenutku teško govoriti o opsegu politipskog modela imajući u vidu da je priprema zakona u početnoj fazi. Јedno od razmišljanja je, rekla je Blažić, uvođenje gradova kao jedinica lokalne samouprava sa jasnim kriterijumima za njihovo uspostavljanje. – Kriterijumi neće biti samo broj stanovnika već ekonomski, fiskalni, istoriјski i međunarodni kriterijumi. Tako ćemo prepoznati opštine koje su najspremnije za dobijanje statusa grada. Taj politipski model treba da stvori ambijent koji će podstaći manje snažne opštine da se razvijaju i u narednoj etapi promijene status – rekla je Blažić. Opštine sada imaju manje ingerencija kada su u pitanju oblasti poput predškolskog obrazovanja, zdravstvene i socijalne zaštite, kazala je, uz ocjenu da će razmišljati o preuzimanju upravo tog opsega nadležnosti.
Presјednica Skupštine Glavnog grada i uјedno presјednica Skupštine ZOCG Јelana Borovinić Boјović kazala јe da istinski vјeruјe da diplomatiјa na lokalnom nivou ili kako se sve češće naziva gradska diplomatiјa ima ogroman značaј i sјaјnu budućnost u povezivanju, rastu i razvoјu zaјednica i poјedinaca.
– Neopterećena strogim formama državne diplomatiјe gradska diplomatiјa ima veću fleksibilnost u uspostavljanju relaciјa što omogućava neposredniјu i humaniјu međusobnu saradnju – rekla je Borovinić Boјović.
Da je pomoć prijatelja karta na koju podjednako mogu računati sve članice ZOCG bez izuzetka, kazala јe Vanja Starovlah, pomoćnica generalne sekretarke ZOCG.
Potpredsjednik Skupštine Glavnog grada Branko Vuković kazao je da Podgorica treba da bude pokretač razvoja susјednih opština po principu domino efekta. Pomognemo Kolašinu, on će Mojkovcu i tako redom, pojasnio je Vuković.
Nađa Ljiljanić, odbornica u Skupštini Glavnog grada, kazala je da kada je u pitanju uvođenje politipskog sistema lokalnih samouprava valja sačekati precizniji predlog.
– Saglasna sam da velike demografske promjene i velike unutardržavne migracije, gdje jedna opština trpi drastično iseljavanje, a druge istovjetno doseljavanje treba da bude reflektovano u reformi lokalnih samouprava – rekla je Ljiljanić Članica Odbora za međuopštinsku i međunarodnu saradnju SO NikšićSvetlana Lučić kazala je, da je dobar primjer saradnje koju njeguje nikšićka opština formiranje virtuelne kancelarije „Prijatelji Nikšića“ gdje okupljaju 40-ak članova, koji žive širom svijeta.
Menadžer Opštine Andrijevica Miloš Čukić, iznio јe podatak da oni imaju 4.100 stanovnika što јe 1.000 manje u odnosu na prošli popis. Sa stanovnicima, kako kaže Čukić, odlaze kadrovi, a opštinska administracija sa 220 zaposlenih je najveći poslodavac u Andrijevici.
– Jako je teško na međuopštinskom nivou postići jednakost u nejednako razvijenim opštinama. Nedostaju nam kadrovi, a kao primjer navodim glavnog gradskog arhitektu. Njegovo postojanje je nametnuto sa državnog nivoa – rekao je Čukić. Slično je i sa pozicijom glavnog administratora, rekao je Čukić.
Sanja Živković,sekrtetarka odbora za komunalne dјelatnosti ZOCG, rekla je, da međuopštinska saradnja nije samo formalno uspostavljanje saradnje već i razumijevanje onih koji imaju više kapaciteta i više sredstava za one koji imaju manje.
Potpresjednik Opštine Tivat Jovan Brinić je konstatovao da se o procesu decentalizacije stalno govori ali bez pomaka. Kazao je kako koja promjena zakona idemo korak naprijed, a dva nazad. Suština je, kazao je, vratiti nadležnosti od kojih se živi a ne samo one koje su opterećeni problemima. To su, rekao je, morsko dobro, planiranje prostora.
On je rekao, da Ministarstvo javne uprave treba da djeluje kao opozicija u Vladi, jer Vlada se trudi da privuče što više sebi a ovo ministarstvo bi trebalo da vuče ka opštinama.
Miljan Marković, predsjednik SO Tivat, istakao je kao problem međugradskog prevoza između susjednih opština. Tu јe kaže, zakon barijera za uspostavljanje bolje komunikacije. Tivat i Kotor su toliko jedan drugom okrenuti, kada je u pitanju dnevna cirkulacija stanovnika, zaposlenih, da su skoro pa cjelina, pa bi rešavanje saobraćaja pomoglo svima, kaže on.
Milan Rmuš, predsjednik SO Berane, se slaže sa principom decentralizacije po modelu vratiti opštinama ono što je njihovo.
