U Srbiji se od 2012. godine kao državni praznik obilježava Dan primirija u Prvom svjetskom ratu. Naime, tog dan su 1918. godine u željezničkom vagonu u Kompijenu, Sile Antante potpisale primirje sa Njemačkom i time okončale Prvi svjetski rat.
Primirje je potpisano u 5.45 ujutru, s stupilo je na snagu „jedanaestog sata, jedanaestog dana, jedanaestog meseca“ 1918.
Primirje je prvobitno isteklo nakon 36 dana i nekoliko puta je produžavano, a formalni mirovni sporazum je postignut tek naredne godine kada je potpisan Versajski ugovor, prenosi N1,
Dan primirja se obilježava u mnogim savezničkim državama, s tim što se u Velikoj Britaniji i zemljama Komonvelta zove Dan sjećanja, a u Sjedinjenim Američkim Državama Dan veterana.
Prva proslava Dana primirja održana je u večernjim satima 10. novembra 1919, kada je britanski kralj Džrodž V u Bakingemskoj palati bio domaćin „Banketa u čast predsjednika Francuske Republike“.
U krugu palate je narednog dana održana dvominutna tišina u znak poštovanja prema onima koji su poginuli u Velikom ratu.
Slične ceremonije održavane su i u drugim zemljama tokom međuratnog perioda, i bile su fokusirane na odavanje počasti vojnim poginulima u Prvom svjetskom ratu i povratak miru.
Kako je praznik počeo da se obilježava u Srbiji
Dan primirja se od 2005. godine u Srbiji obilježavao na prvim časovima u svim osnovnim i srednjim školama, a od 2012. se obilježava kao državni praznik. Dan primrija u Srbiji se praznuje neradno.
Prvi svjetski rat počeo je 28. jula 1914. kada je Austrougarska objavila rat Srbiji, tačno mjesec dana nakon atentanta na prijestolonasljednika Franca Ferdinanda u Sarajevu.
Za Srbiju je rat završen 13. novembra 1918. potpisivanjem sporazumom sa Mađarskom, samo dva dana nakon potpisivanja primirja na Zapadnom frontu.
Veliku pobjedu u Prvom svetskom ratu Srbija je skupo platila pošto je, prema različitim procjenama, tokom rata izgubila između 1.100.000 i 1.300.000 stanovnika, što je u to vrijeme bila gotovo trećina ukupnog stanovništva, odnosno oko 60 odsto muške populacije.
Izvinjenje zbog rasporeda sjedenja u Parizu
Žrtve koje je Srbija podnela u Velikom ratu, čini se, nisu uzete u obzir na obilježavanju stogodišnjice primirija, 11. novembra 2018. kod Trijumfalne kapije u Parizu.
Naime, tada je umalo došlo do skandala zbog rasporeda sjedenja, jer je predjsednik Srbije Aleksandar Vučić bio smješten prekoputa predsjednika Francuske Emanuela Makrona, predsjednika SAD Donalda Trampa, predsjednika Rusije Vladimira Putina, i njemačke kancelarke Angele Merkel. Bolja mjesta od Vučića imali su predsjednica Hrvatske Kolinda Grabar Kitarović i predsjednik Kosova Hašim Tači.
Vučić je tada izjavio da ne zna kako je raspored sjedenja određen, ali da „nije bio trenutak ni mjesto da pravi skandal“.
Tadašnji ambasador Francuske u Srbiji Frederik Mondoloni dan kasnije je izjavio da nije bilo namjere da se uvrijedi srpski narod, zbog čega je zamolio da vlasti u Srbiji i njeni građani prihvate izvinjenje.
„Ponavljam da nije bilo nikakve namjere da se uvrijedi predsjednik Vučić ili srpski narod. Radi se o nespretnosti koja je za žaljenje i molim predsjednika Vučića i građane za izvinjenje“, rekao je Modoloni.
On je rekao da Francuska ne zaboravlja srpske žrtve tokom Prvog svjetskog rata, da zna da je Srbija izgubila trećinu populacije tokom njega i da su se vojnici Srbije borili rame uz rame sa francuskom vojskom.
Tačka na tu priču je definitivno stavljena godinu dana kasnije, kada je predsjednik Francuske Emanuel Makron, prilikom posjete Beogradu, održao strastven govor na srpskom jeziku ispred Spomenika zahvalnosti Francuskoj na Kalemegdanu.
Francuska nikada neće zaboraviti ono što je Srbija učinila za tu zemlju i žrtve koje su Srbi podnijeli tokom Prvog svjetskog rata, rekao je Makron i poručio: „Srbija je u našim srcima – zauvijek!“
Natalijina ramonda
Amblem Dana primirja u Srbiji sastoji od motiva odlikovanja Albanske spomenice s početka 20. vijeka, zeleno-crne trake koja okružuje stilizovani prikaz ljubičastog cvijeta, Natalijine ramonde.
Ovaj cvijet je u botanici poznat i kao cvijet feniks.
Preporuka je da se ovaj amblem nosi na reveru u nedjelji koja prethodi prazniku, kao i na sam dan praznika.
