Naloženo je svim emiterima da isključe programe ruskih medija, odnosno da suspenduju bilo kakav aranžman za prenos ili distribuciju njihovih sadržaja.
Za kršenje ovih obaveza predviđena je kazna do 40.000 eura, navodi se u informaciji Agencije za elektronske medije.
Dok je Delegacija EU pozdravila usaglašavanje sa njihovom spoljnom politikom, portparolka ruskog Ministarsva inostranih poslova Marija Zaharova je potez zvanične Podgorice okarakterisala neprijateljskim, prenosi Radio Slobodna Evropa.
"Ove neprijateljske akcije neće ostati bez asimetričnog odgovora”.
RT Balkan i Sputnjik su odluku crnogorskih vlasti okarakterisali kao sramnu.
Ko se nalazi na “crnoj listi”
A sa zabranom ruskih državnih medija krenulo se nakon što je Rusija februara 2022. godine počela invaziju na susjednu Ukrajinu.
Dva mjeseca kasnije, Crna Gora se pridružila evropskim sankcijama ali i zabranila emitovanje više servisa RT i Sputnjika.
Vlada je u međuvremenu proširila listu, pa se sada na njoj nalazi sedam RT i dva Sputnik servisa, uključujući one na arapskom jeziku.
Takođe se nalaze i kanali Rossiya RTR, Rossiya 24 i Rossiya 1, zatim NTV, REN TV i TV Centre International, kao i Pervyi Kanal, Oriental Review, Tsargrad i New Eastern Outlook.
Na kraju liste se nalazi grupa za stratešku analizu Katehon.
Više ovih medija nalazi se pod američkim sankcijama, uključujući Oriental Review i New Eastern Outlook.
Širenje propagande i dezinformacija
- Rusija koristi sve te medije kako bi namjerno širila propagandu i provodila kampanje dezinformacija, uključujući o svojoj vojnoj agresiji protiv Ukrajine, kazali su za Radio Slobodna Evropa (RSE) iz Delegcije EU u Podgorici.
Kako bi tome suprotstavila, EU je suspendovala emitovanje i licence nekoliko medija poduprtih Kremljem koji šire dezinformacije.
Takođe je uvela sankcije medijskim organizacijama i pojedincima odgovornim za propagandu i dezinformacije.
Kako je reagovala Moskva
A portparolka Ministarstva inostranih poslova Marija Zaharova ocijenila je da je odluka crnogorske vlade “neprijateljski akt neskrivene cenzure”.
- Osmišljene, s jedne strane, da pruži privid zakonitosti grubim kršenjima medijskih sloboda, a s druge strane, da zadobije naklonost Brisela u nadi da će ostvariti cijenjeni napredak na evropskom putu, navela je.
Kada su pitanju medijske slobode, prema indeksu Reportera bez granica Crna Gora se nalazi na 40, a Rusija na 162 mjestu među 180 zemalja svijeta.
Reporteri bilježe da su od invazije na Ukrajinu 2022. godine, gotovo svi nezavisni mediji u Rusiji zabranjeni, blokirani ili proglašeni “stranim agentima” i “nepoželjnim organizacijama”.
Jedna od tih “nepoželjnih organizacija” je i Radio Slobodna Evropa.
Zaharavova dodaje da je Crna Gora spremna da svojim građanima “uskraćuje pravo na pristup informacijama sa jedinom svrhom prilagođavanja rusofobičnoj transatlantskoj agendi”.
Poštuju se odluke Vlade
Iz Agencije za elektronske medije (AEM) su 3. jula pozvali operatere da “bez odlaganja” iz svoje ponude isključe njihove programe i sadržaje i da “suspenduju bilo kakav aranžman za prenos ili distribuciju njihovih sadržaja”.
Taj rok je istekao 10. jula.
Imajući u vidu važnost dosljednog sprovođenja restriktivnih mjera, predstavnik AEM-a Damir Nikočević kazao je za RSE da “s posebnom pažnjom vršimo monitoring distribuiranih i emitovanih sadržaja”.
"Možemo konstatovati da emiteri i kablovski operatori poštuju odluke Vlade”.
AEM je od 2022. do jula 2024. vodila više postupaka protiv emitera i kablovskih operatora zbog kršenja odluke Vlade.
- U svim do sada pokrenutim postupcima od strane Agencije, subjekti nadzora su usaglasili svoj rad sa Vladinom Odlukom, kazao je Nikočević za RSE.
DFC: Sporni mediji dostupni na internetu
Iz Digitalnog forenzičkog centra (DFC) ukazuju da Sputnjik i RT Balkan imaju ključnu ulogu u širenju ruskih dezinformacija i propagande među crnogorskim građanima.
Isti slučaj je, ističu u odgovoru za RSE, i sa posljednjom odlukom crnogorskih vlasti:
"Tako se na portalu RT Balkan, a što je prenio portal IN4S, odluka da se ukine emitovanje ruskih medija karakteriše kao ‘fašizam’, a Crna Gora kao ‘provincija NATO pakta’ koja ‘radi sve šta se od nje traži’i da je ‘Crna Gora pristala da ne misli svojom glavom’.”
DFC, međutim, upozorava da je i dalje moguće pristupiti portalima Sputnik Srbija i RT Balkan, jer u Crnoj Gori nema institucije koja je nadležna za portale i njihovo djelovanje.
“Agencija za elektronske medije može da naloži zabranu emitovanja ruskog propagandnog TV sadržaja ali ne i pristup na internet portalima tih istih medija.”
Iz Agencije za elektronske komunikacije (EKIP) za RSE su pojasnili da ta institucija “trenutno nije nadležna za kontrolu sadržaja na internet stranicama, niti su to dužni da rade operatori elektronskih komunikacija”.
To pitanje u Crnoj Gori treba da bude regulisano kroz implementaciju Zakona o digitalnim uslugama EU (Digital Service Act – DSA), koji je Evropski parlament donio 2022.
Ova uredba ne važi za Crnu Goru, jer nije članica EU.
