U Crnoj Gori se popis ne tretira kao prikupljanje statističkih podataka, već se zloupotrebljava u političke svrhe, ocijenili su iz Digitalnog forenzičkog centra (DFC).
Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori biće održan od 1. do 15. novembra.
Iz DFC-a su istakli da podaci koji se prikupljaju na popisu predstavljaju osnov za strateški plan razvoja države.
„Međutim, umjesto dobijanja socio-demografske slike Crne Gore, popis u Crnoj Gori se ne tretira kao prikupljanje statističkih podataka, već se zloupotrebljava u političke svrhe i to ne samo u našoj zemlji već i u regionu“, navodi se u analizi DFC-a “Popis stanovništva: Između statistike i politike”.
Oni su kazali da je praksa država Evropske unije (EU) potpuno drugačija, gdje u nekim državama na popisu nema pitanja o naciji, a u nekim nijesu zainteresovani za vjersku pripadnost građana.
Iz DFC-a su naglasili da, iako je Crna Gora Ustavom definisana kao građanska država, pitanje popisa automatski pokreće pitanja nacionalnog, vjerskog i kulturnog opredjeljenja.
„Zaoštrava se retorika političara, pojačavaju se aktivnosti crkvenih velikodostojnika kao i organizacija koje nose nacionalni predznak, a sve to prati agresivna medijska kampanja“, rekli su iz DFC-a i dodalo da se tome svjedočilo 2011. godine kada je održan prvi popis stanovništva nakon obnove nezavisnosti.
Oni su naveli da je Srbija bila aktivni učesnik u kampanji uoči popisa 2011. godine.
Prema konačnim rezultatima popisa iz 2011. godine, Crna Gora ima ukupno 620 hiljada stanovnika, a nijedna nacija nema natpolovičnu većinu, najviše ima Crnogoraca - 45 odsto, dok je Srba 29 odsto.
Iz DFC-a su rekli da se više od decenije nakon popisa situacija u Crnoj Gori značajno promijenila, a prvenstveno socio-politička.
Kako su kazali, polarizacija u crnogorskom društvu nije bila na tako visokom nivou od referenduma 2006. godine.
Iz DFC-a su naveli da je smjena dugogodišnje vlasti Demokratske partije socijalista u avgustu 2020. godine dodatno podstakla određene političke strukture da zajedno sa Sprskom pravoslavnom crkvom pokrenu nacionalističku kampanju, jasno ciljajući predstojeći popis stanovništva.
Oni su kazali da su "propagandistički prosrpski i proruski mediji, poput IN4S", još prije dvije godine krenuli u kampanju pod sloganom „Nije crnogorski ako nije srpski“.
„Kampanja se zasniva na lažnom narativu o ugroženosti Srba i srpskog identiteta u Crnoj Gori, dok se istovremeno plasira agresivna propaganda prema drugim nacionalnim, vjerskim i kulturnim zajednicama u Crnoj Gori“, rekli su iz DFC-a.
Kako su ocijenili, kao i tokom 2011. godine kampanja za ovaj popis se zasniva na negiranju crnogorskog identiteta, ali i crnogorskih državnih simbola.
Iz DFC-a su rekli da je i situacija u Srbiji značajno promijenjena u odnosu na 2011. godinu, ali se odnos prema Crnoj Gori nije mnogo promijenio.
„Čak je maligni uticaj iz Srbije postao mnogo jači i vidljiviji. Srbija je opredijelila veliku svotu novca za osnivanje i djelovanje organizacija koje nose srpski predznak, a koje se bave informativom, obrazovanjem i kulturom“, naveli su iz DFC-a.
Kako su kazali, jedan od većih projekata u koje je Vlada Srbije uložila 3,4 miliona EUR iz budžeta je izgradnja Srpske kuće u Podgorici, koja je u Centralnom registru privrednih subjekata Crne Gore zavedena kao društvo sa ograničenom odgovornošću.
U okviru Srpske kuće smještene su i djeluju brojne organizacije koje su, prema ocjeni DFC-a, nosioci srpske kampanje za predstojeći popis.
Iz DFC-a su kazali da su tokom ovog ljeta nosioci ideje srpskog etnonacionalizma kroz organizovanje raznovrsnih događaja pokušali da degradiraju građanski koncept države, a istovremeno i da istaknu dominantnost srpskog nacionalnog identiteta u odnosu na sve druge u Crnoj Gori.
Oni su naveli da se otvoreno miješanje državnih organa Srbije i podrivanje ustavnog načela građanske Crne Gore nastavilo i u septembru, kada je u Beranama pod pokroviteljstvom Ministarstva spoljnih poslova Srbije održan dvodnevni program povodom Dana srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave.
Iz DFC-a su rekli da činjenica da u Pokretu Evropa sad i Demokratskoj Crnoj Gori, kao nominalno građanskim političkim strukturama, postoje pojedinci koji se izjašnjavaju kao etnički Srbi, jasno ukazuje da hibridno djelovanje sa tezom o ugroženosti Srba u Crnoj Gori, ima za cilj uvođenje koalicije Za budućnost Cnre Gore (ZBCG) u novu vladu.
„Štaviše, koalicija ZBCG, odnosno nekadašnji DF i dalje ostaje najlojalniji proksi Aleksandra Vučića u ostvarivanju regionalne projekcije moći i uticaja“, naveli su iz DFC-a.
Oni su naglasili da je procenat građana koji se izjašnjavaju kao Srbi uvijek služio kao izgovor predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću za direktno miješanje u unutrašnje prilike u Crnoj Gori.
Kako su kazali iz DFC-a, to se potvrdilo još jednom tokom pregovora o formiranje 44. vlade, kada je najava mandatara Milojka Spajića da koalicija ZBCG neće biti dio nove vlade naišla na burnu reakciju u Srbiji i u Crnoj Gori.
„Vidljiva je jasna sinergija između političkih struktura, medija, aktivista i analitičara, krajnje desničarskih organizacija koje se zalažu za ulazak ZBCG u vladu“, rekli su iz DFC-a.
Iz DFC-a su kazali da je pitanje ulaska partija nekadašnjeg DF-a, koje predvode Milan Knežević i Andrija Mandić, od ključnog značaja za Vučića, posebno u kontekstu popisa.
„Iz ugla Srbije i DF-a kao izvođača radova, popis bi kao poželjni rezultat trebalo da ima ostvarivanje dominantnog uticaja srpskog nacionalnog korpusa u Crnoj Gori. Vučić je i sam kazao da je popis u Crnoj Gori najvažnija stvar za Srbiju“, rekli su iz DFC-a.
Kako su naveli, shvatanje popisa kao takmičenja između Crnogoraca i Srba, Bošnjaka i muslimana, kao nadmetanja građanskog i nacionalnog i slično, imaće dugoročne negativne posljedice za crnogorsko društvo.
„Potencijalno urušavanje građanskog koncepta i prekompozicija po etničko-nacionalnom principu značila bi promjenu ustrojstva Crne Gore po uzoru na Sjevernu Makedoniju (o čemu je DFC nedavno pisao) ili postdejtonsku Bosnu i Heregovinu“, zaključili su iz DFC-a.
