Nacionalni centar za odgovor na računarsko bezbjednosne incidente u sajber prostoru Crne Gore - CIRT, u ovom trenutku, ne može pružiti nikakav odgovor na sajber napade jer su ga hakeri blokirali. Toliko o odbrani od sajber napada, iako za ovakvo stanje ne možemo optužiti samo CIRT.
I u današnjem saopštenju Službe za odnose sa javnošću Vlade Crne Gore u kojem su preporuke koje sadrže preventivne mjere, kako građani ne bi postali žrtve prevara i sajber napada ističe se broj telefona na koji treba prijaviti sajber napade jer "je trenutno sajt za prijavu incidenata nedostupan (www.cirt.me)". A nedostupan je jer je pod sajber napadima. I FB profil CIRT-a je ažuriran posljednji put u junu.
Činjenica je i da smo bili svjesni stanja i naše snage u sajber prostoru.
Još prije godinu dana 12. septembra 2021. Vlada Crne Gore je utvrdila da je potrebno jačanje nacionalnih kapaciteta za sajber bezbjednost, a kao veliki rizik prepoznati su teški uslovi u kojima radi Nacionalni tim za odgovor na računarske i kompjuterske incidente (CIRT).
U informaciji Vlade je ocijenjeno da operativni dio sajber kapaciteta u Crnoj Gori nije razvijen u dovoljnoj mjeri da bi mogao garantovati adekvatnu zaštitu građana, institucija, privrednih subjekata i poslovnih aktivnosti investitora od sajber napada, prevara na internetu, sajber kriminala i ostalih prijetnji koje dolaze iz sajber prostora.
CIRT je iz Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija u novembru prošle godine prešao u Direkciju za zaštitu tajnih podataka.
U informaciji o kojoj se raspravljalo na jednoj od tadašnjih sjednicia Vlade ističe se da je Uprava za katastar i državnu imovinu privremeno obezbijedila prostorije koje ne ispunjavaju uslove za rad tog tijela.
- A naročito ne sa aspekta bezbjednosno operativnog centra, obrade osjetljivih podataka, te podataka označenih stepenom tajnosti koji zahtijevaju obezbjeđenje specijalizovane prostorije za forenziku i analitku s kontrolom pristupa i monitoringom. S obzirom da prostorije u kojima je smješten CIRT nijesu u skladu sa standardima, nije moguća upotreba infrastrukture i sistema koji su pod posebnim nadzorom i kontrolom”, navodi se u obrazloženju, u kojem se dodaje da je to dovelo do situacije u kojoj je funkcionisanje ovog tijela izuzetno otežano, što “predstavlja veliki rizik, imajući u vidu porast prijetnji u sajber prostoru”.
U dokumentu se konstatuje da su utvrđene tri vrste izazova s kojima se suočava CIRT, a tiču se ne samo prostornih, već i tehničkih i kadrovskih kapaciteta.
Konstatuje se da je više puta upućena inicijativa Upravi za katastar i državnu imovinu za obezbjeđivanje adekvatnih prostorija CIRT-u, ali da su dobijeni negativni odgovori u smislu raspoloživosti slobodnog prostora.
Što se tiče tehničkih kapaciteta, u dokumentu se pominje da su, imajući u vidu budžetska ograničenja, obnovljeni razgovori s britanskom i američkom ambasadom u cilju obezbjeđenja tehničke podrške.
- Načelno je postignuta saglasnost da će se obezbijediti značajna tehnička pomoć na ovom polju... Takođe, obje ambasade su ponudile i pomoć kroz stručne obuke. S ambasadom Ujedinjenog Kraljevstva i Univerzitetom Crne Gore otvoreni su razgovori oko mogućnosti uspostavljanja postdiplomskog programa iz oblasti informacione bezbjednosti.”
U informaciji se dodaje da je na operativnom nivou omogućen pristup infrastrukturi MJU radi obavljanja redovnih aktivnosti.
Ističe se i da, iako se u dobu digitalne ekspanzije informacione tehnologije postavljaju kao pokretač ekonomskog razvoja, sve je veći i prostor za zloupotrebe tehnologija, te se sajber bezbjednost posmatra kao neodvojiv i važan dio bezbjednosti bilo koje organizacije i države.
