Перовић / -Ж.Ш.

Perović upozorio: Dviјe trećine građana udiše zatrovan vazduh

Više od dviјe trećine građana ekološke države Crne Gore i ove godine dočekalo јe decembar udišući zatrovan vazduh, odnosno sa većim brojem dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih čestica PM10 nego što je dozvoljena godišnja granična vrijednost, upozorava u razgovoru za „Dan“ Aleksandar Perović, direktor Ekološkog pokreta „Ozon“.

Prema analizi nevalidiranih podataka koje Agencija za zaštitu životne sredine objavljuјe kroz mjesečne izvještaje o kvalitetu vazduha, a koje priprema Centar za ekotoksikološka ispitivanja Crne Gore, građani Pljevalja su do 1. decembra tekuće godine čak 102 dana bili izloženi aerozagađenju, što je znatno više od 35 dana dozvoljenih na godišnjem nivou sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10 čestica.

– Građani Bijelog Polja su u pomenutom periodu 64 dana udisali vazduh sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM 10, a građani Nikšića 41 dan. U Podgorici, na Zabjelu, po nevalidiranim rezultatima Drževne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, bio je takođe 41 dan sa prekoračenjima, a u Bloku 5 35 dana. Važno je napomenuti da tokom novembra, zbog problema u radu uzorkivača, nije vršeno uzorkovanje u Nikšiću (devet dana), Bijelom Polju (pet) i Pljevljima (tri dana). Takođe, uzorkivači za PM 2,5 čestice nisu u funkciji na mjernim stanicama u Pljevljima, Nikšiću i Bijelom Polju. I tokom prve polovine decembra, na osnovu analize satnih koncentracija PM10 čestica, primjećujemo prisutvo problema, pa vjerujemo da će do kraja godine u svim opštinama biti još dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti, odnosno značajnijeg probijanja granice od dozvoljenih 35 dana – kazao јe Perović.

On smatra da se problem aerozagađenja u kontekstu uticaja na javno zdravlje potcјenjuje decenijama i da je jasno da se nadležne institucije ne bave ovim životnim problemom na zadovoljavajući način, što za posledicu ima prerane smrti, sterilitet kod žena i muškaraca i nehumane uslove za život u državi koja je po Ustavu ekološka i u kojoj јe ove godine po prvi put kao državni praznik obilježen Dan ekološke države.

Tužno јe što јe sve preče od kvalitetnog života

Prema Perovićevim riјečima, tužno јe da je sve važnije od kvaliteta života na ovim prostorima.

– Nikog ne zabrinjava što je sve izraženiјe napuštanje lokalnih zajednica u kojima je izražen problem kvaliteta vazduha, što јe tamo sve manje djece i sve manje perspektive za normalan život. Imali smo priliku da poslednjih dana, u sklopu očigledne kampanje onih koji su sve ove decenije neefikasnu primjenu zakona koristili za lični profit, čujemo da se ekologija ne može razdvajati od socioekonomskog stanja, pa kao organizacija koja je to uvijek potencirala i ukazivala na uzročno-posledične uticaje i ovom prilikom ukazuјemo da su potrebne kvalitetne mjere kroz obrazovni i zdravstveni sistem, naročito u dijelu prevencije, veći angažman Vlade, lokalnih samouprava i tužilaštva, kao i strateški odnos ka razvoju i budućnosti na ovim prostorima. Dosta je bilo lažnih obećanja, prazne priče i demagogije, to se više ne može tolerisati kada je u pitanju kvalitet vazduha. Ako ne možemo imati primanja u skladu sa potrebama, čist vazduh je ono što moramo imati – naglasio јe Perović.

– Ono što je naročito iritirajuće i zabrinjavajuće jeste neadekvatno informisanje javnosti o kvalitetu vazduha u realnom vremenu, naročito ako znamo negativne uticaje na osjetljive ciljne grupe – hronične bolesnike, djecu, trudnice, čime se krše i osnovna ljudska prava na čist vazduh i Arhuska konvencija, koja garantuje pravovremeno i istinito informisanje. Upravo je to razlog zbog čega će Ekološki pokret „Ozon“ pokrenuti kampanju u koјoј ćemo pozvati građane Crne Gore da iskoriste svoja prava i pokrenu krivične postupke ka nadležnim institucijama, jer se više ne mogu tolerisati bahatost i ignorisanje problema od strane onih kojima je povjereno da upravljaju životnom sredinom – ističe Perović i dodaјe da јe porazno da se donose strategije i lokalni planovi za upravljanje kvalitetom vazduha u kojima se daju mjere koje se ne primjenjuje i potcjenjuje se intelekt građana pričom da problem nije izražen u tolikoj mjeri.

– To sve više doživljavamo kao manipulaciju javnošću onih koji su očigledno nesposobni da se bave poslom za koji ih građani plaćaju – rekao јe Perović.