Efikasna istraga, navodi se, treba da omogući procesuiranje i kažnjavanje počinilaca ovih delikata u skladu sa principima međunarodnog prava o pravima žrtava seksualnog nasilja, sljedstveno pozitivnoj obavezi države u pogledu implementacije načela zabrane zlostavljanja i zaštite psihičkog i fizičkog integritete ličnosti.
Takođe, zatražili su da tužilaštvo vodi računa o okolnostima svakog slučaja i pokaže dužnu prilježnost u predmetima nasilja nad ženama, posebno kada se radi o maloljetnom licu.
Ove preporuke su usliјedile nakon što јe ombudsmanu pritužbu podnio јedan građanin čiјa ćerka јe bila žrtva seksualnog nasilja i uznemiravanja, zbog čega јe tužilaštvo pokrenulo i postupak. Otac žrtve јe u trenutku podnošenja pritužbe ukazao da јe tada u toku bila kontrola optužnice protiv njihovog komšiјe koјi se teretio za krivično dјelo nedozvoljene polne radnje i seksualno zlostavljanje njegove malodobne ćerke. On јe u pritužbi optužio sud da odugovlači postupak, ali se niјe žalio na tužilaštvo. Ipak, ombudsman јe imao drugačiјe mišljenje, pa јe, bez obzira što pritužbom nije obuhvaćeno postupanje nadležnog državnog tužilaštva, utvrdio da aktivnosti tužilačkih organa nisu bile promptne, posebno јer se radi o osјetljivom predmetu. Zaštitnik primarno ističe da nema mandat da se miješa u sudski postupak, osim u slučaju odugovlačenja sudskog postupka, neizvršenja sudskih odluka i zloupotrebe procesnih ovlašćenja.
– Zaštitnik nije našao elemente odugovlačenja u početnoj fazi istrage, s obzirom da je osumnjičeni saslušan odmah po podnošenju krivične prijave. Takođe, u relativno kratkom roku, od strane državnog tužioca dati su nalozi za sprovođenje istražnih radnji i pribavljanje mišljenja i dodatnog nalaza u vezi sa karakteristikama maloljetnog lica i spremnošću za svjedočenje o radnjama koje su stavljene na teret osumnjičenom (do kraja septembra iste godine). Takođe, blagovremeno su pribavljeni zapisnici o pretresanju računara, mobilnih telefona i drugih elektronskih uređaja koje je izvršila Uprava policije – SBPK – Odsjek za kriminalističko-obavještajne poslove. Zaštitnik nalazi da je, bez obzira na obim dokaznog materijala, a zbog senzitivnosti ovakvih predmeta, pretjerano dug period u kojem je izvršeno digitalno vještačenje, posebno ako se ima u vidu da je primarni izvještaj od strane vještaka sačinjen 19.1.2023.godine, a dopunski nalaz tek 12.10.2023.godine, što je bitno moglo da utiče na opredjeljenje tužioca u pogledu pribavljanja dokaza i kvalifikacije djela i na utvrđivanje okolnosti pod kojima je ono učinjeno. Osim toga, vrijeme u kojima su počinjeni delikti koji su stavljeni na teret osumnjičenom (avgust i septembar 2020.godine), odnosno protok vremena do procesuiranja delikta, umnogome je bitan faktor za pribavljanje dokaza i ocjenu stanja u kojem je oštećena kao maloljetno lice bila boraveći u neposrednoj blizini osumnjičenog i ostvarujući komunikaciju sa članovima njegove porodice, što se može zaključiti iz dostupnih zapisnika o saslušanju – ukazao јe ombudsman u mišljenju.
