Probijanjem svih rokova za prijem korisnika u domove starih u Podgorici i Nikšiću potencijalni korisnici, koji već godinama čekaju na otvaranje ovih usluga u sredinama u kojima žive, dovedeni su u situaciju neizvjesnosti i iznevjerenih očekivanja, ocijenila je institucija Ombudsmana koja je od Ministarstva rada i socijalnog staranja zatražila da što prije stavi u funkciju te ustanove. Ističu da je posebno problematično to što čekaju mahom stara lica, od kojih je mnogima i zdravlje narušeno. Činjenica je da se sa godinama života, kako navodi zamjenica ombudsmana Snežana Mijušković, povećava i broj zahtjeva usmjerenih prema zdravstvenim, penzionim i socijalnim službama, kao i socijalnim davanjima, neophodnim za zadovoljenje prepoznatih potreba starih osoba.

Ombudsman je ustanovio da Dom starih Podgorica ima 35 zaposlenih koji ostvaruju mjesečnu zaradu shodno ugovoru o radu, da su pohađali određene obuke i pojedini obavili volonterski rad, te da je ta ustanova zvanično otvorena u decembru ali da još nije počela da prima korisnike. Ističe se da je za boravak u toj ustanovi zainteresovano 377 lica dok je kapacitet ustanove 274.

Za Dom starih Nikšić konstatovano je da je u Centralni registar privrednih subjekata upisan 24. septembra, a da je na dan 1. decembra imao 71 zaposlenog, a kapacitet ustanove je 208 mjesta.

– Ustanove za smještaj odraslih lica sa invaliditetom i starih lica su ustanove kojima je osnovni cilj i zadatak pomoć navedenim licima u sklopu stalnog smještaja, obezbjeđivanje njihove kompletne brige (stanovanje, ishrana, održavanje lične higijene, briga o zdravlju, njega, radno-okupacione aktivnosti i korišćenje slobodnog vremena). Takođe, mogu pružati i usluge poludnevnog i cjelodnevnog boravka i pomoći i njege u kući te predstavljaju nezamjenjive ustanove za zbrinjavanje lica koja više nijesu u mogućnosti da brinu o najosnovnijim životnim potrebama, a nemaju bližih srodnika, ili nemaju nikakvu pomoć svoje rodbine. U Crnoj Gori trenutno funkcionišu tri doma za smještaj odraslih i starih lica (Risan, Bijelo Polje, Pljevlja), koji pružaju i druge servise (pomoć u kući...). Zapaža se, na osnovu dosadašnjeg rada Zaštitnika, te obilazaka postojećih ustanova, da je potražnja za ovim vidom podrške – usluge u porastu, te je osnivanje novih ustanova nužnost. Iz izjašnjenja JU Doma starih "Podgorica" proizilazi da potražnja za smještajem u domu u Glavnom gradu, nadmašuje smještajne kapacitete za buduće korisnike 377 zainteresovanih lica, dok je kapacitet ustanove 274 – piše u mišljenju Ombudsmana.

Zaštitnik ljudskih prava i sloboda cijeni da cjelokupni postupci u vezi osnivanja javnih ustanova – domova starih u Podgorici i u Nikšiću, i otpočinjanja njihovog rada, traju duže od planiranih rokova, te da još nijesu počeli da obavljaju djelatnost za koju su osnovani, čime je onemogućeno ostvarivanje prava na usluge shodno Zakonu o socijalnoj i dječjoj zaštiti, odraslim licima sa invaliditetom i starim licima u ovim opštinama.

Omogućavanje boljeg pristupa pravima u sistemu socijalne zaštite navedenim kategorijama, preduslov je socijalne kohezije, kojim se doprinosi socijalnoj jednakosti, a što opravdava namjeru države da formira ustanove ovakvog tipa.

Podsjetimo, "Dan" je nedavno pisao da uprkos što je otvoren Dom za stare u Podgorici nije počeo sa prijemom korisnika. U ovoj ustanovi opravdali su to nedostatkom licence za rad koju treba da im izda Ministarstvo rada i socijalnog staranja, na čelu sa Admirom Adrovićem.