Upravljanje sistemom otpadnih voda u Crnoj Gori nije u dovoljnoj mjeri efikasan, utvrdila je Državna revizorska institucija (DRI) nakon sprovedenog postupka revizije uspjeha. Vrhovna revizija je subjektima revizije - Ministarstvu ekologije, Ministarstvu poljoprivrede, Upravi za vode i lokalnim samoupravama Budva, Herceg Novi, Pljevlja, Danilovgrad, Berane, Bar, Bijelo Polje, kao i privrednim društvima za vodovod i kanalizaciju iz tih opština i Upravi za inspekcijske poslove - dala 37 preporuka. Period koji je obuhvaćen revizijom je od 2018. do 2020. godine.

DRI je u izvještaju navela da je otvaranjem pregovaračkog poglavlja 27 - životna sredina i klimatske promjene, Crna Gora u obavezi da preduzme niz mjera, te da je u prethodnom periodu postignut visok stepen usklađenosti domaćih pravnih akata sa direktivama EU u dijelu koji se odnosi na upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori.

– Međutim, neadekvatna implementacija usvojene normative u praksi, neadekvatne kanalizacione mreže za prikupljanje i odvođenje otpadnih voda i nepostojanje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (PPOV) u svim opštinama, značajni problemi prilikom izgradnje i u funkcionisanju postojećih postrojenja za prečišćavanje, dovode u pitanje efikasnost upravljanja sistemom otpadnih voda. Dodatno, nedovoljnost podataka o količini i kvalitetu otpadnih voda otežava donošenje odgovarajućih korektivnih mjera i negativno utiče na kvalitet izvještavanja o stanju ispuštanja otpadnih voda. Takođe, upitni su kapaciteti lokalnih samouprava da samostalno uspostave i održavaju efikasan sistem upravljanja otpadnim vodama – navedeno je u izvještaju kojim je rukovodio član senata Branislav Radulović.

Revizijom je utvrđeno da Uprava za vode nije pripremila, a Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede nije donijelo Operativni plan zaštite voda od havarijskih zagađenja za vode od značaja za Crnu Goru. Takođe, lokalne samouprave nijesu donijele Operativni plan zaštite voda od havarijskih zagađenja za vode od lokalnog značaja.

– To može negativno uticati na efikasnost reagovanja u slučaju havarijskog zagađenja – poručili su iz DRI.

Revizijom je utvrđeno da Uprava za vode nije uspostavila Registar voda od značaja za Crnu Goru, iako je bila dužna uspostaviti registar do februara 2010. godine. Takođe, ni jedinice lokalne samouprave nijesu uspostavile registre za vode od lokalnog značaja.

– Revizijom je utvrđeno da ni nakon petnaest godina od donošenja Zakona o vodama iz 2007. godine nadležni organ uprave – Uprava za vode, nije uspostavila vodni informacioni sistem. Usljed nedostatka registara voda i Vodnog informacionog sistema, nadležni organi ne raspolažu potpunim i pouzdanim podacima o vodnim tijelima, izvorima zagađenja, vrsti, količini i drugim podacima od značaja za uspostavljanje efikasnog sistema za upravljanje otpadnim vodama – utvrdila je DRI.

CG, kako su kazali, u najvećoj mjeri je izvršila usaglašavanje domaćeg zakonodavstva u oblasti otpadnih voda sa propisima EU, odnosno u procentu od 96 odsto. Utvrdili su da je Vlada usvajanjem strategije upravljanja vodama, 2017. godine dugoročno planirala nacionalnu politiku upravljanja vodama i obavezala Ministarstvo poljoprivrede na trogodišnje izvještavanje o realizaciji strategije. U junu 2018. godine, Vlada je usvojila izvještaj o sprovođenju strategije i naredni je trebalo da bude u junu 2021. godine, ali to Ministarstvo nije realizovalo. To za posljeidcu može imati da Vlada nema informacije da li se ciljevi postavljeni strategijom realizuju na adekvatan način.

Kako su naveli, preduslov za efikasno upravljanje otpadnim vodama je postojanje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda sa odgovarajućim kapacitetima.

– Crna Gora je u periodu od 2016. godine pa do okončanja predmetne revizije uvećala broj PPOV-a sa četiri na deset postrojenja. Međutim, revizijom je utvrđeno da PPOV (revizijom obuhvaćena pet postrojenja) imaju niz nedostataka i problema u funkcionisanju, što negativno utiče na efikasnost procesa prečišćavanja i za posljedicu ima da se dešava da se nedovoljno prečišćene ili neprečišćene otpadne vode izlivaju u prijemnik – piše u izvještaju.

Ukazali su da je poseban problem kada su pitanju izgradnja i funkcionisanje PPOV-a, to što su izvođači radova u Budvi, Herceg Novom, Pljevljima i Beranama, prije rokova definisanih ugovorima, napustili postrojenja i pokrenuli, ili će vjerovatno pokrenuti sudske postupke pred nadležnim domaćim i međunarodnim sudovima. Takođe, ugovoreni projekat izgradnje PPOV u opštini Danilovgrad je stopiran.