Na rješavanju problema poreskog duga radimo u više pravaca, prije svega na rješavanju starih poreskih dugova, a takođe i na uvođenju nove metodologije praćenja i upravljanje poreskim dugom, a u saradnji sa Međunarodnim monetarnim fondom, kazao јe u intervјuu za "Dan" vršilac dužnosti direktora Poreske uprave Sava Laketić.
– Prema posqednjem izvještaju dug isnosi 633.133.129 eura, od čega je osnovni dug 393.202.320 eura dok kamata iznosi 239.930.809 eura. Što se tiče duga, vrlo je teško procijeniti procenat naplativosti, iz razloga što kod nekih poreskih dužnika već duži niz godina nije bilo nikakvih rezultata. Sektor za operativu u oblasti naplate redovno analizira dug, otpisuje dugovanja kod kojih je u skladu sa zakonom nastupila apsolutna zastara, ali takođe sprovodi aktivnosti kako bi izbjegli eventualne buduće zastare. S tim u vezi vršimo i analizu imovine poreskih dužnika koja bi se u narednim mjesecima mogla kroz zakonsku proceduru prodati radi namirenja dugovanja – izјavio јe Laketić.
Naveo јe da јe Ministarstvo finansija pripremilo reprogram za koji očekuju da će do kraja godine biti usvojen, a koji će svim poreskim dužnicima omogućiti otpis kamate ukoliko svoja osnovna poreska dugovanja izmire do kraja ove godine.
– Već smo razgovarali sa određenim brojem poreskih dužnika i očekujemo da ćemo do kraja godine riješiti bar dio dugogodišnjeg poreskog duga kroz ovo zakonsko rešenje – istakao јe Laketić.
• Koliko, prema poslednjim podacima, iznose prihodi od poreza i da li su veći u odnosu na isti period prošle godine?
Naplata poreskih prihoda za polugodišnji period je odlična. Naplaćeno je 817,7 miliona eura, što je za 147,7 miliona eura ili 22 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine. Takođe je ostvarena i veća naplata prihoda u odnosu na plan prihoda za 2024. godinu i to za iznos od 97,8 miliona eura ili 13,6 odsto.
• Koja vrste poreza su zabilježile najveći rast prihoda u odnosu na prošlu godinu, a koja vrsta poreza je zabilježila najveći pad? I usljed čega je došlo do rasta i pada kod tih vrsta poreza?
Kod svih kategorija došlo je do rasta, osim kod poreza na promet nepokretnosti imajući u vidu da je naplata poreza na promet nepokretnosti od 1. januara ove godine prešla u nadležnost lokalne samouprave, te se naplata odnosi na neriješene predmete zaključno sa 31. decembrom 2023. godine, usljed manjeg zaduženja manja je i naplata.
Najveći rast prihoda u odnosu na prošlu godinu i u odnosu na plan, ostvaren je kod poreza na dobit pravnih lica gdje je u odnosu na prošlu godinu više naplaćeno za 60 miliona eura, što u procentima iznosi nešto više od 45 odsto, a u odnosu na plan više za 34,14 odsto. Kod poreza na dodatu vrijednost – PDV, u odnosu na prošlu godinu više je naplaćeno u iznosu od 36.6 miliona eura, procentualno 22 odsto, a u odnosu na plan više za 9.5 miliona eura, odnosno skoro 5 odsto. Naplata poreza na dohodak građana u odnosu na prošlu godinu zabilježila je rast od preko 45 odsto, a plan premašila za 24 miliona eura. Rast prihoda kod poreza na dobit pravnih lica se ogleda kroz veću iskazanu dobit za poslovnu 2023. godinu, a samim tim i obavezu za plaćanje po tom osnovu.
Naplata po osnovu poreza na dobit pravnih lica јe 192 miliona i veća je u odnosu na lani za 60 miliona, a u odnosu na plan za tekuću godinu za 49 miliona. Do veće naplate prihoda došlo zbog blagovremenog preduzimanja mjera naplate od strane kolega iz područnih jedinica i pripadajućih ekspozitura, jačanjem proaktivne komunikacije i servisnog pristupa prema poreskim obveznicima. Poreski obveznici se putem poziva obavještavaju da izmire svoja dugovanja, u drugoj fazi putem rješenja, a zatim slijede najstrože mjere prinudne naplate uspostavljanjem hipoteka na nepokretnoj imovini kao i zaloga na pokretnoj imovini, odnosno blokada. Takođe, moram napomenuti i pohvaliti jedan broj poreskih obveznika koji imaju svijest za ažurno izmirivanje poreskih obaveza i koji ih redovno izmiruju u rokovima predviđenim zakonskim propisima.
• Koji su najveći poreski dužnici kada su državna preduzeća u pitanju? Na koji način se dug tih preduzeća može izmiriti?
Kao što znate, iznos duga je poreska tajna osim za poreske obveznike koji se nalaze na "crnoj listi" poreskih dužnika. Među državnim preduzećima koja se ističu kao najveći dužnici nalaze se "Plantaže 13. јul" sa iznosom preko 14 miliona eura, zatim "Željeznički prevoz Crne Gore" sa preko 6,5 miliona eura, "Održavanje željezničkih voznih sredstava AD Podgorica", "Željeznička infrastruktura Crne Gore", "Crnogorski fond za solidarnu stambenu izgradnju" sa dugom od skoro 3,4 miliona.
• Isto pitanja i za opštine. Koje opštine najviše novca duguju i po osnovu kojih poreza i da li će se i kad taj dug naplatiti?
Imamo nekoliko kritičnih opština, gdje sa stanovišta poreskog duga prednjače Cetinje sa preko sedam miliona eura, zatim Rožaje, Ulcinj, Berane i Bijelo Polje. Dugovanja pomenutih opština odnose se na poreze i doprinose iz i na lična primanja.
Sastali smo se sa većinom opštinama koje imaju dugovanja i imamo komunikaciju sa predstavnicima zajednice opština kako bi se pronašlo najbolje rješenje da se izmire dugovanja, ali i izašlo iz aktuelne krize. U toku je izrada plana na kojem radimo zajedno sa resornim ministarstvom, a sve po zaključku Vlade od 4. aprila ove godine, te očekujemo da ćemo vrlo brzo imati rješenje za ovaj problem.
• Da li Poreska uprava funkcioniše bolje ili gore nakon izdvajanja iz Uprave prihoda i carina? Koje su glavne razlike u funkcionisanju PU u odnosu na prethodnu UPC?
Državne ustanove, prije svega, treba da ostavljaju utisak pouzdanosti i stabilosti na koju građani mogu da računaju. Imajući u vidu trenutne aktivnosti koje obje insitucije obavljaju, jednostavnije i brže je sprovoditi reforme kroz manje organizacione jedinice.
