Crna Gora je zemlja sa malom, ali dinamičnom ekonomijom, koja se oslanja na turizam kao jedan od glavnih izvora prihoda. Uprkos izazovima pandemije i rata u Ukrajini, crnogorska ekonomija se oporavlja, a očekuje se da će turizam biti ključni faktor u tom procesu u 2023. godini. Ovako situaciju u domaćoj ekonomiji vidi vještačka inteligencija, odnosno Chat GPT.
– Prema statistikama, u 2022. godini turistička sezona u Crnoj Gori je bila uspješna, ali se broj turista još uvijek nije vratio na nivo prije pandemije. Međutim, postoji nekoliko slabosti koje bi mogle uticati na perspektive crnogorske ekonomije u 2023. godini. Jedna od njih je niska produktivnost, što je u direktnoj vezi sa starom demografskom strukturom i niskom stopom obrazovanja stanovništva. To može ograničiti mogućnosti za ekonomski rast i razvoj. Takođe, crnogorska ekonomija je i dalje ranjiva na vanjske šokove, kao što je globalna ekonomska kriza ili nepovoljni vremenski uslovi – pokazuje analiza Chat GPT.
Osim toga, vještačka inteligencija smatra da su korupcija i birokratija i dalje prisutne, što otežava poslovanje i investicije.
– Iako su Vlada i nadležne institucije preduzimale mjere za borbu protiv korupcije, još uvijek postoje izazovi u toj oblasti. U svjetlu ovih izazova, postoji nekoliko mjera koje bi mogle pomoći crnogorskoj ekonomiji da se razvije, a jedna od njih je dalje poboljšanje poslovnog okruženja, uključujući smanjenje administrativnih prepreka i unapređenje transparentnosti. Takođe, potrebno je unaprijediti infrastrukturu, posebno u ruralnim područjima, kako bi se povećala produktivnost i otvorila nova radna mjesta. Osim toga, investiranje u obrazovanje i razvoj vještina stanovništva takođe bi moglo pomoći u povećanju produktivnosti i ekonomskom rastu – sugeriše Chat GPT.
Kada je riječ o standardu građana, u pogledu povećanja zarada, postoje naznake da bi one mogle porasti u 2023. godini, s obzirom na to da se crnogorska ekonomija oporavlja, ali će to u velikoj mjeri zavisiti od brojnih faktora.
– Energetska i finansijska kriza su kompleksni problemi koji su posledica različitih faktora, a njihovo prevazilaženje zavisi od mnogih faktora, uključujući globalne ekonomske trendove, političku stabilnost, investicione aktivnosti, održivost poslovnih modela, cijene energenata... Što se tiče energetske krize, ona je posledica visokih cijena energenata i problema u snabdijevanju, što utiče na privredu i građane. Ovo je dugoročan proces i nije moguće sa sigurnošću predvidjeti kada će se situacija popraviti – tako situaciju sa energentima vidi vještačka inteligencija.
Slična je situacija i što se tiče finansijske krize.
– Globalna ekonomija se oporavlja od uticaja pandemije, ali mnoge zemlje još uvijek osjećaju posledice krize. Neki ekonomski analitičari smatraju da bi se situacija mogla popraviti u drugoj polovini 2023. godine, ako se globalna ekonomija oporavi i ako se sprovedu odgovarajuće reforme. U svakom slučaju, vlade, privredni subjekti i građani treba da budu aktivni i da sprovode mjere koje mogu pomoći u prevazilaženju krize, poput efikasnog korišćenja resursa, podrške održivim poslovnim modelima, smanjenja troškova... Što se tiče finansijske krize, Crna Gora je preduzela mjere za podršku privredi i građanima, poput povećanja minimalne zarade i izdvajanja sredstava za subvencije privredi. Takođe, zemlja je dobila podršku od međunarodnih finansijskih institucija – konstatuje vještačka inteligencija.
Kao značajnu prepreku u ekonomskom oporavku vidi nedostatak radne snage, neefikasnost u poslovanju i rastuću inflaciju i pad kupovne moći građana.
Tekst je generisan putem CHAT GPT-a, odnosno vještačke inteligencije.
