To je odredba stava 375 Smjernica o državnoj pomoći za klimu, zaštitu životne sredine i energiju (2022/C 80/01), koja se u Crnoj Gori primjenjuju kao Prilog 2C Pravilnika o listi pravila državne pomoći, navodi u mišljenju Agenciјe za zaštitu konkurenciјe (AZZK), čime su stvoreni preduslovi da se sklopi aranžman sa EBRD-om.
Vlada јe Zakonom o budžetu predvidјela izdavanje garanciјe za kredit CGES-a od 30 miliona eura.
Ministarstvo energetike i rudarstva (MEiR) je kraјem aprila podnijelo Agenciji za zaštitu konkurencije zahtjev za ocjenu usklađenosti u vezi sa nacrtom ugovora o kreditu između CGES-a i EBRD-a, a u cilju finansiranja trafostanice 400/110 kV TS Brezna.
U prilogu inicijalnog zahtjeva dostavljen je Obrazac 1 Prijave državne pomoći, u kojem je navedeno da mjera ne predstavlja državnu pomoć, u smislu člana 2 Zakona o kontroli državne pomoći, da se pomoć odnosi na specifičan sektor, energetski sektor – na operatora Elektroprenosnog sitema Crne Gore. Dalje se u prijavi navodi da je CGES veliko privredno društvo, da ima 334 zaposlena, da je godišnji promet u 2023. godini iznosio 108.360.581 euro, a da je ukupni godišnji bilans u istom periodu iznosio 35.717.703 eura. Takođe se navodi da ovo privredno društvo nije u poteškoćama u skladu sa definicijom iz Pravilnika o listi pravila državne pomoći. Navodi se da je iznos garancije 28 miliona eura i da se izdaje u svrhu regionalnog razvoja, te da ne postoji kumulacija ove mjere sa nekom drugom pomoći za pokrivanje istih opravdanih troškova.
U inicijalnom aktu ministarstva na čiјem čelu јe Saša Muјović navodi se da se CGES obratio tom organu radi sprovođenja određenih aktivnosti, a sve u cilju izdavanja državne garancije kako je predviđeno Zakonom o budžetu 2 Crne Gore za 2024. godinu. U zahtjevu se navodi da izdavanje državne garancije u konačnom ima za cilj implementaciju Projekta izgradnje druge faze trafostanice Brezna – odnosno izgradnje trafostanice 400/110 kV u nastavku već izgrađene prve faze projekta, odnosno trafostanice 110/35 kV.
– U aktu se dalje navodi da je realizacija ovog projekta prvenstveno od značaja za ostvarivanje javnog interesa koje je kroz Zakon o energetici prepoznato, između ostalog, i kroz proizvodnju električne energije, a posebno kroz proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora. Naime ovaj projekat je ocijenjen kao ključan za integraciju značajnog broja obnovljivih izvora električne energije koji se priključuju na trafostanicu Brezna, čime se stvaraju pretpostavke za dalji razvoj zelene tranzicije u Crnoj Gori. Takođe, javni interes, shodno članovima 4 i 86 Zakona o energetici, ostvaruje se i obavljanjem energetske djelatnosi prenosa električne energije, za čiju sigurnost i stabilnost nemјerljiv značaj ima unapređenje energetske infrastrukture, iz kojih razloga se dodatno podržava realizacija ovog projekta. Izgradnja predmetne trafostanice planirana je do kraja 2028. godine, dok je budžet druge faze projekta procijenjen na oko 36 miliona eura. Planirano je da se 28 miliona eura obezbijedi iz kredita EBRD-a za čiju je realizaciju potrebno izdavanje državne garancije – poјašnjeno јe u zahtјevu.
U prilogu inicijalnog akta dostavljen je i Nacrt ugovora o garanciji između Crne Gore i Evropske banke za obnovu i razvoj u kojem se u bitnom navodi da garant (Država Crna Gora) bezuslovno garantuje, kao primarni obveznik, a ne samo kao jemac, blagovremeno i tačno plaćanje svakog pojedinačnog iznosa i svih iznosa koji dospijevaju po osnovu navedenog ugovora o kreditu. U Nacrtu ugovora o garanciji navodi se da Država Crna Gora garantuje za iznos od 28 miliona.
