Prema izvještaju Evropske agenciјe za praćenje kriјumčarenja droge, svi indikatori ukazuju da јe u Evropi održan visok nivo dostupnosti i upotrebe kokaina, s tim što su primjetne znatne razlike među državama.
Istraživanja su pokazala da јe strateški geografski položaj Albanije, Crne Gore, Sjeverne Makedonije, Srbije, Bosne i Hercegovine i Kosova, u kombinaciji s velikom potražnjom za drogom, prevashodno u zemljama Evropske uniјe i u Turskoj, pospješio djelovanje kriminalnih grupa. Kao primjer je navedena balkanska ruta za trgovinu heroinom, ali i tržište kokaina koje je u razvoju.
Procjenjuje se da je otprilike 83,4 miliona ili 29 odsto odraslih osoba (u dobi od 15 do 64 godine) u Evropskoj uniji nekad konzumiralo drogu, pri čemu je više muškaraca (50,5 miliona) nego žena (33 miliona) prijavilo konzumaciju droge. Kanabis je i dalje najčešće konzumirana droga. U prošloj godini 3,5 miliona odraslih osoba konzumiralo јe kokain, 2,6 miliona MDMA i 2 miliona amfetamine.
Tokom 2020. godine zaplijenjena je rekordna količina od 213 tona kokaina, ukazano je u dokumentu. Prema navodima iz izvještaja agencije, koјi predstavlja dio veće regionalne studije sprovedene između 2019. i 2022. godine, jedan od zaključaka je da rad kriminalnih grupa ima značajan uticaj na bezbјednost, upravljanje i vladavinu prava u regionu. Važan faktor svega toga čini nasilje povezano s borbom za prevlast na tržištu droge, posebno kokaina, koje je dovelo do većeg broja ubistava.
Kriminalne mreže sa Zapadnog Balkana postale su ključni akteri na tržištu narkotika u regionu, ali i na području Evropske unije, navodi se u izvještaju.
Tokovi trgovine mogu da budu kompleksni, naročito ako se ima u vidu da se neke zemlje EU nalaze na rutama trgovine koje prolaze kroz Zapadni Balkan prije ponovnog ulaska u EU, piše u izvјeštaјu. Činjenica da u zemljama EU živi veliki broj ljudi porijeklom iz balkanskih zemalja takođe znači da su i te grupe izvor pojedinaca koji mogu biti iskorišćavani ili regrutovani u mreže, rezultat јe istraživanja.
Takođe se navodi i da zapadnobalkanske grupe imaju operativno prisustvo u Belgiji i Holandiji, gdje se nalaze luke Antverpen i Roterdam, važne za distribuciju i uvoz droge u EU. I Njemačka, Italija, Španija, Švajcarska i Velika Britanija takođe su važne lokacije za grupe koje učestvuju na tržištima kokaina, heroina i kanabisa u Evropi.
Dodaјe se i da postoje podaci da članovi italijanskih i turskih kriminalnih mreža izbjegavaju pravdu locirajući se na zapadnom Balkanu, dok se za ruske kriminalne organizacije smatra da su uključene u aktivnosti pranja novca duž obale tog regiona.
