Arktički ledenjaci, za koje se nekada smatralo da su netaknuti, sada otkrivaju tragove 13 uobičajenih sastojaka iz proizvoda za ličnu njegu, uključujući i kreme za sunčanje. To otkriće, o kojem su izvijestili Mariana D‘Amiko i njene kolege s Univerziteta Ca‘ Foscari u Veneciji, naglašava prisutnost tih tvari u arktičkom snježnom pokrivaču na norveškom arhipelagu Svalbard.
Za neke od tih hemikalija ovo je prvi put da je prijavljena njihova prisutnost u snijegu na Svalbardu, ističe D‘Amico.
Ti spojevi, nazvani "Hemikalije koje izazivaju brigu o Arktiku" (engl. Chemicals of Emerging Arctic Concern ili CEACs), dio su popisa za nadzor koji su sastavili naučnici za zaštitu okoline, koji prate zagađenje okoline na Arktiku. Iako su CEAC-ovi prije bili pronađeni u polarnim regijama, njihovi primarni izvori i transportni procesi i dalje su slabo poznati, piše Zimo.hr.
Novo istraživanje, objavljeno u časopisu Science of the Total Environment, usredotočilo se na 13 sastojaka koji se obično nalaze u proizvodima za ličnu njegu, prikupljajući 25 uzoraka snijega s različitih lokacija, uključujući i ledenjake.
Iznenađujuće, svi osim jednog ledenjaka pokazali su veće koncentracije UV filtera tokom zime, pri čemu su benzofenon-3 (BP3) i oktokrilen posebno prevladavali na vrhovima ledenjaka. Naučnici sumnjaju da je prenos vjetrom vjerovatni mehanizam za te hemikalije koje upijaju UV zračenje da dospiju do udaljenih arktičkih ledenjaka. Arktička izmaglica, zagađeni sistem zračnih masa, može pridonijeti tom prenosu jer pokriva velika područja tokom zime.
Zabrinutost ne proizlazi samo iz prisutnosti tih zagađivača već i zbog nepoznatog uticaja na vodotoke i morsku okolinu kada se snijeg otopi. D‘Amico naglašava potrebu za daljim uzorkovanjem leda kako bi se utvrdilo približavaju li se te tvari nivoima toksičnima za okolinu.
Hladna, ledena okruženja pokazuju drugačije hemijsko ponašanje od toplijih regija, što zahtijeva posebne polarne studije kako bi se razumjeli potencijalni uticaji njihovog onečišćenja.
Dok neke zemlje zauzimaju stav predostrožnosti, zabranjuju određene UV filtere, globalni doseg tih zagađivača naglašava potrebu za koordiniranim međunarodnim naporima. Nova studija baca svjetlo na složeni međuodnos između ljudskih aktivnosti, atmosferskog transporta i osjetljivosti naizgled udaljenih okolina na onečišćenje. Dok se otkrivaju otisci zagađenja pod uticajem čovjeka na Arktiku, razumijevanje i upravljanje tim zagađivačima na njihovu izvoru postaje ključno.
