Srpska pravoslavna crkva danas slavi Svetog mučenika Stefana Dečanskog.
Stefan Dečanski je jedan od najtragičnijih ličnosti u lozi Nemanjića. Između dvojice silnika, oca Milutina i sina Dušana, proveo je djetinjstvo kao talac na dvoru kana Nogaja.
Kao mlad čovjek oslijepljen je i poslat u zatvor u Carigradu.
Prema crkvenom učenju, posle pet godina Sveti Nikola čudotvorno je vratio vid kralju Stefanu koji je odmah potom iz zahvalnosti sagradio hram Visoki Dečani, jednu od najljepših građevina vizantijske umjetnosti i srednjovjekovne arhitekture na našem tlu.
Manastir Visoki Dečani počeo je da gradi odmah po povratku iz Carigrada, u znak blagodarnosti Bogu za iscjeljenje.
Dečani su i dan danas jedna od najljepših građevina nemanjićkih vladara i zadužbinara, vrhunac vizantijske umetnosti i srednjovekovne arhitekture na tlu srpske države. Uz nju je Sveti kralj podigao i tada čuvenu bolnicu, pa su Dečani vjekovima bili i još uvijek su mjesto gdje dolaze mnogi bolesnici, ne samo hrišćani, već i muslimani, kako bi u molitvama pronašli iscjeljenje.
Posle upokojenja svog oca, Stefan je naslijedio presto srpskog kraljevstva. Bog ga je obdario velikom mudrošću, hrabrošću i umijećem da upravlja svojim otačastvom i odbrani ga od neprijatelja, nikada ne ostavljajući molitvu niti post.
Iako je bio kralj, živio je u isposništvu i podvižništvu, ostavljajući iza sebe jedan od najmounumentalnijih manastira kao svoju zadužbinu.
Darovao je i veliku ikonu Bazilici Svetog Nikole u Bariju. Kao žrtva dvorskih spletki, ubijen je 1336. godine.
Sa svetim Savom i svetim knezom Lazarom, Sveti Stefan čini trojstvo najmudrijih, najpožrtvovanijih i najblagorodnijih ličnosti i svetitelja koje je dao srpski narod. On je jedini srpski kralj koji je ostao na prostoru Kosova i Metohije i koji nikada nije dozvolio da ga iko odatle pomjeri.
Dok je kivota sa njegovim svetim moštima u Visokim Dečanima, Sveti kralj Stefan Dečanski vlada Kosmetom i on je suvereni gospodar tih prostora.
Svetog Stefana Dečanskog mnogi vjernici slave kao krsnu slavu, u narodu poznatiju kao Mratindan.
Ime je dobila po Svetom Martinu koji se nekada proslavljao na ovaj dan. Crkvenom odlukom na ovaj dan premještena je slava posvećena srpskom kralju.
