Kokain je jedno od najpoželjnijih dobara za kriminalce sa Zapadnog Balkana. Među vodećima u ovom “poslu”, u poslednjih nekoliko godina su kavački i škaljarski klan iz Kotora. Od ukupne količine kokaina koji uđe u Evropu, skoro 70 procenata rasturaju grupe povezanim sa kriminalnim grupama sa Zapadnog Balkana.

Na osnovu dešavanja u “podzemlju”, istražitelji su došli do veze kotorskih grupa sa mafijama iz regiona. Prema brojnim izvještajima stranih istraživača koji se stručno bave ovom temom, ovi klanovi se bave finansiranjem, transportom i distribucijom velikih količina kokaina koji se iz Južne Amerike dostavlja u Evropu.

Jedna od važnih karika za “uspješan” narko biznis su, prema stručnim navodima iz ranijih izvještaja,  kontakti s lokalnim kriminalnim grupama. Takođe, vrlo je važan i “izvor” (dobavljač) kokaina. A uticaj ili vezu u lukama većih evropskih gradova, balkansku mafiju dovodi u poziciju da kontroliše snadbjevanje kokainom. To im omogućava da snize cijene, prenose ušteđevinu potrošačima, pruže dobar kvalitet po  “fer” cijeni i na taj način nokautiraju konkurenciju.

O tome je bilo riječi i u  izvještaju  Valtera Kempa ,“Transnacionalna hobotnica”, koji otkriva globalne žarišne tačke organiziranog kriminala u koje su uključene grupe sa Zapadnog Balkana.

Kako se navodi u pomenutom izvještaju, grupe iz regiona su moderne, dinamične i preduzetnički nastrojene. Većina kriminalnih grupa sa Zapadnog Balkana obavlja svoje poslove u žarištima van regiona, na primjer, korištenjem enkriptovanih formi komunikacije; istraživanjem novih ruta i načina krijumčarenja, poput ’narko-aviona’ kojima se prenosi droga; pranjem novca putem kriptovaluta, kroz ofšor zone nazad u njihove zemlje porijekla.

Njihova saradnja sa lokalnim kriminalnim grupama, pristup kokainu na izvoru, i prisustvom u velikim evropskim lučkim gradovima, znači da će biti u stanju da kontrolišu nabavku kokaina od izvora do krajnjeg cilja.

Prve indikacije, prema otvorenim izvorima informacija, postojanja veza između mafija u istočnoj Evropi i kolumbijskih kartela pojavile su se 2001. godine.

Većina kokaina koji se iz Latinske Amerike doprema u Evropu skladišti se u kontejnerima na velikim brodovima. Tako,  90 odsto kokaina koji ulazi u Evropu dolazi u kontejnerima, koji se nalaze na velikim trgovačkim brodovima. Pošiljke kokaina obično se stavljaju u kontejnere sa svježim voćem (posebno bananama) i smrznutom voćnom pulpom iz Kolumbije i Ekvadora. Kako takvi kontejneri sadrže lako kvarljivu robu zbog čega je brzina od velike važnosti, na ulaznim lukama ima manje kontrole.

-Na odredištu se saučesnicima saopštava serijski broj kontejnera u kome se nalazi kokain, droga se uzima i postavljaju se lažne plombe na vrata kontejnera kako bi prikrili provalu. Činjenica da je to moguće ukazuje na visok stepen korupcije među pripadnicima obezbjeđenja u lukama, kako ulaznih tako i izlaznih. Tužioci spominju da karteli mogu da ponude carinskim službenicima između 500.000 i million američkih dolara kako pošiljka ne bi morala da prođe kontrolu - detalj je iz izvještaja.

Željka Bojanić