Jevgenij Prigožin, poznat kao šef grupe Vagner prema najnovijim informacijama izgubio je danas život u avionska nesreći.

Jevgenij Prigožin je poginuo samo dva mjeseca nakon pobune, kada je sa plaćeničkom vojskom Vagner krenuo na Moskvu. Pobuna je okončana istog dana, a snage su zaustavljene na 200 kilometara od Moskve. Tada je bjeloruski predsjednik Aleksandar Lukašenko posredovao između Kremlja i pobunjenika, što je rezultiralo davanjem azila šefu Vagnera. Prigožin je boravio u Bjelorusiji, a poslednjih dana je bilo spekulacija da se on nalazi u Africi. Poginuo je na teritoriji Ruske Federacije.

Srušio se avion u Rusiji: Među poginulima i vođa Vagnera

Jevgenij Prigožin je rođen Lenjingradu, sada Sankt Peterburgu, u Sovjetskom Savezu 1961. godine, Prigožin je proveo dio svog ranog života u zatvoru nakon što je osuđen za pljačku i prevaru. Nakon što je pušten iz zatvora 1990. godine, nakon devet godina pritvora, Prigožin je počeo da prodaje hot-dogove na pijacama svog rodnog grada.

On je za Njujork tajms 2018. rekao: "rublje su se gomilale brže nego što je moja majka mogla da ih prebroji". I kako je Sovjetski Savez pao, Prigožin je osnovao nekoliko preduzeća.

Jevgenij Prigožin (62) prvi put se proslavio kao vlasnik ketering kompanija i restorana i kao snabdjevač hranom i pićem zvaničnih događaja u Kremlju. Jedna od njegovih najslavnijih fotografija je ona na kojoj služi hranu ruskom predsjedniku. Naknadno je dobio nadimak "Putinov kuvar".

I Jevgenij Prigožin i Vladimir Putin su iz Sankt Peterburga, drugog najvećeg grada u zemlji i znaju se odavno, možda još od devedesetih, dok je Putin radio u kabinetu gradonačelnika Sankt Peterburga i svraćao u Prigožinov restoran, popularan među lokalnim zvaničnicima.

Šta Jevgenij Prigožin radi u Africi i zašto traži nove regrute?

Prigožinov posao sa keteringom je cvjetao, proširivši se na državne tendere za snabdevanje hranom škola, vrtića i, na kraju, vojske - ugovore vredne više od tri milijarde dolara, prema istrazi Fondacije za borbu protiv korupcije, koju je osnovao ruski opozicioni političar Aleksej Navaljni.

Nakon toga, Prigožin je dovođen u vezu sa grupom Vagner, ali je Prigožin godinama negirao veze sa paravojnom grupom Vagner, pa čak i tužio one koji su tvrdili da ju je on osnovao. Vagner se prvi put pojavio u istočnoj Ukrajini 2014. godine, gdje je pomogao proruskim separatistima da uspostave kontrolu nad ukrajinskom teritorijom i osnuju dvije otcjepljene republike u Donjeckoj i Luganskoj oblasti.

Poslije 2014. godine, Vagner je učestvovao u nekoliko ratova širom svijeta, najistaknutije u Siriji i brojnim afričkim zemljama. Izvještavano je o tome kako grupa učestvuje u vojnim akcijama u zamjenu za pristup prirodnim bogatstvima. Na primjer, u Siriji je grupa navodno čuvala naftna polja pod kontrolom sirijske vlade i za to dobijala procenat od njenih prihoda.

U Libiji se Vagner borio da podrži generala Haftara, koji je pokušao da sruši vladu podržanu od Ujedinjenih nacija, a plaćenici su finansirani prihodima od naftne industrije u zemlji. U Centralnoj Afričkoj Republici, plaćenička grupa je stala na stranu aktuelne vlade a protiv lokalnih pobunjenika. U septembru 2022. godine, šest mjeseci od početka ruske invazije na Ukrajinu, Jevgenij Prigožin je najednom priznao da je osnovao Vagner jer se pokazalo da je to jedna od efikasnijih ruskih jedinica u ratu.

"Svojeručno sam čisto staro oružje, svojeručno sam birao pancire i pronašao specijaliste koji su mogli da mi pomognu sa ovim. Od tog trenutka, 1. maja 2014. godine, rođena je grupa patriota, koja je kasnije dobila ime bataljon Vagner", izjavio je Prigožin preko svoje pres službe, koja je ovu izjavu potvrdila za Rojters. Krajnje odan Putinu, Jevgrenij Prigožin je jedan od najistaknutijih glasova koji su izrazili nezadovoljstvo komandom ruske vojske u Ukrajini.

On je zajedno sa čečenskim liderom Ramzanom Kadirovim kritikovao i ismijavao jednog od glavnih ruskih generala Aleksandra Lapina zbog njegovih neuspjeha u Ukrajini. Kadirov je rekao da Lapin treba da bude ražalovan na status redova i poslat na prvu liniju fronta. Prigožin je hvalio Kadirovljevu iskrenost, objavivši poruku na društvenim mrežama: "Ramzane, goriš!".

Formalno gledano, Jevgenij Prigožin nema nikakvu ulogu u zvaničnom ruskom establišmentu. Ipak, razmjere njegovog uticaja su očigledne. Vojni stručnjaci kažu za BBC da je sofisticiranost oružja koje Vagnerovi borci koriste u Libiji iznad onoga što je dostupno na tržištu i može da se nabavi samo preko vladinih veza na najvišem nivou.