Astronomi su snimili misteriozne radio talase kojima je trebalo osam milijardi godina da stignu do Zemlje. To je jedan od najudaljenijih i najmoćnijih brzih radio rafala (FRB) do sada primjećenih.
Naime, eksplozija FRB 20220610A trajala je manje od jedne milisekunde, ali je u tom djeliću trenutka oslobodila onoliko energije koliko naše Sunce emituje tokom 30 godina.
Brzi rafali radio talasa su jedna od najfascinantnijih misterija u univerzumu. Ovo su izuzetno moćni signali, neki oslobađaju više energije od 500 miliona Sunca i traju manje od treptaja oka.
Jedna od najvažnijih karakteristika FRB-a je da su kratkotrajni i nepredvidivi. Obično se pojavljuju iznenada na nekom dijelu neba i traju samo nekoliko milisekundi.
Ponavljanje FRB-a, odnosno kada nije samo jedan interval, već nekoliko uzastopnih, veoma su rijetke i posebno privlače pažnju astronoma. Neki od ponavljajućih FRB-a se javljaju periodično, u redovnim intervalima, svakih nekoliko dana ili mjeseci.
"Dolazi iz malog skupa galaksija"
Astronomi su koristeći seriju moćnih teleskopa u Australiji (ASКAP, Australian Skuare Кilometer Arrai Pathfinder) otkrili FRB 20220610A i otkrili odakle dolazi.
- Кoristeći ASКAP, uspjeli smo da precizno utvrdimo odakle je došao - rekao je astronom Stjuart Rajder sa Mackuarie Univerziteta u Australiji, a prenosi CNN.
- Potom smo potražili tačan izvor, galaksiju, koristeći veoma veliki teleskop u Čileu. Otkrili smo da dolazi iz galaksije koja je starija i udaljenija od bilo kog drugog izvora FRB-a koji smo do sada posmatrali i da je vjerovatno bii unutar male grupe galaksija koje prolaze kroz proces spajanja - dodao je on.
Misterija nastanka FRB-a
Dakle, izvor ovog drevnog FRB-a je grupa od dvije ili tri galaksije koje sada prolaze kroz proces spajanja, interakcije i formiranja novih zvezda. Ovo otkriće je u skladu sa hipotezom da su magnetari ili neki drugi visokoenergetski objekti koji nastaju nakon eksplozije zvijezda odgovorni za brze rafale radio talasa.
Magnetari su neutronske zvezde sa izuzetno jakim magnetnim poljima, a neutronske zvezde su kolapsirana jezgra masivnih zvijezda koje su dostigle kraj svog životnog vijeka i izbacile većinu svog materijala u svemir.
- Iako još uvijek ne znamo tačno šta uzrokuje ove ogromne navale energije, ovo istraživanje pokazuje da su FRB česta pojava u univerzumu i da možemo da ih koristimo za otkrivanje materije između galaksija i bolje razumevanje strukture univerzuma - rekao je astrofizičar Rajan Šenon sa Univerziteta u Australiji.
Istraživanje pod nazivom Svetleći brzi radio prasak koji ispituje Univerzum na crvenom pomaku 1, objavljeno je u časopisu "Science".
(Index.hr)
