Čak ni skoro pet godina nakon što se kovid prvi put pojavio, međunarodna zajednica još nije sa sigurnošću utvrdila gdje se tačno virus pojavio.

Prvi slučajevi otkriveni su u kineskom gradu Vuhanu krajem 2019. godine, ali su postojale oštre podjele između zagovornika dvije glavne teorije.

Jedna je da je virus procurio iz laboratorije u Vuhanu koja je proučavala srodne viruse, dok je druga da su ljudi dobili kovid od zaražene divlje životinje koja je prodata na lokalnoj pijaci.

Naučna zajednica favorizuje drugu teoriju, ali kontroverze se nastavljaju.

Studija, objavljena u časopisu Cell, zasnovana je na više od 800 uzoraka prikupljenih sa pijace morskih plodova Huanan u gradu Vuhanu, za koju se vjeruje da ima divlje sisare.

Uzorci su prikupljeni u januaru 2020. nakon zatvaranja pijace i nisu uzeti direktno od životinja ili ljudi, već sa površina tezgi na kojima se prodaje divljač, kao i iz odvoda.

Iz ove vrste podataka, koje dijele kineske vlasti, „ne možemo sa sigurnošću reći da li su životinje na tržištu zaražene ili ne“, rekla je jedan od autora studije Florens Debar.

U Grčkoj se pojavila nova varijanta korona virusa

Međutim, „naša studija potvrđuje da je na ovoj pijaci krajem 2019. bilo divljih životinja, posebno onih koje pripadaju vrstama kao što su liske i cibetke“, rekao je evolucioni biolog iz francuske istraživačke agencije CNRS.

- A ove životinje su se nalazile u jugozapadnom uglu pijace, a to je i oblast gdje je otkrivena velika količina virusa SARS-CoV-2, koji izaziva kovid-19 - kaže Debar.

Ovi mali sisari mogu biti zaraženi virusima sličnim ljudima, zbog čega se sumnja da su služili kao posredni domaćini između ljudi i slijepih miševa, od kojih je, kako se sumnja, potekao virus SARS-CoV-2.

Prisustvo ovih životinja na pijaci Huanan ranije je bilo sporno, uprkos nekim fotografskim dokazima i studiji iz 2021.

Brojni djelovi jednog štanda bili su pozitivni na virus koji izaziva kovid, uključujući „kolica za životinje, kavez, kolica za smeće i mašinu za uklanjanje dlaka/perja“, navodi se u studiji.

- U ovim uzorcima bilo je više DNK divljih vrsta sisara nego ljudske DNK - dodaje se.

DNK sisara pronađena je u covid-pozitivnim uzorcima sa ovog štanda, uključujući DNK bambusovih pacova i veverica.

- Ovi podaci ukazuju ili da su životinje sa ovog štanda prenele SARS-CoV-2, koji je otkriven na opremi za životinje, ili da su rani neprijavljeni slučajevi covid-19 kod ljudi preneli virus na potpuno istoj lokaciji kao i otkrivene životinje - objašnjava studija.

Istraživanje takođe potvrđuje da je „najnoviji zajednički predak“ soja virusa kovid pronađen u pijačnim uzorcima „genetski identičan“ originalnom pandemijskom soju.

- To znači da je rani diverzitet virusa već pronađen na tržištu, što je i za očekivati ako je ovo mesto gde se virus pojavio - objašnjava Debar.

Džejms Vud, epidemiolog zaraznih bolesti sa Univerziteta u Kembridžu, koji nije bio uključen u istraživanje, rekao je da studija „pruža veoma jake dokaze da su tezge sa divljim životinjama na pijaci morskih plodova Huanan u Vuhanu epicentar izbijanja kovid- 19 pandemija“.

- Istraživanje je bilo važno jer „malo ili ništa nije urađeno da bi se ograničila trgovina divljim životinjama ili gubitak biodiverziteta ili promjena u upotrebi zemljišta, što su pravi mogući pokretači prošlih i budućih pandemija - rekao je on.

- Ovi aspekti takođe nisu uključeni u nacrt sporazuma o pandemiji - o kojima zemlje trenutno pregovaraju, dodao je on.