/ -FOTO: MOJA LEPA SRBIJA, TVITER
21/10/2022 u 11:14 h
DAN portalDAN portal
Preuzmite našu aplikaciju
Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
StoryEditor

"Pucajte, ja i sada držim čas": Godišnjica strijeljanja nedužnih civila u Šumaricama

Masakr je počeo već 19. oktobra u selima oko Kragujevca – Grošnici, Maršiću i Mečkovcu, gdje su Njemci ubili 416 ljudi

Navršava se 81. godišnjica masakra koji su Njemci počinili nad nedužnim civilima u Kragujevcu.

Iako je u Srbiji s jeseni 1941. njemačka vojska počinila brojne masakre, kragujevački masakr postao je simbol stradanja zbog načina na koji je izvršen, strukture strijeljanih, kao i zbog toga na koji je način srpska javnost na njega reagovala za vrijeme rata i odnosa prema ovoj tragediji posle rata.

Zato je 21. oktobar u Srbiji i postao Dan sjećanja na žrtve Drugog svjetskog rata.

Zločin u Kragujevcu planiran je, pažljivo osmišljen kao „tevtonska osveta“ zbog napada koji su srpske ustaničke jedinice izvele na njemačke snage u okolini Gornjeg Milanovca. U tom napadu ranjeno je deset, a poginulo je 26 njemačkih vojnika.

Njemačka propaganda, širenjem lažnih vijesti o navodnom masakriranju ubijenih vojnika, raspalila je osvetničku mržnju, kojom je od ranije, još iz vremena kada se u Prvom svjetskom ratu kao austrougarski oficir borio na srpskom frontu, bio zadojen i okupacioni komandant Srbije, general Franc Beme.

Beme je, treba napomenuti, bio jedan od rijetkih njemačkih oficira koji je preporuku generalštaba Vermahta o strijeljanju stotinu civila za jednog poginulog njemačkog vojnika sprovodio doslovno.

image
-FOTO: DARKO MILENKOVIć

Masakr je počeo već 19. oktobra u selima oko Kragujevca – Grošnici, Maršiću i Mečkovcu, gdje su Njemci ubili 416 ljudi.

Narednog dana počela su hapšenja u samom gradu. Hapšenjima i streljanjem rukovodila su dvojica njemačkih oficira – major Paul Kenig, u civilstvu profesor protestantske teologije i kapetan Fric Fidler, prije mobilizacije direktor Visoke tehničke škole.

Za tri dana strijeljano na hiljade ljudi

Prema podacima do kojih je došao istoričar Staniša Brkić, muzejski savjetnik u spomen-parku „21. oktobar“ u Kragujevcu, koji je godinama istraživao obimnu dokumentarnu građu o masakru, za tri dana strijeljano je 2976 ljudi.

"Krvava bajka" u znak sjećanja na žrtve 

Prvo okupljanje porodica i rodbine nastradalih u Šumaricama održano je 1944. godine.

Spomen-park „Kragujevački oktobar“ osnovan je 1953. godine sa misijom da očuva uspomenu na strijeljane nedužne civile, da njeguje kulturu sjećanja i širi ideju mira i tolerancije kroz raznovrsne memorijalne i umjetničke manifestacije i aktivnosti.

Desanka Maksimović u svojim svjedočenjima govorila da je, čim je čula za masakr, napisala „Krvavu bajku“, koju je zatim zbog straha pocijepala i spalila da bi je nakon rata ponovo napisala.

Međutim, kako je sam Brkić izjavljivao, to nije konačan broj.

Kragujevački masakr postao je simbol stradanja, ali i herojstva onih koji su odvođeni na strijeljanje. Riječi direktora kragujevačke gimnazije Miloja Pavlovića, koji nije htio da napusti svoje učenike koji su dovedeni na strijeljanje zapisane su na spomen obilježju: "Pucajte, ja i sada držim čas". 

Premijerka Srbije Ana Brnabić predvodiće danas državnu ceremoniju polaganja vijenaca povodom Dana sjećanja na srpske žrtve u Drugom svjetskom ratu.

Prije polaganja vijenaca na spomenik „V3“ streljanim đacima kragujevačke gimnazije, biće održan moleban u „Spomen - parku Kragujevački oktobar“ u Šumaricama.

Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
14. decembar 2024 22:32