Ona je, u intervjuu za PR Centar, podsjetila da CEDEM, jedna od najstarijih nevladinih organizacija u Crnoj Gori, u decembru ove godine slavi 27 godina postojanja i da se aktivno bavi vladavinom prava, ljudskim pravima i evroatlantskim putem Crne Gore.
- CEDEM proaktivno i kontinuirano djeluje na polju vladavine prava, poštovanja ljudskih prava i evroatlantskog puta Crne Gore. U narednom periodu projektno ćemo se okrenuti dodatno političkoj participaciji građana/ki i očuvanju kulturne autonomije. U skladu sa pitanjima koji su visoko na listi prioriteta i EU, naša organizacija će takođe proširiti svoje djelovanje i na zelenu agendu - izjavila je Vuksanović.
Govoreći o aktuelnim projektima koje sprovode u CEDEM-u, Vuksanović je kazala da se sprovodi veći broj projekata uz podršku Ministarstva ljudskih i manjinskih prava, te da je i ove godine CEDEM prepoznat kao partner tom Ministarstvu na polju RE zajednice, rodnih pitanja, LGBTIQ, OSI i manjinskih pitanja. Takođe je počeo sa realizacijom i projekat koji je podržan od strane Ministarstva evropskih poslova i usmjeren je na evropski put Crne Gore. Takođe Delegacija Evropske unije aktivno podržava rad ove organizacije, te projekat „Inkluzivni dijalog za progresivno društvo“, koji sprovodi u saradnji sa Centrom za demokratsku tranziciju (CDT) ima za cilj jačanje demokratskih institucija, saradnje civilnog sektora i državnih institucija, kao i ukupno jačanje demokratskih procesa i dobrog upravljanja.
- Projekat ima dva fokusa: nadzor i unapređenje rada Skupštine i jaču saradnju građana/ki, civilnog sektora i državnih institucija. U okviru ovog projekta su realizovane brojne aktivnosti, uključujući analize za unapređenje rada skupštinskih tijela i formiranje nadzornih timova za praćenje rada skupštinskih odbora - navela je Vuksanović.
Istakla je da su posebno ponosni na realizaciju aktivnosti Skupštine građana, koja je dobila pohvale i od Evropskog parlamenta.
- U oktobru ove godine planira se održavanje još jedne Skupštine građana, kao i brojne aktivnosti za izgradnju kapaciteta članova skupštinskih odbora. Očekujemo da će ovakvi projekti pospiješiti demokratske procese i evroatlantske integracije - kazala je Vuksanović.
Na pitanje kako u CEDEM-u komentarišu stanje ljudskih prava u Crnoj Gori, projektna koordinatorka u CEDEM-u, Milena Kovačević, je istakla je da je ono višeslojno i da prema posljednjem Izvještaju Evropske komisije još uvijek postoje značajni izazovi kad je u pitanju položaj svih marginalizovanih grupa.
- Prema posljednjem izvještaju Evropske komisije, nije bilo značajnog napretka u poboljšanju položaja romske i egipćanske populacije, koja i dalje ostaje jedna od najugroženijih marginalizovanih grupa u crnogorskom društvu. Takođe, nije zabilježen napredak u položaju osoba s invaliditetom, a ni u zaštiti prava LGBT osoba - istakla je Kovačević.
Podsjetila je da CEDEM većinu svojih napora usmjerava na zaštitu ljudskih prava marginalizovanih grupa, kroz različite oblike istraživanja i analiza.
- Naša istraživanja javnog mnjenja mjere stavove građana/ki Crne Gore, jer se u tim stavovima ogledaju potencijalne predrasude i stereotipi koji utiču na društvene norme i ponašanja - navela je Kovačević.
Ukazala je da je CEDEM prošle godine sproveo istraživanje o diskriminaciji i nasilju nad ženama, prema kojem oko 40 odsto odsto građana/ki ima diskriminatorne stavove prema ženama, a 42 odsto ih smatra da je porodica potencijalni izvor nasilja nad ženama.
„Rezultati istraživanja o socio-ekonomskom položaju romske i egipćanske populacije pokazali su određeni napredak u odnosu na prethodne četiri godine, ali je zabilježena regresija u broju pripadnika/ca ovih zajednica koji posjeduju lična dokumenta i djece koja su završila osnovnu školu“, rekla je Kovačević.
Podsjetila je i da CEDEM već dugi niz godina sprovodi istraživanja o etničkoj distanci, koja su pokazala pad u etničkoj distanci, posebno kod mladih.
Ocijenila je da je, iako Crna Gora ima, naravno uspostavljen i poprilično dobar zakonodavni okvir za zaštitu ljudskih prava, potrebna je adekvatna implementacija tih zakona.
- U odnosu na sva prethodno sporovedena istraživanja, dolazimo do zaključka da je najbolji alat za otklanjanje stereotipa i diskriminatornih stavova je edukacija. CEDEM planira veliki set edukacija za mlade, kao i za zaposlene u državnim institucijama, s ciljem stvaranja tolerantnijeg društva - najavila je Kovačević.
Govoreći o projektu koji CEDEM realizuje uz podršku NATO saveza, Kovačević je kazala da on ima za cilj približiti vrijednosti i principe NATO-a crnogorskoj omladini kroz kreativne buklete i ambasadorske dijaloge.
- Prvi ambasadorski dijalog održan je 24. jula na Cetinju sa ambasadorkom Italije, Andreinom Marselom. Dva ambasadorska dijaloga planiramo i u sjevernom i južnom regionu Crne Gore i pozivamo sve mlade koji se interesuju za euroatlantske integracije da se prijave - rekla je Kovačević.
Projektna koordinatorka u CEDEM-u, Katica Maksan, kazala je da u toj organizaciji sprovode projekat ‚‚Očuvanje demokratije u lokalnim zajednicama u Crnoj Gori” koji finansira ambasada Australije i koji je fokusiran na unapređenje demokratskih procesa u lokalnim zajednicama u Crnoj Gori, sa posebnim akcentom na mlade i njihove inovativne ideje.
- Planiramo organizovati hakaton koji će okupiti oko 30 učesnika/ca iz svih regija Crne Gore – centralne, sjeverne i južne. Mladi će na ovom događaju predstaviti svoje ideje za rješavanje gorućih problema u njihovim zajednicama - kazala je Maksan.
Pojasnila je da će hakaton obuhvatiti objavljivanje poziva za mlade, pronalaženje mentora/ki koji će raditi s učesnicima/ama, kao i rad na unapređenju njihovih prvobitnih ideja.
- Najbolje ideje bit će predstavljene lokalnim samoupravama, čime će mladi vidjeti kako se njihove ideje mogu sprovesti u praksi. Ovaj projekat će omogućiti mladima da steknu nova znanja, unaprijede svoje ideje i aktivno učestvuju u demokratskim procesima unutar lokalnih zajednica - istakla je Maksan.
Projekat ‚‚Praćenje medija: praćenje etičkog izvještavanja o kršenju ljudskih prava” koji CEDEM sprovodi u partnerstvu sa Sociološkim centrom Crne Gore, a finansira ga Evropska unija posredstvom Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, kofinansira Ministarstvo javne uprave, se fokusira na praćenje etičkog izvještavanja medija u slučajevima kršenja ljudskih prava.
- Ovaj projekat uključuje monitoring izvještavanja medija, etičnost i tačnost u izvještavanju o kršenju ljudskih prava. Planirani su i treninzi za predstavnike/ce medija, sa ciljem unapređenja njihovog izvještavanja. Organizovaćemo radionice koje će okupiti medije i sudstvo, kako bi se unaprijedio njihov međusobni odnos i osigurala etičnost u izvještavanju - pojasnila je Maksan.
Ukazala je da je cilj projekta da se do kraja sprovođenja dobije cjelokupna slika o stanju etičkog izvještavanja u Crnoj Gori, naročito u kontekstu kršenja ljudskih prava.
