Iz CGO su kazali da je priručnik namijenjen nastavnicama istorije u osnovnim i srednjim školama u Crnoj Gori, ali i drugima u prosvjeti koji taj materijal prepoznaju kao koristan za nastavu, kao i zainteresovanoj javnosti.
Kako su naveli iz CGO, u priručniku se može pronaći sveobuhvatan presjek činjenica iz devedesetih godina prošlog vijeka koji je važan za razumijevanje novije istorije Crne Gore i njenih posljedica.
- Priručnik pruža pregled međunarodnopravnog i istorijskog konteksta dešavanja devedesetih godina na prostoru Crne Gore - navodi se u saopštenju.
Kako se dodaje, dodatno je obrađen dio koji se odnosi na zastupljenost informacija o ratovima devedesetih u crnogorskom obrazovnom sistemu.
- Konstatuje se da se u udžbeniku za IX razred napad na Dubrovnik spominje, kao i rat u Bosni i Hercegovini (BiH) i Hrvatskoj, ali da ne postoji niti jedan pomen zločina koji su počinili crnogorski građani tokom tog perioda, čak ni na dubrovačkom ratištu - kazali su iz CGO.
S druge strane, kako su dodali, u udžbeniku za IV razred gimnazije, raspad Jugoslavije je detaljnije obrađen.
- Ni u njemu se ne spominje niti jedan ratni zločin počinjen na teritoriji Crne Gore, dok je napad na Dubrovnik pomenut uz objašnjenje da ga je napala JNA, a bez navođenja ikakve veze sa Crnom Gorom - kazali su iz CGO.
Oni su istakli da su u priručniku na detaljan i sistematičan način, kroz primjenu savremenih pedagoških metoda, autori obradili sve ratne zločine na teritoriji Crne Gore, kao i one u kojima su stradali civili crnogorskog državljanstva, a koji su dobili epilog pred domaćim sudovima i pravosnažno okončani.
- Radi se o sedam slučajeva – logor Morinj, Deportacija, Bukovica, porodica Klapuh, Štrpci, Kaluđerski laz i Zmajević, dok je kratak osvrt dat i na slučaj Murino, kao i na učešće Crne Gore u napadu na Dubrovnik - naveli su iz CGO.
Autori priručnika su istoričari Miloš Vukanović i Igor Radulović.
Vukanović i Radulović su, kako je saopšteno, ocjenili da bavljenje bliskom prošlošću, što ratovi na prostoru bivše Jugoslavije tokom devedesetih godina jesu, predstavlja imperativ, ali i “zahtijeva oprezan i odmjeren pristup”.
Oni su istakli i da “obaveza svakog nastavnika istorije mora biti da se bavi temama koje se često smatraju kontroverznim, jer će tako doprinijeti razbijanju predrasuda i stereotipa kod mladih, ali i uvođenju prijeko potrebnih demokratskih principa”.
- Ukoliko se o ovoj temi ne govori dovoljno i ukoliko se, na neki način, zapostavlja, nanosi se šteta mladima kroz zanemarivanje njihove potrebe da saznaju više o stvarima koje i danas oblikuju društvo u kojem žive. Navodna potreba da se „zaštite“ generacije koje stasavaju od tema koje „nijesu za njih“ produbljuje njihovo neznanje o značaju istorije, ali i o njenoj praktičnoj primjeni u rješavanju određenih konflikata -naveli su Vukanović i Radulović.
Recenzent priručnika Adnan Prekić naveo je da je priručnik u funkciji “hvatanja u koštac” sa najtraumatičnijim periodom savremene crnogorske istorije.
- Obaveza svakog profesora istorije je da otvori raspravu o ovim temama, a nikako da bježi od njih, uz pogrešan izgovor da se radi o kontroverznim temama - rekao je Prekić.
On je istakao i da u istoriografiji, ali i obrazovnom sistemu ne postoje manje i više kontroverzne teme, već postoje samo istražene i neistražene teme.
- Racionalnom i metodološki utemeljenom raspravom, može doći do urušavanja uvriježenih stereotipa kod mladih, dok njihovo poznavanje ovih dijelova crnogorske prošlosti može biti samo za njihovo dobro - naglasio je Prekić.
Iz CGO su kazalo da je priručnik dostupan u elektronskoj verziji na sajtu te NVO, a nakon planirane obuke za nastavnike i nastavnice istorije biće dostupan i u štampanoj verziji na crnogorskom i albanskom jeziku.
