HIV otkriven kod jednog dobrovoljnog davaoca krvi

Među testiranim dobrovoljnim davaocima krvi u prošloj godini, otkrivena je jedna HIV pozitivna osoba, pokazuju podaci Ministarstva zdravlja (MZ).

U Zavodu za transfuziju krvi lani su na HIV testirana 18.992 dobrovoljna davaoca krvi, od čega je 5.157 novih davalaca.

– Po drugim različitim osnovama (dobrovoljno, anonimno, po uputu i dr.), u službama koje dostavljaju podatke o testiranju, na HIV su testirane 8.092 osobe, pa stopa testiranja iznosi 13,2 na 1.000 stanovnika (isključujući dobrovoljne davaoce krvi). Od ovog broja testiranih na HIV, u Centru za medicinsku mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Crne Gore, testirano je 6.479 osoba – podaci su resora zdravlja.

U prošloj godini registrovana su 33 nova HIV slučaja, od kojih je 12, u trenutku uspostavljanja dijagnoze, bilo u AIDS statusu. Četiri novodijagnostifikovana slučaja HIV/AIDS-a u ovoj godini su ženskog pola.

Pored novodijagnostifikovanih slučajeva, u Crnoj Gori je registrovana još 21 HIV inficirana osoba (sa regulisanim pravnim statusom boravka), kod kojih je tokom prethodnih godina dijagnostikovana HIV infekcija u zemlji porijekla a koje su u Crnoj Gori tokom 2023. godine nastavile sa liječenjem.

Skoro svaki drugi HIV pozitivni imao sidu u trenutku otkrivanja infekcije

Crna Gora je HIV/AIDS program uvela 1985. godine, kao dio programa bivše Republike Jugoslavije, četiri godine prije nego je registrovan prvi slučaj HIV infekcije u Crnoj Gori. Od početka epidemije 1989. godine, do kraja 2023. godine, registrovano je ukupno 425 osoba inficiranih HIV-om. Od ukupnog broja registrovanih, 30 osoba je sa prethodno dijagnostikovanom HIV infekcijom u zemlji porijekla koje u Crnoj Gori, uz regulisan status boravka, nastavile sa liječenjem.

– Uzimajući u obzir samo novodijagnostifikovane osobe, tj. ne uključujući osobe sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom u zemlji porijkela, od ukupnog broja osoba inficiranih HIV-om, 46 odsto je u momentu otkrivanja infekcije bilo u stadijumu AIDS-a. U istom periodu 69 osoba je umrlo od AIDS-a – navodi se u programu.

Od side su lani preminule dvije osobe.

– Prema podacima iz prispjelih prijava, kod 70 odsto novodijagnostifikovanih, put prenosa infekcije je seksualni kontakt (u 42 odsto slučajeva se radi o muškarcima koji imaju seksualne odnose s muškarcima), u 24 odsto slučajeva je do infekcije došlo usljed injektiranja droga, dok je kod ostalih šest odsto put prenosa infekcije nepoznat – navodi se u Programu za borbu protiv HIV/AIDS za period od 2024. do 2026. godine.

Najveći broj novih HIV/AIDS slučajeva registrovan je na teritoriji opštine Podgorica (18), zatim u Bijelom Polju (četiri) i Baru (tri slučaja).

Prema podacima Klinike za infektivne bolesti Kliničkog centra Crne Gore (KCCG), u 2023. godini antiretrovirusnu terapiju (ART) započelo je 29 HIV inficiranih osoba i još 21 osoba sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom i započetom antiretrovirusnom terapijom u zemlji porijekla.

Sida za tri i po decenije odniјela 69 života

– Na kraju 2023. godine u Crnoj Gori je na antiretrovirusnoj terapiji (ART) bilo 275 osoba (svi iznad 15 godina starosti). Broj virusnih kopija manji od 200 u mililitru krvi (suprimiran viral load) dostignut je kod 96 odsto osoba koje su na terapiji. Terapijski protokol koji se koristi u Crnoj Gori u skladu je sa preporukama koje izdaje European AIDS Clinical Society (EACS) i u našoj zemlji su dostupne pojedine fiksne kombinacije antiretrovirusnih ljekova. Takođe, u skladu sa preporukama, krajem 2015. godine, započelo se sa tzv. treat all praksom koja podrazumijeva da broj CD4 limfocita više ne predstavlja kriterijum za uvođenje terapije, već se liječenje preporučuje svim HIV inficiranim osobama – objašnjavaju iz MZ-a.

U Crnoj Gori ne postoji obavezno testiranje trudnica jer ponuda testiranja, kako se navodi, zavisi od ginekologa do ginekologa. Podaci o testiranim trudnicama nijesu dostupni, kao ni validni i cjeloviti podaci o testiranju pomoraca, seksualnih radnika i radnica, muškaraca koji su imali seksualne odnose sa muškarcima.