To je pokazalo istraživanje „Stavovi građana/ki Crne Gore o rodnoj ravnopravnosti i testiranje ideja kampanje o rodnoj ravnopravnosti“, koje je za potrebe nevladinih organizacija Juventas i Unije srednjoškolace Crne Gore, tokom aprila ove godine na uzorku od 804 punoljetna građanina Crne Gore, sprovela agencija Stars up.
- Nešto više od jedne četvrtine ispitanika navodi da je lično bio/la žrtva diskriminacije na osnovu roda. Ovaj odgovor je češće zastupljen u populaciji žena (32 odsto) i stanovnika/ca sjevernog dijela države (40 odsto) - kaže se u istraživanju.
Navodi se da među učesnicima/ama istraživanja preovladava pozitivan stav o položaju žena i transrodnih i nebinarnih osoba (drugih rodnih identiteta) u društvu.
- Kada među ponuđenim stavkama biraju odgovor u kom segmentu su određene grupe najše pogođene diskriminicaijom, ispitanici/ce smatraju da su žene najviše pogođene diskriminacijom u segmentu nasljeđivanja (27.8 odsto), zatim zapošljavanja i napredovanja (22.1 odsto), te porodičnog života (19 odsto) - kazali su iz Juventasa.
Sa druge strane, kako se dodaje, ispitanici/ce smatraju da su transrodne i nebinarne osobe (drugi rodni identiteti) najviše diskriminisani u zonama zapošljavanja i napredovanja, politike, te fizičke bezbijednosti.
- Prisutno je mišljenje da se položaj žena (82 odsto) poboljšao u proteklih pet godina. Dominira mišljenje da su žene diskriminisane po pitanju nasljeđivanja (76 odsto), dok jedna petina smatra da nisu - naveli su iz Juventasa.
- Stav da su žene diskriminisane po pitanju nasljeđivanja češće je prisutan među građanima/kama sa juga države (82 odsto) i centralnog dijela (78%) u odnosu na sjever (66 odsto) - naveli su iz Juventasa.
Oni su kazali da na pitanje kome je lakše doći do kredita, dominantna većina ispitanika/ca smatra da nema razlike i da je podjednako lako/teško svima (79 odsto), dok gotovo svaki deseti ispitanik/ca (8,2 odsto) smatra da je ipak lakše muškarcima.
Kad su u pitanju stavovi i mišljenja o ulozi države u postizanju rodne ravnopravnosti, iz Juventasa su pojasnili da iako je 55% ispitanika/ca uglavnom ili u potpunosti saglasno da da država pruža dovoljnu finansijsku podršku organizacijama koje se bave pitanjima rodne ravnopravosti, prosječna ocjena saglasnosti je 3,2 od mogućih 5. Veća je saglasnost među ispitanima u odnosu na stav da su programi podsticaja nužni (prosječna ocjena saglasnosti 3,6 od 5).
- Uočava se da nešto negativnije stavove u odnosu na opštu populaciju imaju mlađi ispitanici/e (od 18 do 29 godina) prema aktivnostima države u oblasti rodne ravnopravnosti, posebno u dijelu finansijskih podsticaja (2,9/5) organizacijama - rekli su iz Juventasa.
Kad su u pitanju pravci i mogućnosti za rješavanje problema rodne nejednakosti, iz Juventasa su kazali da su ispitanici/e u velikoj mjeri saglasni da je potrebno povećati svijest o rodnoj ravnopravnosti (3,8/5), te da je potrebno aktivno uključivanje muškaraca u promociju rodne ravnopravnosti (3,7/5).
- Teme koje ispitanici/ce među ponuđenim biraju kao ključne u oblasti rodne ravnopravnosti su porodični život i odgovornosti (32 odsto), zatim politika i javna uprava (26 odsto), dok se na trećem mjestu nalazi pravna zaštita od rodno zasnovane diskriminacije (25 odsto) - naveli su iz Juventasa.
Ukazali su i da političke partije, te istaknuti muškarci, po mišljenju ispitanika/ca, najmanje doprinose napretku rodne ravnopravnosti, dok istaknute žene najviše podstiču napredak, a porodicu i političke partije ispitanici/ce vide kao najveću prepreku za postizanje rodne ravnopravnosti.
- Posljedice rodne nejednakosti se najviše osjećaju kada je u pitanju nasljeđivanje, što je odgovor koji je među ponuđenim izabrao/la 30 odsto ispitanika/ca. Svaki deseti ispitanik/ca smatra da je to neravnopravna podjela kućnih poslova (9,9 odsto), te da se posljedice najviše osjećaju u ekonomskom sektoru (9,5 odsto) - kazali su iz Juventasa.
Govoreći o preporukama za postizanje rodne ravnopravnosti u Crnoj Gori, iz Juventasa smatraju da su potrebna poboljšanja u mnogim oblastima.
- Potrebno je povećati napore za implementaciju zakona, konvencija i strategija koji štite prava žena, transrodnih i nebinarnih osoba, sa posebnim fokusom na oblasti nasljeđivanja, zapošljavanja. bezbijednosti i političke participacije. Takođe, neophodo je osigurati strožu primjenu postojećih zakona protiv diskriminacije, uz jačanje institucionalnih kapaciteta za praćenje i sankcionisanje kršenja zakona - ocijenili su iz Juventasa.
Smatraju da je potrebno raditi na povećanju državne finansijske podrške javnim institucijama i nevladinim organizacijama koje se bave pitanjima rodne ravnopravnosti, ali i razviti i implementirati programe podsticaja za kompanije i organizacije koje promovišu rodnu ravnopravnost u svojim praksama.
- Važno je uvesti obrazovne programe i radionice u školama i na radnim mjestima koji će povećati svijest o rodnoj ravnopravnosti i razbijati rodne stereotipe, kao i pokrenuti široke medijske kampanje koje će promovisati pozitivne primjere rodne ravnopravnosti i osuditi diskriminaciju - naveli su iz Juventasa.
Kazali su i da je potrebno razviti programe koji će aktivno uključiti muškarce u promociju rodne ravnopravnosti, ističući njihove uloge kao saveznika u borbi protiv rodne diskriminacije.
Istraživanje je dio projekta "Brisanje rodnih stereotipa i predrasuda", kojeg realizuje Juventas u saradnji sa Unijom srednjoškolaca Crne Gore, a finansira ga Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava.
