Prema podacima Sektora za borbu protiv kriminala Uprave policije, u periodu od 1. januara 2018. do 25. novembra ove godine, podnesene su tri krivične prijave i registrovano je šest krivičnih djela po osnovu prijava za nasilje, nehumano i ponižavajuće postupanje nad migrantima od strane službenih i trećih lica (stranci, tražioci azila, azilanti i druga lica kojima je odobrena međunarodna zaštita). Prema dostupnim podacima, pet krivičnih djela izvršila su službena lica – policijski službenici Uprave policije – Sektor granične policije, dok je jedno krivično djelo izvršio građanin. Navedena krivična djela su počinjena na štetu četiri državljanina Maroka, dva Avganistananca i jedno na štetu Palestinca.
– S tim u vezi ukazujemo na odredbe o posebnoj okolnosti za odmjeravanje kazne za krivično djelo učinjeno iz mržnje, iz člana 42a Krivičnog zakonika Crne Gore, prema kojima sud cijeni kao otežavajuću okolnost ako je krivično djelo učinjeno iz mržnje prema drugom licu zbog, između ostalog, nacionalne ili etničke pripadnosti, pripadnosti rasi ili vjeroispovijesti ili zbog odsustva te pripadnosti, osim ako to nije propisano kao obilježje osnovnog ili težeg oblika krivičnog djela. Stavom 2 istog člana propisano je da će sud tu okolnost uzeti kao otežavajuću ako je krivično djelo učinjeno prema licu koje pripada posebno ranjivoj kategoriji lica, među kojima su i izbjeglice. Na ovaj način je krivično-pravnim odredbama uspostavljena dodatna garancija da se na krivična djela počinjena iz mržnje, odnosno zasnovana na motivu pristrasnosti prema određenom licu ili grupi lica, odnosno posebno ranjivim kategorijama, reaguje izricanjem djelotvornih, proporcionalnih i odvraćajućih sankcija – konstatovala јe instituciјa Zaštitnika ljudskih prava i sloboda.
Kada su u pitanju migracije i tražioci međunarodne zaštite, institucija Zaštitnika ljudskih prava je u posljednjih nekoliko godina imala nekoliko slučajeva, ali svi nijesu meritorno okončani imajući u vidu da su tokom postupka pojedini tražioci napuštali teritoriju Crne Gore ili prestali biti dostupni instituciji, a da iz priloženih činjenica i dokaza nije bilo moguće bez dodatnih podataka meritorno okončati slučajeve.
Tako se ističe slučaj tražioca međunarodne zaštite iz Latinske Amerike koji je prigovarao zbog ugrožavanja njegove sigurnosti kao LGBT osobe od strane drugih lica koji su boravili u Centru za prihvat. O ovom slučaju zaštitnika su obavijestile NVO koje zagovaraju prava LGBT osoba. Međutim, u toku postupka ovo lice je postalo nedostupno i o njegovom daljem kretanju nismo mogli dobiti podatke, niti je NVO koja je prijavila slučaj bila u prilici da to učini.
– Drugi slučaj koji se desio 2017. godine imao je karakter konflikta tražilaca zaštite sa lokalnim stanovništvom. Tokom postupka evidentirano je kršenje javnog reda i mira u većem obimu, koje je uslovilo učešće više lica i oštećenje imovine. Navodi grupe tražilaca međunarodne zaštite išli su za tim da ukažu na rasistički motiv. Međutim, tokom postupka je utvrđeno (uključujući djelimičnu potvrdu opisa događaja sa obje strane) da je sukobu prethodilo sporenje oko imovinskih delikata koji su se dešavali i koje sumnje su uzrokovale konflikt, a ne motiv zasnovan na rasnoj osnovi. Nakon intervencije policije sitaucija se smirila. U prostorijama Centra za prihvat, u prisustvu stručnog osoblja, izvršen je pregled video-zapisa sa sigurnosnih kamera Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija, kojom prilikom, zbog loše rezolucije snimka, nijesu mogli biti identifikovani učesnici ovog događaja. Službenici Odjeljenja bezbjednosti Danilovgrad radi suzbijanja bilo kakvog daljeg protivpravnog ponašanja i očuvanja javnog reda i mira, u blizini Centra prihvat, pojačali su preventivno-represivne aktivnosti uz konstantno prisustvo patrola na terenu – navode u instituciјi.
No i pored toga, zaštitnik je preduzeo niz mjera i dao preporuke da se temeljito ispita cijeli slučaj sa stanovišta krivice i učinilaca.
