Protest majki / -LAZAR RUZIC

Od 4.160 maјki prelazak na penziјu tražilo njih 570

Sredstva koja će biti potrebna za penzije ukoliko se majke sa troje i više djece odreknu naknada i zatraže ponovno uspostavljanje isplate penzije iznosiće oko 1,90 miliona eura mjesečno, što bi na godišnjem nivou iznosilo oko 22,80 miliona eura, saopštili su iz Fonda PIO

Fondu penziјskog i invalidskog osiguranja (PIO) od početka godine do јuče obratilo se 570 korisnica nadoknada po osnovu rođenja troјe i više dјece, a koјe su tražile obustavu tog prava i prelazak na penzije. Na pitanje "Dana" koliko tih žena nije uspjelo da ostvari pravo na penziju zbog odluke Ustavnog suda, odnosno koliko njih u ovom trenutku nema ni nadoknadu ni penziju, iz Fondu PIO kažu da odluka nije uticala na pravo korisnica naknada po osnovu rođenja troje ili više djece da ostvare pravo na starosnu penziju ukoliko su ostvarile uslove koji su propisani Zakonom o PIO. Po podacima Ministarstva rada i socijalnog staranja od septembra 2022. godine, od ukupno 15.977 tadašnjih korisnica naknade, njih 4.160 je zamrzlo svoje stečene penzije i ostvarile su pravo na nadoknadu koјa iznosi 336 eura.

Iz Fonda PIO kažu da postoje dvije pravne situacije u vezi sa korisnicama naknade i korisnicama obeštećenja po osnovu rođenja troje ili više djece. Prva je situacija kada je ženi korisnici penzije obustavljena isplata penzije (pravo nije prestalo) zbog ostvarivanja prava na naknadu, odnosno obeštećenje kao bivšoj korisnici naknada po osnovu rođenja troje ili više djece, te se ona Fondu obraća zahtjevom za ponovno uspostavljanje isplate ranije ostvarenog prava na penziju. Druga situacija je kada je ženi korisnici naknade, odnosno obeštećenja kao bivšoj korisnici naknada po osnovu rođenja troje ili više djece, prestalo pravo kod Centra za socijalni rad, te se sada prvi put obraća Fondu za ostvarivanje prava na penziju.

– Korisnice naknade, odnosno obeštećenja kao bivših korisnica naknada po osnovu rođenja troje ili više djece ostvarenih kod Centra za socijalni rad, ukoliko su ispunjavale gore navedene uslove za starosnu penziju, ostvarile su to pravo, kao i ukoliko su imale 40 godina staža osiguranja i 61 godinu života, tako da je svim korisnicama naknade, odnosno obeštećenja, koje su podnijele zahtjev Fondu PIO Crne Gore za uspostavu, odnosno priznavanje prava na starosnu penziju, to pravo uspostavljeno, odnosno priznato, ukoliko ispunjavaju navedene uslove. Sredstva koja će biti potrebna za penzije ukoliko se majke sa troje i više djece odreknu naknada i zatraže ponovno uspostavljanje isplate penzije iznosiće oko 1,90 miliona eura mjesečno, što bi na godišnjem nivou iznosilo oko 22,80 miliona eura – kazali su iz Fonda PIO.

Zakon ipak brani od odluke Ustavnog suda

U Fondu PIO kažu da je Ustavni sud donio odluku kojom se ukida odredba Zakona o PIO kojom je propisano da osiguranik stiče pravo na starosnu penziju kad navrši 66 godina života (muškarac), odnosno 64 godine života (žena), i najmanje 15 godina staža osiguranja. Radi prevazilaženja nastale pravne situacije, na sastancima sa predstavnicima Ministarstva rada i socijalnog staranja usaglašeni su i stavovi u vezi sa primjenom člana 197đ Zakona o PIO i odlučeno je da on ostaje u primjeni. Naime, tim članom je propisano da pravo na starosnu penziju može ostvariti osiguranik žena u 2023. godini kad navrši 15 godina staža osiguranja i 62 godine i šest mjeseci života. Napominju da je članom 198a propisano da osiguranik žena stiče pravo na starosnu penziju kada u 2023. godini ima 57 godina i šest mjeseci života i 37 godina i šest mjeseci staža osiguranja.

Koordinatorka maјki korisnica nadoknada Željka Savković pretpostavlja da će sve majke ponovo iskoristiti svoje ustavno pravo i vratiti se na svoje penzije kada se minimalna penzija poveća na 450 eura, јer јe taј iznos veći od 316 eura.

– Ako se uzme u obzir da majke sa penzijama imaju daleko više mogućnosti nego sa naknadom koja je sedam godina statična, u iznosu od 336 eura, vjerovatno se neće mnogo dvoumiti. Problem su majke koje imaju srazmjerne penzije i koje nijesu mogle ostvariti pravo na penziju samo iz Crne Gore, već zajedničkim zbirom godina staža sa drugom državom ili državama. Koliko sam informisana, ako nemaju jedan od uslova za penziju iz Crne Gore nezavisno od te druge države, njima se penzija neće povećati na 450 eura. One treba dobro da se informišu kod Fonda PIO za svoje penzije. Što se tiče ostalih majki, njih oko 1.692 iz radnog odnosa, vjerovatno bi jedan broj ostvario pravo na penziju da su im uplaćivani doprinosi za penziju, kao po Zakonu o izvršenju odluke Ustavnog suda. Ali nijesu, tako da će one zajedno sa oko 10.000 majki sa Zavoda za zapošljavanje čekati da se, nadamo se brzo, učini nešto da se naša primanja uvećaju bar na ono 70 odsto i 40 odsto, za šta smo se i borile i da to primamo preko žiro-računa – kazala јe Savković.