Vriјednost kontroverznog posla u vezi sa probiјanjem tunela kroz Bјelasicu dostigla nevјerovatnih 67 miliona

Cijena kontroverznog posla u vezi sa probijanjem tunela kroz Bjelasicu sa pristupnim putem zvanično je duplirana i dostigla je nevjerovatnih 67,8 miliona eura, ne računajući PDV, od kojeg je ovaj posao oslobođen, troškove kredita i izdatke za zaposlene u javnoj upravi koji su na različite načine bili uključeni u realizaciju ovog projekta, bilo kroz terenske ili svečane posjete, nadzor i slično, a plaćani su tokom sedam godina komisijski, dnevnicama, gorivom, reprezentacijom...

To je "Danu" saopšteno iz nevladine organizacije Akcija za socijalnu pravdu (ASP), iz koje su ukazali da tek dostavljeni rebalans budžeta za ovaj projekat bilježi najnoviju cijenu od 67,8 miliona, što je za 3,3 miliona više od prethodno utvrđene cijene, koja je ranijih godina samo uvećavana.

Ugovor sa sarajevskim preduzećem "Euro asfalt" za dionicu Lubnice–Jezerine, a koja uključuje probijanje tunela Bjelasica, krajem 2016. godine potpisao je tadašnji ministar saobraćaja Osman Nurković, a cijena je bila 34,6 miliona eura. Posao je ugovorila tadašnja većinska vlada Demokratske partije socijalista i bio je oslobođen PDV-a nakon potpisivanja ugovora.

Na sumu od 67,8 miliona oslobođeni PDV po sadašnjoj stopi iznosi preko 14 miliona eura. I troškovi kredita (obrada, kamate, provizije na plaćanja) mogu se procijeniti kao milionski, ali će oni biti nesporni tek kada se vrate sve kreditne pozajmice. Država se za ovaj posao kroz više kredita zadužila kod Evropske banke za obnovu i razvoj.

– Probijanje tunela preko Bjelasice trebalo je da budu završeno tri godine od početka radova, odnosno do maja 2020. godine, ali se kasnilo tri i po godine i tek u martu ove godine probno je pušten saobraćaj je kroz tunel "Bjelasica", i to nakon protesta mještana – podsjećaju iz ASP-a.

Da li SDT istražuje ugovaranje kredita?

ASP je ranije od zviždača dobila informacije da su tokom ugovaranja prvog kredita za ovaj posao predstavnici bankarske institucije i konsultanti predlagali da se izvođačkim ugovorom jasno precizira takozvana klizna skala.

Klizna skala je prilagođavanje cijena zbog promjene u troškovima i podrazumijeva utvrđivanje novih indeksa, a upravo je to jedan od mehanizama čije precizno neugovaranje dovodi do rasta prvobitno ugovorenih cijena. Kod ovog posla naknadno je primijenjena klizna skala, što je dovelo do rasta cijene.

Poznato je da je Specijalnom državnom tužilaštvu dostavljena prijava o ovom slučaju, ali nije poznato u kojoj je fazi.

Izgradnja je bila obustavljena tokom 2018. zbog pojave ogromnih podzemnih voda prilikom probijanja tunela, nakon čega je cijena radova samo narastala, a sve vlade prihvatale su uvećanja. Bjelasica je puna podzemnih voda i dobri poznavaoci prilika ukazuju da će zbog toga i održavanje tunela zahtijevati značajan novac.

Iz ASP-a su ranije ukazali da su zvanični podaci pokazali da se u posao ušlo bez adekvatno istraženog terena i da je ideja o probijanju Bjelasice bila stara decenijama, ali da se nijedna socijalistička vlast nije usudila da uđe u takav projekat zbog neistraženosti terena.

Posao izgradnje dobila je krajem 2016. godine sarajevska firma "Euro asfalt", a na tenderu su u konzorcijumu učestvovali i kineski ogranak China Road and Bridge Corporation sa podgoričkim Bemaksom. Upravo se Bemaks kasnije pojavio kao podizvođač kod "Euro asfalta".

ASP: Dugovi zakupca Svetog Stefana preko 107 miliona eura

Ranije objavljeni podaci ASP-a pokazali su da su u trup ovog državnog puta ugrađene cijevi za male hidroelektrane (mHE) u Beranama koje je gradila "Hidroenergija Montenegro", što znači da je državni posao iskorišćen za privatne svrhe, dok je, sa druge strane, upravo zbog toga ostala upitna stabilnost izrađene putne infrastrukture na toj dionici.

ASP je ranije takođe objavila da je cijena iz glavnog projekta za ovaj posao bila 38 miliona eura, a kroz veći broj pojedinačnih knjiga, koje se odnose na pojedine radove za dionicu Lubnice–Jezerine, a što podrazumijeva i probijanje tunela, avgusta 2015. godine dominantno ga je uradila podgorička firma "Put-inženjering".

Prema glavnom projektu, posao je obuhvatao nekoliko cjelina, a svakako je najznačajnija Klisura, koja u najvećem dijelu obuhvata izgradnju tunela kroz Bjelasicu. Njegova izgradnja trebalo je da košta 27,6 miliona eura, od čega na građevinski dio tunela otpada 21,5 miliona, a ostatak su elektro, ventilacioni, saobraćajni i ostali pomoćni radovi. Cjelina Lubnice–Jelovica (trasa, zidovi, most) trebalo je da košta 6,1 milion, cjelina Jelovica (trasa, zidovi, most) oko 1,4 miliona, trasa i dva mosta kod Klisure još 1,1 milion, cjelina Jezerine (trasa, zidovi) oko 1,2 miliona, a još pola miliona za saobraćajno opremanje svih lokaliteta.