U odnosu na projekciju ovogodišnjeg BDP-a, koji bi, prema Fiskalnoj strategiji, trebalo da iznosi 7,279 milijardi eura, to bi značilo da bi Crna Gora od klimatski izazvanih nepogoda mogla da trpi štetu u iznosu od 371 milion eura godišnje. Poplave koje su pogodile Crnu Goru 2010, prema podacima SB, uzrokovale su gubitke od 44 miliona eura.
Iz Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera za "Dan" su kazali da su infrastruktura, poljoprivredno zemljište, šumski ekosistemi, obalni pojas, turizam i privreda u poslednjoj deceniji pretrpjeli najvidljiviju štetu zbog učestalijih ekstremnih vremenskih prilika. Međutim, Crna Gora još nema procjene štete klimatskih promjena na crnogorsku privredu, odnosno u kolikoj mjeri su u prethodnom periodu vremenski ekstremi, poput poplava i suša, doveli do pada BDP-a.
Ističu da klimatske promjene negativno utiču na poljoprivredu, vodu, zdravlje i turizam u Crnoj Gori.
– Promjene u padavinskim obrascima i povećane temperature dovode do smanjenja poljoprivredne proizvodnje i smanjenja vodnih resursa, što smanjuje kvalitet života, dok promjene u vremenskim uslovima negativno utiču na turističke aktivnosti i prihode. Takođe, ekstremni vremenski uslovi uzrokuju štetu na infrastrukturi, što dodatno povećava troškove za popravku i održavanje. Sve to zajedno dovodi do nestabilnosti na tržištima hrane i drugih proizvoda, do povećanja cijena i smanjenja dostupnosti, što sveukupno negativno utiče na BDP zemlje. Dakle, prema projekcijama buduće klime u Crnoj Gori, očekuje se povećanje broja dužine toplotnih talasa, kao i uzastopnih dana bez padavina, kako tokom ljetnje sezone, tako i na nivou godine. Zbog toga se u budućnosti mogu očekivati češći i intenzivniji sušni periodi – kazali su "Danu" iz Ministarstva ekologije.
Na pitanje koliko iznosi procijenjena materijalna šteta nastala zbog klimatskih faktora i u kojim godinama su zabilježeni najveći padovi u BDP-u usled uticaja klimatskih promjena, iz resora ministra Damjana Ćulafića navode da su značajnije štete registrovane zbog suša i poplava 2019, te da je značajan pad BDP-a zabilježen 2020. zbog kombinacije pandemije kovid-19 i ekstremnih vremenskih uslova.
– Primjeri značajnih šteta uključuju suše i poplave iz ljeta 2019. godine, koje su izazvale velike gubitke u poljoprivredi, kao i sve učestalije šumske požare. Turizam, ključni sektor crnogorske ekonomije, takođe je ugrožen klimatskim promjenama. Promjene u temperaturi i padavinama mogu uticati na turističku sezonu, dok ekstremni vremenski događaji mogu smanjiti broj posjetilaca, stvarajući značajne gubitke u prihodima – ukazali su iz tog resora.
Crna Gora je, kako dodaju, suočena sa rastom temperature, učestalijim sušama, poplavama, šumskim požarima i drugim ekstremnim vremenskim događajima.
Prema Izvještaju o klimi i razvoju za Crnu Goru koji je nedavno objavila Grupacija SB, najznačajnija ekonomska šteta po Crnu Goru biće posledica poplava, ali se očekuje i da će drugi kanali uticaja, kao što su suša i toplotni stres, negativno uticati na ekonomiju, iako u manjem obimu.
U tom dokumentu je konstatovano da je u periodu između 1991. i 2013. godine Crna Gora imala šest razornih poplava.
– Poplave pogađaju oko 10.000 ljudi godišnje i uzrokuju prosječnu štetu od 90 miliona američkih dolara, zemljotresi pogađaju oko 9.000 ljudi i prosječno štetu od 70 miliona američkih dolara. Čak je 51 procenat ukupne površine zemlje podložno visokim ili vrlo visokim rizicima od klizišta. Zbog klimatskih promjena, uzročnici toplotnog stresa takođe se ubrzano pojačavaju: suše, šumski požari i toplotni talasi već pogađaju sve veći broj ljudi i sektor ekonomije – navodi se u izvještaju.
Katastrofe povezane sa vremenom i klimom, kako je ukazano u izvještaju, već su stvorile značajne fizičke i ekonomske gubitke u Crnoj Gori, naročito u glavnim sektorima kao što su poljoprivreda i transport.
– Poplava iz 2010. godine pogodila je oko 30.000 hektara poljoprivrednog zemljišta, uz gubitke od oko 44 miliona eura – predočeno je u izvještaju SB.
