Međunarodno prepoznata oznaka pouzdanosti i zakonodavne usklađenosti - AEO status, donosi preduzećima razne koristi, od ubrzanja carinskih postupaka, smanjenja troškova poslovanja i uštede vremena, a važan benefit je i prepoznatljivost na terenu.

Tu oznaku u Crnoj Gori imaju četiri kompanije - Pivara Nikšić, Neregelia, Montenomaks i Mesopromet.

AEO status je međunarodno prepoznata oznaka pouzdanosti i zakonodavne usklađenosti, koju carinski organi dodjeljuju preduzećima koja ispune niz propisanih kriterijuma.

Na taj način oni su prepoznati kao privrednici od povjerenja.

„Koncept ovlašćenog privrednog subjekta je uvela Svjetska carinska organizacija i zasniva se na partnerstvu između carinskih organa i preduzeća. Kada neko preduzeće, koje je uključeno u međunarodni lanac trgovinske razmjene, ispuni određene kriterijume, dobija AEO status, koji ujedno označava najviši stepen povjerenja“, objasnili su iz CEFTA Sekretarijata.

Primjena kriterijuma za dobijanje statusa ovlašćenog privrednog subjekta čini trgovinu sigurnijom, bržom i efikasnijom, a krajnji rezultat je da proizvodi i usluge brže stignu do potrošača.

Iz Privredne komore (PKCG) su saopštili da postoje dva tipa odobrenja i to ovlašćeni privredni subjekt za carinsko pojednostavljenje, koji omogućava korisniku odobrenja korišćenje određenih pojednostavljenja u skladu sa carinskim propisima (AEOC) i ovlašćeni privredni subjekt za sigurnost i bezbjednost, koji omogućava korisniku odobrenja pojednostavljenja koja se odnose na sigurnost i bezbjednost (AEOS).

„Obje vrste odobrenja mogu se koristiti istovremeno kao jedno kombinovano odobrenje AEOC/AEOS“, rekli su iz PKCG.

Koristi ovog programa su velike - od ubrzanja carinskih postupaka, smanjenja troškova poslovanja, uštede vremena, a važan benefit je i prepoznatljivost na terenu, jer označava da se radi o tržišno pouzdanom partneru za carinsku službu.

„S tim u vezi, često je učešće u međunarodnim trgovinskim lancima uslovljeno dobijanjem AEO statusa. Ono što je važno je da, kada se steknu uslovi da program bude priznat na nivou CEFTA regiona, kompanije mogu da koriste dobrobiti koje im status donosi u svim CEFTA stranama“, navodi se u saopštenju.

Iz CEFTA Sekretarijata su kazali da pojednostavljivanjem procedura i poštovanjem jedinstvenih pravila nastoje da što više povežu CEFTA tržište.

„Primjena programa ovlašćenih privrednih subjekata, kao i njihovo međusobno priznavanje, je veoma važno u procesu ispunjavanja naših prioriteta, a to je regionalna kao i integracija ekonomija CEFTA-e u jedinstveno evropsko tržište. Zato je upravo usaglašenost sa evropskim standardima ključni uslov priznavanja ovog programa na nivou CEFTA“, dodali su iz CEFTA Sekretarijata.

Najkonkretniji benefit je što smanjen broj kontrola, budući da se radi o kompaniji od povjerenja za carinske administracije, dok na prelazima AEO status znači kraće zadržavanje kamiona, brži transport i samim tim smanjene troškove poslovanja.

Jednom kada crnogorski program bude priznat na nivou CEFTA-e, kompanije sa ovim statusom ce imati jednak tretman u svim drugim stranama CEFTA-e.

Postupak izdavanja odobrenja je zahtjevan proces i može trajati nekoliko mjeseci. Dobijanje statusa zahtjeva dodatan trud kompanija od poštovanja propisa, prikupljanja dokumentacije, pa čak i do tehnoloških ulaganja da bi se ispunili strogi kriterijumi.

„Neophodno je postojanje potpune usklađenosti poslovanja sa carinskim i poreskim propisima u dužem vremenskom periodu, dokazana finansijska likvidnost, uredno vođenje računovodstva i olakšan pristup računovodstvenoj evidenciji, postojanje sistema koji omogućava otkrivanje nepravilnosti i prevara, arhiviranje evidencije i zaštita od gubitka podataka, ispunjavanje odgovarajućih standarda sigurnosti i bezbjednosti“, objasnili su iz PKCG.

Ostali uslovi odnose se na visoki nivo pouzdanosti i kvalitet poslovnih procesa, ali i sistem unutrašnje kontrole.

Iz CEFTA Sekretarijata su dodali da su povjerenje i bezbjednost ključne riječi u ovom procesu.

„Zato privredni subjekt mora ispuniti uslove koji, između ostalog, podrazumijevaju poštovanje strogih pravila vezanih za zaštitu od nezakonitog upada u objekte, kao i procedure kojima će se uspostaviti pouzdani odnosi sa poslovnim partnerima u cilju zaštite međunarodne trgovine. Takođe, neophodno je da postoje jasne i pouzdane provjere potencijalnih zaposlenih koji će raditi na bezbjednosno osjetljivim mjestima“, naveli su iz CEFTA Sekretarijata.

Prema posljednjim podacima, u Srbiji ovu oznaku ima 51 kompanija, u Sjevernoj Makedoniji 27, na Kosovu i Albaniji po deset, a u Crnoj Gori četiri.

U Bosni i Hercegovini (BiH) nema kompanija sa ovom oznakom, imajući u vidu da je ova CEFTA strana počela sa primjenom programa u avgustu prošle godine.

„Za sada imamo primljen jedan zahtjev. AEO status će privrednicima omogućiti sve one benefite predviđene važećim propisima, uz dodatno podizanje svijesti svim potencijalnim aplikantima o važnosti predmetnog koncepta za njihovo buduće poslovanje. To se ogleda u bržem sprovođenju carinskih procedura, imidžu kompanije, prepoznatljivosti u regiji i šire i smanjenju troškova poslovanja“, saopštili su iz sektora za carine Uprave za indirektno oporezivanje BiH.

Kada se ušteda pretvori u brojke, prema računici privrednika, to znači da uz unapređenje i pojednostavljenje carinskih formalnosti, uzajamno priznavanje statusa u svim CEFTA stranama oslobađa kompanije plaćanja do jedne četvrtine operativnih troškova.

„Ovakvim inicijativama CEFTA nastoji da podstiče trgovinu, konkuretnost i investicije, ali i da pripremi kompanije za učešće na tržište EU“, zaključuje se u saopštenju.