U 2007. godini, koja je prethodila godini finansijskog kraha Prve banke i njenom spašavanju sa 44 miliona iz državne kase, njen pojedinačno najveći akcionar Aco Đukanović imao je 18,1 miliona eura depozita u toj banci, uz rokove oročenja od tri do 36 mjeseci, a uz godišnju kamatnu stopu od 6,3 odsto do 7 odsto, saopšteno je iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP).
Ističu da je na kraju 2007. Đukanović je bio vlasnik nepunih 28 odsto kapitala Prve banke, koji je tada ukupno iznosio 22,4 miliona eura, odnosno imao je 49.077 akcija vrijednih preko 6,2 miliona.
Krajem naredne 2008, prema informacijama ASP, akcijski kapital Prve banke uvećan je na 46,7 miliona eura, dok je Đukanović povećao svoje vlasništvo na preko 21,7 miliona, odnosno imao je 170.073 akcije ili preko 46 odsto ukupnog vlasništva.
- U pogledu oročenih depozita Aca Đukanovića oni su do kraja te 2008. godine sa 18,1 miliona (iz prethodne godine) smanjeni na 4,3 miliona, dok je upravo u to vrijeme i država „upumpala“ 44 miliona za spas Prve banke. Drugim riječima, u godini najveće krize Prve banke i dok je bankar Đukanović uvećavao svoje vlasništvo, građani su mu paralelno spašavali bankarski biznis - saopšteno je iz NVO.
Napominju da neke od ovih informacija, u vezi sa Prvom bankom, nijesu nikada prezentovane poreskim obveznicima.
- Ni pune tri godine od poraza Demokratske partije socijalista (DPS) na avgustovskim izborima 2020. nema nikakvih naznaka da li se provjerava dodijeljena državna pomoć od 44 miliona, koja je godinama obavijena kontroverzama o načinu vraćanja tog novca. Naime, do danas je ostalo nejasno da li je Ministarstvo finansija određenim državnim preduzećima ili fondovima (Regionalni vodovod, Željeznica, Fond penzijsko invalidskog osiguranja) uplaćivalo novac kao korisnicima budžeta, na račune koje su imali u Prvoj banci, a onda tim novcem banka vraćala kredit državi. Javnost dobro pamti tvrdnje da je prva rata kredita od 11 miliona vraćena tako što je jedan milion uplaćenih za Regionalni vodovod 11 puta „provučen“ kroz državni trezor" - piše u saopštenju.
Pomoć od 44 miliona, dodaje se, odobrena je za likvidnost Prve banke, koje je ona morala da vrati za tri mjeseca, uz kamatu od 2,5 odsto.
- Međutim, banci je kroz dva aneksa produžen rok vraćanja kredita do 5. oktobra 2009. godine, što se poklapa sa periodom dokapitalizacije Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) od italijanske A2A, kada je preko 80 miliona eura od dokapitalizacije položeno upravo kod Prve banke i tako objavljeno da je riješen njen problem likvidnosti, makar u tom trenutku - ističu iz ASP.
Podsjećaju i da je država imala mogućnost da zbog nevraćanja kredita u osnovnom roku od tri mjeseca postane vlasnik u Prvoj banci, ali to nije učinjeno, već je 5. oktobra 2009. godine, a nakon dolaska Italijana u EPCG, izbrisana zaloga nad akcijama te banke.
- Kompletna procedura državne pomoći realizovana je zahvaljujući odlukama vlada koju je predvodila DPS, gdje je Milo Đukanović, brat Aca Đukanovića, godinama neprikosnoveni lider. Inače, bankar Đukanović je postao pojedinačno najveći akcionar Prve banke 2006. godine, a naredne godine je bilansna suma njegove banke uvećana za nevjerovatnih oko 360 odsto i već tada je bilo jasno da je to balon pred pucanjem - navode.
Bez obzira na sve, naglašavaju da banka godinama ima problem sa održavanjem likvidnosti, dok su svi pokušaji njene prodaje ostali bezuspješni.
- Koliko se radilo o uticaju partijsko-nepotističkih moći pokazuje i samo jedan u nizu primjera poslovanja banke, a koji se odnosi na to da su tokom 2007. u Prvu banku „nagrnule“ sa svojim depozitima vladine agencije, fondovi, opštine i preduzeća u državnom vlasništvu, pa su sa 18 miliona, koliko su bili 2006, javni depoziti narasli na šokantnih 92 miliona te 2007. godine. Ipak, uprkos ogromnoj podršci u prebacivanju poslova na Prvu banku sa državnih i opštinskih adresa i pomoći iz centralnog trezora od 44 miliona (a sa kontroverzama u vraćanju), kao i prilagođavanju pravnih propisa za njen opastanak, banka godinama ima problem sa održavanjem likvidnosti, dok su svi pokušaji njene prodaje ostali bezuspješni - zaključuje se.