Centra za ekonomske i evropske studije saopštio je da smjernice makroekonomske i fiskalne politike za period 2022-2025. koje je Vlada usvojila na jučerašnoj sjednici, ne sadrže mjere fiskalne konsolidacije koje su hitno potrebne da bi se što brže smanjio visoki deficit javnih finansija i uspostavio opadajući trend javnog duga, izazvani ekspanzivnom fiskalnom politikom iz prethodnog perioda.
- Umjesto toga, Smjernicama su identifikovane potrebe za nedostajućim sredstavima od blizu 150 miliona eura (ili blizu 3% BDP) koja velikim dijelom nijesu bila planirana važećim budžetom za 2022. godinu po osnovu izmjena zakonskih rješenja, dominantno iz oblasti socijalne politike i politike zarada, iz decembra prošle godine. U navedena nedostajuća sredstva spadaju i neplanirana sredstva za zdravstveno osiguranje, i predviđeno povećanja minimalne penzije. Polazeći od navedenog, Smjernice makroekonomske i fiskalne politike sadrže projekciju deficita javnih finansija od 7,6% BDP u 2022. i njegovo smanjenje na 4% BDP u 2025. godini, uz rastući trend javnog duga. Međutim, samo ovoliko smanjenje deficita nije dovoljno za stabilizaciju javnih finansija i njihovu održivost, te se treba smanjiti mnogo brže, na nivo usklađen sa fiskalnim pravilima- navode u saopštenju.
U tom cilju, kako poručuju, Vlada treba hitno da predloži paket mjera fiskalne konsolidacije od najmanje 1 -1,5 odsto BDP-a godišnje, u okviru nove i kredibilne Fiskalne strategije, kako bi se doprinijelo bržem smanjenju deficita javnih finansija, odnosno ostvarivanju primarnog suficita u 2025.
- Da su mjere fiskalne konsolidacije imperativ, naročito u kontekstu veoma nepredvidivog okruženja i dvocifrene stope inflacije, potvrđuje jučerašnja izjava ministra finansija na sjednici Vlade da će za “tekuću godinu nedostajuća sredstva iznositi 270 miliona eura, a za narednu godinu 600 miliona eura” kao i saopštenje Misije MMF-a koja je nedavno boravila u Crnoj Gori, kada apostrofiran period velike neizvjesnosti u koju ulazi naša zemlja i potreba “mnogo snažnije kontrole rashoda”. Pri koncipiranju mjera, važno je voditi računa da poreska politika ostane šo predvidivija i da se poreske stope često ne mijenjaju, izuzev obaveza koje se odnose na usaglašavanje sa EU. U procesu fiskalne konsolidacije posebno treba apostrofirati rashodnu stranu budžeta, i kao mjere uključiti: hitno preispitivanje/redefinisanje zakonskih rješenja u oblasti socijalne politike u smislu adekvatnijeg targetiranja rashoda za socijalnu zastitu i eliminisanja njihovih dugoročno negativnih posljedica po javne finansije, optimizaciju javne uprave, optimizaciju kapitalnog budžeta, mjere smanjenja potrošnje u zdravstvu, itd. Istovremeno je potrebno intenzivirati mjere na suzbijanju sive ekonomije, naročito na tržištu rada imajući u vidu da je na to mogla uticati politika minimalne zarade koja je 2021. povećana mnogo više od povećanja produktivnosti rada- navode u saopštenju.e.
