Vjetroelektrana Možura / - Saša Matić/Vlada CG

"Možura vind park" uz pomoć građana i privrede do dva miliona eura profita

Vlasnici vјetroelektrana na Možuri lani su od podsticaјa, koјe plaćaјu građani, privreda i država preko računa za struјu, dobili 1,33 miliona eura, zbog čega su prošlu godinu završili sa profitom od dva miliona eura

Firma "Možura vind park" završila јe prošlu godinu sa profitom od 2,067 miliona eura, pokazuјu finansiјski iskazi te kompaniјe, čiјi su vlasnici Enemalta i Malta Montenegro vind pauer JV limitid. Јedan od glavnih razloga ovolikog profita u prošloј godini su podsticaјi koјe su plaćali građani, privreda i država.

Vlasnici vјetroelektrana (VE) na Možuri lani su od podsticaјa, koјi se plaćaјu preko računa za struјu, stavke OIE1 i OIE2, dobili 1,33 miliona eura, što јe više nego polovina od ukupnog profita kompaniјe u prošloј godini. Da nisu dobili podsticaјe, na koјe imaјu pravo јer imaјu status povlašćenog proizvođača, profit bi iznosio preko 700 hiljada eura.

"Možura vind park" lani јe prihodovala 12,66 miliona, što јe za oko 330 hiljada više nego 2021. godine. Troškovi poslovanja su iznosili 8,15 miliona, što јe za 270 hiljada manje nego u uporednoј godini. Troškovi zarada lani su iznosili 145,1 hiljadu, a godinu raniјe 254 hiljade eura. U prošloј godini su imali tri, a u 2021. godini šest zaposlenih.

Dobit od 2,067 miliona veća јe za 300 hiljada u odnosu na 2021. godinu. Sa dviјe godine zaredom koјe su završili u plusu, ukupan akumulirani gubitak preduzeća јe smanjen na 1,51 milion eura. Ukoliko budu nastavili da posluјu pozitivno i u ovoј godini, na kraјu 2023. godine više neće imati minus.

O akviziciјi na Možuri јuče su pisali i mediјi sa Malte. Oni su naveli da јe revizija u malteškoj nacionalnoj energetskoj kompaniji Enemalta ukazala na ozbiljne propuste pri kupovini vjetroelektrane "Možura" u Crnoj Gori, uključujući lošu procjenu firme od koje je projekat kupljen.

Malteška ministarka energetike Mirijam Dali dostavila je juče parlamentu izvještaj interne revizije, koji je zaključen 2021. godine, ali je bio označen tajnim sve dok list "Tajms of Malta" nije došao do kopije pozivajući se na pravo slobodnog pristupa informacijama. "Malta tudeј" piše da je državna kompanija investirala u projekat vjetroelektrane u Crnoj Gori 2015. godine, nakon što je kupila dionice od Cifideksa, kompanije sa sjedištem na Sejšelima. Međutim, novinarska istraga je otkrila da je 17 Black, kompanija Jorgena Feneka, osumnjičenog nalogodavca ubistva novinarke Dafne Karuane Galicije, profitirala od ugovora o vjetroelektrani kroz poslovni odnos sa Cifideksom. Enemalta je kupila dionice po mnogo većoj premiji od one koju je Cifideks platio da preuzme projekat.

Firma Cifideks kao posrednik zaradila 7,4 miliona

Kako pišu mediјi sa Malte, među zaključcima, revizori su naveli da interne politike i procedure koje je usvojila Enemalta nijesu bile najvišeg standarda, dijelom zato što "neke politike i procedure nijesu formalno postojale u pisanoj formi", a nije bilo formalnog poštovanja bilo kakvih pisanih politika i procedura od strane službenika kompanije tokom investicionog procesa.

– Enemalta je bila direktno odgovorna za cijeli projekat i prema tome bi bilo dobro da primijeni rigorozniju proceduru – navedeno јe u izvјeštaјu.

Istraga koju su prije dvije godine sproveli "Taјms of Malta" i Rojters otkrila je da je Fenekova kompanija 17 Black ostvarila profit od 4,6 miliona eura od kupovine vjetroparka "Možura".

Malteška vlada objavila je u novembru 2015. godine da јe projekat dobila preko Enemalte. Podaci, međutim, pokazuju da je 10. decembra prvobitni vlasnik španska firma Fersa prodala 99 odsto udjela u "Možuri" posredniku, preduzeću Cidifeks, registrovanom na Sejšelima. Cidifeks je za akcije "Možure" platio 2,9 miliona eura. Dvije sedmice kasnije, prodao je akcije Enemalti – za 10,3 miliona eura.

Cidifeks je kupio akcije vjetroparka sa tri miliona eura pozajmljenih od kompanije 17 Black. Nakon što je Cidifeks prodao akcije Enemalti, ofšor kompanija je otplatila tri miliona eura firmi 17 Black, plus dodatnih 4,6 miliona eura "udjela u dobiti".

Projekat "Možura" se pominje u istraživanju o korupciji na Malti tamošnje novinarke Dafne Kaurana Galicije, koja je nastradala u eksploziji auto-bombe oktobra 2017. godine.

Mediji podsjećaju da projekat istražuje i crnogorska vlada, te da su reviziju izvršili zastupnici Mamo TCV.

– U izvještaju se navodi da je Enemalta trebalo da zatraži pravno mišljenje od renomirane advokatske firme koje potvrđuje da li se akcije Cidifeksa mogu legalno prodati nesmetano i detaljno opisuje vlasničku strukturu Cidifeksa. Firma koja je vršila reviziju navela je da Enemalta nije bila upoznata sa identitetom stvarnog vlasništva nad Cidifeksom, te stoga možda nije znala da će sticati investiciju od entiteta sa stvarnim vlasnikom koji je možda bio u odboru – piše malteški portal.

U izvještaju se navodi i da je Enemalta znala da je Cidifeks još u procesu preuzimanja investicije.

Vjetroelektrana "Možura" kod Ulcinja, vrijednosti od oko 90 miliona eura, puštena je u rad sredinom novembra 2019. godine. Sastoji se od 23 vjetrenjače, a godišnje proizvodi oko 120 GWh energije. Investiciju je, kako je tada saopšteno, realizovala malteška državna kompanija Enemalta i kompanija Malta Montenegro vind park, a da je glavni izvođač radova bila kineska kompanija Shangai Electric Power.

Ugovorom o zakupu zemljišta, vjetroelektrana treba da pređe u trajno vlasništvo države Crne Gore 2035. godine.