Njihov zaron vrlo često jedina je nada porodicama osoba za kojima se traga da će agoniji, koja je nekad teža i od smrti, doći kraj. Oni rizikuju svoj život kako bi pronašli stradale osobe. Ronioci Regionalnog ronilačkog centra za podvodno deminiranje i obuku ronilaca iz Herceg Novog, tokom 2022. godine sedam puta su se odazvali na poziv za pomoć u podvodnom pretraživanju i izvlačenju tijela stradalih iz rijeka, jezera i mora. U ovim akcijama su proveli 42 dana.
- Svako ronjenje u cilju pružanja pomoći porodicama čiji su članovi stradali u nabujalim rijekama, dubokim jezerima ili moru, za naše ronioce je teško i često po njihov život i zdravlje opasno, pa se ovakva ronjenja u skladu sa standardima i pravilima ronjenja, prema složenosti uslova ronjenja, smatraju “ronjenja u vrlo teškim uslovima”. Ona se uglavnom dešavaju u vrlo lošm vremenskim uslovima, kao što je bilo ovo prije mjesec dana u Rogamima gdje su u saobraćajnoj nesreći stradali majka i dva sina usled obilnih poplava i izlivanja rječnog korita Morače- kazao je za portal Dan Vesko Mijajlović, direktor RCUD-a.
Kako nam je pojasnio, to ronjenje je bilo teško iz razloga što su tog dana na isto mjesto u vodu upala dva vozila.
- A samo u jednom su bila dva stradala lica, koja su se mogla naći samo na osnovu pipanja pod vodom (kao u totalnom mraku), jer je rijeka bila toliko zamućena da se ništa nije vidjelo pod vodom. Takođe je bilo teško ronjenje u rijeci Tari jer su naši ronioci provodili pod vodom četiri do pet sati i prelazili po desetak kilometara tragajući za dvoje djece koja su stradala sa svojom majkom u saobraćajnoj nesreći. Ovo su teške i za naše ronioce veoma stresne akcije- istakao je naš sagovornik.
Pretprošle godine su morali da odustanemo od poslova podvodnog deminiranja za jednog stranog investitora, za kojeg su do tada radili, sa kojim smo bili potpisali i određene ugovore u skladu sa ponudom koju su bili prihvatili.
- Ali nakon toga je taj strani investitor, na zahtjev jednog privatnog preduzeća, dobio ekspresno brzo pisani odgovor od nadležnog državnog organa, da poslove podvodnog deminiranja u Crnoj Gori može da obavlja bilo koje preduzeće. Tako da su, RCUD koji je u 100 odsto vlasništvu države Crne Gore i njegovi podvodni demineri koji se školuju od 5 do 7 godina za te poslove, došli u istu ravan sa sportskim roniocima koji sportske ronilačke diplome stiču za dva do šest dana, što je nezabilježeno u svijetu. Do tada smo svu svremenu ronilačku opremu i sredstva obezbjeđivali od prihoda ostvarenih sopstvenim radom na poslovima deminiranja, a od tada uopšte nas nema na crnogorskom tržištu gdje je potrebno vršiti podvodno deminiranje, jer, bože moj, to može raditi bili ko.
Takođe imamo barijere kada su u pitanju zakonski propisi u obrazovanju odraslih, jer naši licencirani ispitivači ne mogu, zbog sukoba interesa (jer rade u RCUD-u), ispitivati profesionalne ronioce. A poznato je da ronioci pored teorijskog dijela ispita moraju da polažu i praktični dio ispita na velikim dubinama. Mi u Crnoj Gori imamo samo četiri profesionalna instruktora ronjenja, koji su i Trimix instruktori, koji su zaposleni u RCUD-u, i koji su jedini osposobljeni da roneći sa plinskim mješavinama mogu obučavati i provjeravati stepen stečenog praktičnog znanja ronilaca na velikim dubinama- istakao je Mijajlović.
Iako im je posao vrlo stresan i opasan, za njih razumijevanja nema čak i u rodnom gradu.
- Imamo i za nas veliku barijeru, jer nam se ne dozvoljava da na ronilačkoj plaži u Bijeloj, (koju smo 2019. dobili od Morskog dobra) koristimo pomoćne rekvizite, stolove, stolice i nekolike ležaljke, koji su neophodni za obuku ronilaca, da bi mogli da stave svoje lične stvare dok rone i da bi instruktori na adekvatan način mogli da prate rad ronilaca pod vodom. Zato smo u prvoj polovini avgusta ove godine, bili primorani da u pisanoj formi obavijestimo dekana Fakulteta za organizacione nauke iz Kranja, da nemamo uslove za držanje obuke studentima iako smo sa njima potpisali ugovor o saradnji koji se tiče ronilačke obuke studenata tog fakulteta- kazao je Mijajlović.
Ima i drugih barijera, ali poručuje da se moraju boriti, i u toj borbi padati i ustajati, kao što su to činjeli više puta tokom ovih dvadeset godina.
- Bio sam i biću uvijek optimista- naglašava on.
VLADA DA DONESE ZAKON O RONJENU
- Smatram da su se nakon navedenih problema i prepreka sa kojima smo se suočavali u radu i razvoju djelatnosti RCUD-a, čiji su rezultati danas prepoznati u svijetu, a koje smo, mi ronioci, samo teškim, veoma rizičnim i upornim radom uspjeli da savladamo, stekli uslovi da Vlada Crne Gore kroz novi oblik organizovanja, obezbijedi da već dokazana uspješna organizacija nastavi rad sa ogromnim ekonomskim, bezbjedonosnim i političkim benefitima za Crnu Goru.
Takođe smatram da bi učešće Vlade Crne Gore kao većinskog vlasnika, i zaposlenih u RCUD-u kao manjinskih akcionara, bili stvoreni uslovi za donošenje Zakona o ronjenju, koji bi na javan, transparentan i međunarodno priznat i prihvaćen način uredio ovu oblast, koja je zbog nedostatka takve regulative i neuspjeha da se ista do sada ugradi u pravni sistem, otvorila prostor za nelegalne aktivnosti privatnih privrednih društava, čime se direktno ugrožava opstanak i funkcionisanje RCUD-a- poručio je on.
RONIOCI RCUD-A ANGAŽOVANI ŠIROM SVIJETA
Ronioci su na predlog Vlade SAD radili 2011. godine u Bugarskoj na podvodnom deminiranju i vrlo uspješno i u zadatim rokovima obavili zadatak za potrebe Ministrastva odbrane Bugarske uklanjajući oko 5 tona eksplozivnih sredstava sa površine vodenog dna oko 200 hiljada kvadrata.
- Naši podvodni demineri, tj. oni koji su završili obuku u RCUD-u se angažuju širom svijeta i imaju imprsivne rezultate u podvodnom deminiranju doprinoseći bezbjednom korišćenju vodenih dobara. Radili su na Trebišnjici, Soči, Savi, Dunavu, Ohridskom jezeru, Crnom moru, na Sahalinu, Južnoj americi i drugim mjestima- kazao je Mijajlović.
Nada se da ćemo savladati sve prepreke i nastaviti da uspješno rade i da se razvijaju, ostajući kao vodeća organizacija u oblasti podvodnog deminiranja.
- Mi služimo građanima i državi Crnoj Gori. Računajte na nas- poručio je Mijajlović svim građanima.
