U prvih pola godine rada Skupštine, bilježi se značajna nesrazmjera u angažmanu poslanika/ca i visine njihovih primanja, posebno kod onih koji riječ nijesu progovorili u plenumu, kao i rast troškova službenih putovanja, a predsjednik Skupštine, za sada, ima odgovorniji pristup resursima od svoje prethodnice, neki su od ključnih nalaza presjeka aktivnosti i primanja poslanika/ca ovog 28. saziva Skupštine Crne Gore objedinjenog u publikaciji Poslanici i pripravnici moraju mnogo bolje – prvih šest mjeseci 28. saziva Skupštine kroz aktivnosti u plenumu i službena putovanja, koju je objavio Centar za građansko obrazovanje (CGO).

CGO je pratio i rad poslanika/ca 27. saziva Skupštine Crne Gore kroz njihov aktivizam u plenumu uz poređenje sa zaradama, periodično upoznavajući javnost o najaktivnijim i najneaktivnijim, a kompletan presjek je dat u publikaciji „Dobro plaćene uloge statista na parlamentarnoj pozornici“.

Na isti način prati se i rad 28. saziva Skupštine Crne Gore, a prvi presjek je napravljen nakon prvih pola godine rada Skupštine, preciznije podaci obuhvataju period od od 27. jula 2023. godine, tj. od konstitutivne sjednice, do 01. februara 2024. godine.

“Postojeći skupštinski saziv donio je novu parlamentarnu većinu, ali i značajan broj novih lica kako u redovima vlasti, tako i opozicije. Tako je PES, kao novi parlamentarni politički subjekt, ušao sa inicijalno 24 poslanika/ce od kojih su gotovo svi (izuzev poslanika Ujedinjene Crne Gore koji je preko njihove liste dobio poslanički mandat), praktično, imali skupštinsku premijeru”, navodi CGO.

Na drugoj strani, dodaju, lista koju je predvodio DPS značajno je podmladila i diversifikovala svoj tim, a što je izraz imalo u preko 40 odsto novih poslanika/ca.

- No, pored novih lica, u funkcionisanju ovog saziva se osjeća i manjak iskustva poslanika/ca, koji pored toga što nisu imali staž u parlamentarnom radu, u nekim slučajevima nisu imali nikakav radni staž ili je to bilo ograničeno - ističe CGO.

Najmlađe poslanice su Bojana Pićan iz koalicije ZBCG-NSD i Sonja Milatović iz DPS-a, sa po 25, odnosno 26 godina.

- U aktivnosti poslanika/ca 28. saziva Skupštine u plenumu, prvih pola godine je obilježila dominacija iskusnijih, dok se stiče utisak da je nove snage „pojela“ trema. Čak pet poslanika/ca nije uzelo riječ u plenumu niti jednom. U pitanju su Uglješa Urošević, Seid Hadžić, Gordan Stojović i Nađa Laković iz PES-a i Artan Čobi iz Albanske alternative, uz napomenu da je troje od ovih pet poslanika/ca mandat započelo sredinom novembra 2023. godine (Stojović, Laković, Čobi). Na listi najneaktivnijih ubjedljivo dominiraju poslanici/e parlamentarne većine, primarno PES-a, a zatim i NSD-a - navodi CGO.

Poslije pet poslanika/ca koji su prećutali u plenumu svoj dosadašnji mandat, sljedeći po pasivnosti je Vladimir Bakrač iz PES-a, a nakon kojeg je interesantno, za svega sekundu manje, Boris Pejović, poslanik PES-a i potpredsjednik Skupštine Crne Gore, kod kojeg se očitava i najveća nesrazmjera u zaradi i aktivnosti u plenumu.

U svega dva zabilježena izlaganja, od čega je jedno obraćanje od 27 sekundi na konstitutivnoj sjednici, ukupno je govorio minut i trideset dvije sekunde, dok je njegova februarska zarada iznosila 2,171.79 eura””, ističe CGO.

Na drugoj strani, među najaktivnijim poslanicima/ama ističu se oni iz opozicije –  Andrija Nikolić, Ivan Vuković, Jevto Eraković i Danijel Živković iz DPS-a, zatim poslanički klub URA sa Dritanom Abazovićem, Milošem Konatarom i Filipom Adžićem, ali i Ervin Ibrahimović iz BS-a.

Poziciju parlamentarne većine, u ovom okviru, drže poslanici Milan Knežević i Vladislav Bojović iz ZBCG-DNP.

Kada su u pitanju službena putovanja poslanika/ca 28. saziva tri događaja su se izdvojila tokom ovog perioda monitoringa. Radi se o posjeti evropskim institucijama u Briselu, zatim učešću na zasijedanju Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope u Strazburu, kao i na Molitvenom doručku u Vašingtonu.

- Evropske institucije u Briselu posjetilo je 12 poslanika/ca iz 12 poslaničkih klubova, a Skupština je za njihove troškove puta i dnevnica isplatila 7,296 eura, dok su troškovi smještaja bili plaćeni od strane organizatora. Učešće pet poslanika/ca na januarskom zasijedanju Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope u Strazburu koštalo je skoro 8,000 eura, a put šest poslanika/ca na januarski Molitveni doručak u Vašingtonu skoro 15,000 eura - navodi CGO.

Kad se uporedi obračunski period tokom 2023. godine, odnosno od 27. jula do 31. decembra 2023. godine, kada je za ove svrhe utrošeno 10,263.94 eura, sa obračunskim periodom u 2024. godini, vidljiv jer ogroman rast – samo za prvi mjesec 2024. godine utrošeno je preko 30,000 eura, tj. trostruko više za pet puta manji period nego u 2023.

- Sumarno, za pola godine rada 28. saziva Skupštine Crne Gore službena putovanja poslanika/ca koštala su 41.298.98 eura. U taj iznos ulaze troškovi dnevnica, avio karata, smještaja, prevoza, goriva i osiguranja i viza, ali ne i plaćeni troškovi od strane organizatora - ističe CGO.

Trajanje izlaganja predsjednika Skupštine Andrije Mandića mjereno je posebno, jer se dominantno odnosi na predsjedavanje, pa njegovi sati nisu ušli u poređenje sa poslanicima, a u izlaganjima koja su van predsjedavanja se ne ističe.

- Mandić je za ovo vrijeme službeno putovao dva puta, u Ankaru (Turska) i Budimpeštu (Mađarska). Za put u Tursku je koristio Vladin avion, za Mađarsku su avio troškovi iznosili 199.26 eura, smještaj je plaćen od strane organizatora, a Mandić se odrekao dnevnica za oba puta - navodi CGO.

Na upit o troškovima službene kartice predsjednika Skupštine, CGO je dobio odgovor od Skupštine da Mandić istu ne posjeduje.

- Ovi podaci ukazuju da predsjednik Skupštine, za sada, ima odgovorniji pristup prema novcu poreskih obveznika nego što je to imala ranija predsjednica Skupštine Danijela Đurović, koje se istakla sa putnim troškovima i troškovima službene kartice, a posebno u periodu nakon raspuštanja Skupštine - ističe CGO.

Publikacija „Poslanici i pripravnici moraju mnogo bolje – prvih šest mjeseci 28. saziva Skupštine kroz aktivnosti u plenumu i službena putovanja”, izrađena je uz podršku Core granta regionalnog projekta SMART Balkan – Civilno društvo za povezan Zapadni Balkan, koji sprovodi Centar za promociju civilnog društva (CPCD), Centar za istraživanja i javne politike (CRPM) i Institut za demokratiju i medijaciju (IDM) a finansijski podržava Ministarstvo vanjskih poslova Kraljevine Norveške.

Sadržaj publikacije je isključiva odgovornost CGO-a i ne odražava nužno stavove CPCD, CRPM, IDM i Ministarstva vanjskih poslova Kraljevine Norveške.