Zvaničnici Evropskog parlamenta pozdravili su odbijanje predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića da prisustvuje proslavi Dana Republike Srpske 9. januara.
Oni su izrazili žaljenje što je proslavi ove godine prisustvovalo i nekoliko crnogorskih zvaničnika, među kojima su bili poslanici.
- Predstavnici zemalja kandidata koji neprestano tvrde da su evropske integracije i buduće članstvo u EU njihov najviši prioritet treba da postupaju u skladu s tim. S tim u vezi, pozdravljamo principijelan stav crnogorskog predsednika Jakova Milatovića, koji je odbio poziv i objasnio zašto - navodi se u saopštenju.
Predsedavajući Delegacije Evropskog parlamenta za odnose sa Bosnom i Hercegovinom i Kosovom Romeo Franc i stalni izvestilac za BiH Paulo Rangel su u zajedničkom saopštenju su saopštili da psuđuju prisustvo srpskih zvaničnika na proslavi, tražeći od međunarodne zajednice da preduzme "efikasne, hrabre" mere.
Oni su istakli da su prošle godine upozorili da je pređeno nekoliko crvenih linija i da se od tada situacija pogoršala i da "postaje sve neodrživija".
- Sada je od najvećeg značaja da međunarodna zajednica konačno pređe sa oštrih reči na efikasna, hrabra dela - saopštili su Franc i Rangel, podsjetivši da je EP u svojoj rezoluciji 12. jula 2023. "ponovo pozvao na ciljane sakcije protiv destabilizujućih političkih aktera u BiH, uključujući one koji prete i podrivaju njen suverenitet, teritorijalni integritet i ustavni poredak, posebno Milorada Dodika, kao i drugih visokih zvaničnika RS i zvaničnika trećih zemalja koji pružaju političku i materijalnu podršku secesionističkoj politici - navodi se u saopštenju.
Zvaničnici EP su naveli da je slavljenje Dana Republike Srpske protivno presudama Ustavnog suda, stavovima EU i nedvosmislenim izjavama Visokog predstavnika Kristijana Šmita.
- Ponovo izražavamo punu podršku visokom predstavniku i pozivamo nadležne vlasti i međunarodnu zajednicu da odlučno djeluju, u skladu sa izjavom visokog predstavnika nakon prošlogodišnjeg "Dana Republike Srpske" da "treba biti jasno da se 9. januar 2024. neće dogoditi u ovom okviru i na ovaj način - navodi se u saopštenju.
Dodaje se da su 9. januar i dane koji su prethodili obiljžili ružni incidenti zastrašivanja građana i povratnika u Vlasenici i Srebrenici, glasno veličanje osuđenih ratnih zločinaca i govor mržnje.
Zvaničnici EP su naveli da je Srbiju na događaju povodom Dana RS ponovo predstavljala visoka delegacija u kojoj je bilo nekoliko ministara, uključujući ministra odbrane i predsjednika SNS Miloša Vučevića, a da je predsjednik RS Milorad Dodik "stajao rame uz rame" sa odlazećim predsjednikom Skupštine Srbije i ambasadorom Rusije u BiH.
Podsjetili su da je EP u prošlogodišnjoj rezoluciji osudio prisustvo visokih srpskih zvaničnika na proslavi "neustavnog Dana Republike Srpske".Takođe su izrazili
Franc i Rangel su takođe izrazili veliku zabrinutost zbog toga što je ovogodišnje najviše odlikovanje RS dodijeljeno premijeru Mađarske Viktoru Orbanu, koji je to prihvatio i time se "pridružio Vladimiru Putinu, prošlogodišnjem dobitniku istog odlikovanja, i svima ostalima koji pokazuju nepoštovanje prema ustavno-pravnom poretku BiH".
Oni su u saopštenju podsjetili da su prošle godine "bezrezervno osudili" proslavu Dana Republike Srpske, koja je, kako su naveli, u potpunoj suprotnosti sa nekoliko odluka Ustavnog suda BiH, kojima su taj praznik i referendum iz 2016. proglašeni neustavnim.
- Pravo entiteta Republike Srpske da ima svoj praznik se ne dovodi u pitanje. Problem je u izboru datuma, kojim se krše odluke Ustavnog suda i nekoliko odredbi Ustava BiH koje zabranjuju diskriminaciju. Ignorisanje ovih odluka predstavlja krivično djelo, podriva Dejtonski mirovni sporazum i predstavlja zastoj u napretku BiH u ispunjavanju 14 ključnih prioriteta i njenoj integraciji u EU - naveli su zvaničnici EP.
Oni su istakli da umjesto podjele i provociranja, vlasti i politički akteri u zemlji treba da se fokusiraju na sprovođenje konkretnih reformi koje su potrebne za otvaranje pristupnih pregovora, pošto je zemlja dobila status kandidata za članstvo u EU.
