Istraživači su pozvali na hitne, strože regulative, imajući u vidu da nivoi žive mogu da oštete rad mozga, bubrega, a povezana je sa nekim vrstama raka.
Ispitivanje koje je uključilo skoro 150 konzervi tunjevina, kupljenih u Francuskoj, Italiji, Španiji, Njemačkoj i Britaniji, otkrilo je da su sve bile kontaminirane živom.
Živa je toksičan metal i jak neurotoksin, koji može negativno da utiče na funkciju nervnih ćelija. Izloženost ovom metalu može da ošteti rad bubrega, mozga, a povezana je i sa većim rizikom od bolesti srca i raka.
Dozvoljena granica žive u tuni
Prema sadašnjem zakonu EU i Ujedinjenog Kraljevstva, ograničenje količine žive u tuni je 1 miligram po kilogramu i 0,3 miligrama po kilogramu za druge vrste ribe, kao što je bakalar.
Svih 148 testiranih konzervi tunjevine je sadržalo živu - od kojih je oko 57 odsto premašilo granicu od 0,3 mg/kg žive, pokazuje istraživanje nevladinih organizacija "Bloom" i "Foodwatch" iz Pariza
Štaviše, jedna konzerva kupljena u prodavnici u Parizu imala je rekordni nivo žive od čak 3,9 mg/kg, navodi se u izvještaju, što je 13 puta više od granice od 0,3 mg/kg.
Prema statistikama, prosječan Evropljanin potroši više od 2,8 kilograma tune godišnje, što je okvirno 25 konzervi.
Kako živa dospijeva u tunjevinu?
Živa, poznata po svojoj toksičnosti, uglavnom dospijeva u okeane kroz atmosferske naslage, najčešće zbog emisija termoelektrana na ugalj. U vodi, živa se miješa sa bakterijama, i pretvara se u toksično jedinjenje poznato kao metil živa.
Otprilike četiri petine žive unesene u atmosferu prirodnim i ljudskim uzrocima, kao što je sagorijevanje uglja, završava u okeanu gdje se dio pretvara u metil živu.
Tuna je morska riba koja je visoko pozicionirana u lancu ishrane, što znači da se hrani drugim manjim vrstama ribe koje apsorbuju velike količine žive iz okeana. Smatra se da vrsta tunjevine albakor sadrži tri puta više žive u odnosu na druge vrste tune.
Kako živa utiče na zdravlje ljudi?
Izloženost ljudi metil-živi može da dovede do oštećenja bubrega, vezivnog tkiva i nerava.
Konzumacija žive može izazvati neurološke i poremećaje ponašanja kod ljudi.
Takođe, živa može da izazove probleme sa vidom, a posebno zabrinjava to što povećava rizik od kardiovaskularnih bolesti.
Trudnice i djeca u najvećem riziku
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) svrstava živu među deset hemikalija koje izazivaju zabrinutost po javno zdravlje, i to je, kako kažu iz SZO, supstanca koja se generacijama ispušta u eko sistem, izazivajući veoma teške posledice po zdravlje.
Prema SZO, trudnice i djeca su posebno osjetljivi na visoke nivoe metil žive.
U veoma visokim dozama, studije su otkrile da su neki oblici žive pokrenuli razvoj nekoliko vrsta tumora kod pacova i miševa.
Istraživanja o uticaju žive na razvoj raka kod ljudi su, za sad, ograničena.
Hitan apel istraživača
Istraživači zahtijevaju hitno usklađivanje maksimalno dozvoljenih nivoa žive sa strožim granicama nivoa žive (0,3 mg/kg), kao i pojačavanje regulatornih propisa.
- Ono što iz konzervi tunjevine završi na našim tanjirima je kolosalan rizik za javno zdravlje, koji se ne razmatra ozbiljno. Nećemo odustati dok ne budemo imali stroži evropski standard - poručila je Karin Džekmart, izvršna direktorka organizacije za prava potrošača "Foodvatch".
Istraživači su pozvali vlade da uklone sve proizvode sa tunjevinom iz školskih menza, vrtića, porodilišta, bolnica i domova za staranje.
