Juče je u Opštini Tuzi gorelo ne koliko lokacija. Branilo su mještani da se vatra sa Dečića spusti do kuća u naselju Vuljaj, ali i u Krševu. Izgoreolo je kompletno brdo Dečić.
– U Krševo vatra je ušla, a teško je pristupačno za gašenje požara. Probamo da zaštitimo kuće u naselju. Ovo što se desilo je opomena da trebamo da krenemo da formiranjem službe zaštite za Opštinu Tuzi bar koliko smo u mogućnosti. Da stvorimo mogućnosti za formiranje službe. Mada bez obzira na sve to i da smo imali 20 vatrogasnih kola ovdje požar se ne bi mogao spriječiti. Teren je nepristupačan i ne možemo da priđemo. Čekali smo i razgraničenje sa Podgoricom, kako bi dobili nešto od opreme za tu službu, ali ćemo vidjeti možda da se pregovara da se vozila dobiju i bez razgraničenja - rekao je Redžep Čunmuljaj, načelnik Komunalne policije i inspekcije Opštine Tuzi.
Izgorelo je i brdo iznas Srpske u Zeti, a juče su gorela i imanja u Botunu, dok su vatrogasci branili kuće. Iz najmlađe opštine u Crnoj Gori kažu da planiraju formiranje službe zaštite i spasavanja.
– Radićemo na tome jer imamo u planu da formiramo svoju službu. Razgraničenje nam sve te planove remeti, jer nismo podijelili kamione od kojih nas sleduje jedan dio. Međutim, bez obzira na to gledaćemo da sami nabavimo kamion, a pokrenuli smo u skopu plana prostora i izgradnju vatrogasnog doma koji je preduslov otpočinjanja službe zaštite. Smatram da je u ljetnjim mjesecima itekako potrebna ova služba, jer je velika rasprostranjenost opštine. Imamo sve veće suše ljeti što prouzrokuje požare i sigurno da je Zeti ptrebna služba spasavanja - kazao je Mihailo Asanović, predsjednik Opštine Zeta.
Osim dvorišta i imanja koja su izgorela pričinjena je i velika šteta biodiverzitetu. Biolog Vuk Iković kaže da je naučno dokazano da povećana lokalna temperatura i velika količina dima povećava temperaturu okolnih jezera što se odražava na loš mrijest ribe.
– Postoje vrste koje nemaju gdje otići, ne mogu pobjeći, kao na primjer ptići, šumske kornjače, mladunčad brojnih vrsta, oni gotovo svi stradaju. Ptići u deblima drveća svi stradaju i to je udar na populaciju da ona ne može više da se oporvi jer nema hrane, a nema ni starih stabala u kojima te pice žive. Posledice šumskih požara se osjećaju dugi niz godina nakon njihovog dešavanja, jer se negativno odražavaju na biološku raznovrsnost (biodiverzitet), nestaju rijetke ugrožene biljne i životinjske vrste, mijenja se pejzaž, mijenjaju se fizičko-hemijske osobine zemljišta, vodni režim i sastav zemljišta - rekao je Iković.
On navodi da šumski požari izazivaju psihološki nemir kod stanovništva, jer da bi nastala šuma prošao je period od preko najmane 100 godina.
– Prvo je bila zajednica trava, pa žbunja, zatim niže drveće pa tek dolazi visoko drveće i to je najstabilniji, odnosno najotporniji ekosistem. Zatim dođe požar i zbriše sve, sve što se gradilo decenijama ili vjekovima. Nakon toga funkcioner da izjavu da ljduski životi nijesu ugroženi, a zahvaljujući toj šumi ljudi su imali čist vazduh, prostor za odmor, izvore pitke vode. Kada šuma jednom izgori, povećava se vjerovatnoća njenog ponovnog paljenja u narednim godinama. Opekotine šume će proći za 30-ak godina ukoliko se u tom periodu ne ponovi požar. Procjenjuje se da sagorijevanje vegetacije doprinosi čak do 40 odsto ispuštanja ukupnog CO2, a to doprinosi češćem i dužem sušnom periodu. Zato imamo sve veći broj dana preko 40 stepeni C u Podgorici i primorju. Sagorijevanje drvne mase takođe izaziva vraćanje ugljendioksida u atmosferu. Šume koje su zahvaćene požarima postaju izvor prenamnoženja štetnih insekata i biljnih bolesti - kaže Iković.
Mještani naselja Vuljaj kažu da je prijeko potrebno početi sa pripremama za formiranje službe zaštite u Tuzima.
– Ugrožema je kuća, livade, sijeno, loza, smokve, sve može da izgori.Trenutno vatrogasci nijesu tu, ali su nam obećali da će doći. Najbolje bi bilo kada bi Opština formirala svoju službu zaštite pa da ne čekamo vatrogasce iz Podgorice. To bi trebao da im bude prvi korak. Razumijem ne mogu ni oni sve stići da organizuju jer smo relativno mlada opština. Očekujemo da će biti bolje, ali i da će Podgorica pomoći - kaže Roko Vuljaj.
Kuća Đeto Vuljaj bila je ugrožena, ali intervencijom mještana i vatrogasaca je spašena.
– Sve je ovo nepažnja. Na par metara mi je vatra od kuće i nadam se da će vatrogasci odraditi svoje. Oni čekaju moj poziv i rekli su da će biti tu. Nije samo situacija ovdje alarmantna, nego nažalost gori pola Crne Gore i postoje prioriteti. U stalnom kontaktu sam sa njima i našom Komunalnom policijom. Mi kao Opština još nemamo svoju vatrogasnu službu i vozilo, što je velika potreba. Par puta smo predlagali Opštini da formira svoju službu, ali nova je Opština i razumijemo da treba vremena. Zahvaljujući mojim komšijama iz Milješa imamo bunar i već smo crijevo postavili. Dežurali smo cijelu noć. Ovo nije prvi put, gorelo je i prije pet godina. Situacija je sada pod kontrolom. Komletno brdo je izgorelo. Nažalost, gluvi smo na pozive Opštine kada kažu da ne palimi vatra na otvorenom, ne koriste vatrometi, ne roštilja, ali i da se očisti oko kuća. Ovo će da košta, jer će trebati decenija da se pluća Malesije obnove. Vazduh je sada zagađen, ne smijemo otvarati prozore, a porodice smo preselili - kazao je Vuljaj.
A.D.-M.L.V.
