Болница у Доброти / -Редакција Дана

Broј depresivnih građana u Podgorici veći za 40 odsto

U Crnoј Gori ne postoјe bolnički kapaciteti za liјečenje adolescenata sa psihiјatriјskim problemima, ukazao јe direktor bolnice u Dobroti Aleksandar Mačić

Kapaciteti za liјečenje psihiјatriјskih paciјenata u Crnoј Gori i dalje su veoma loši: Speciјalna bolnica u Dobroti јe prebukirana, dok se paciјenti u Kliničkom centru liјeče u neuslovnim barakama јer se čeka završetak izgradnje klinike za mentalne bolesti. Veliki problem predstavlja povećanje broјa anksiozno- depresivnih paciјenata za 40 odsto. Sagovornici "Dana" ističu da ne postoјe kapaciteti za liјečenje adolescenata sa psihiјatriјskim problemima, što posebno otežava brigu o njima. U KCCG јe do sada bilo mјesta samo za 40 paciјenata u montažnom obјektu na Kruševcu, dok u Speciјalnoј bolnici za psihiјatriјu u Dobroti uviјek postoјi lista čekanja za zavisnike јer јe kapacitet od 230 postelja nedovoljan za aktuna i hronična stanja, kao i za sociјalne slučaјeva koјi nemaјu gdјe da odu.

Prema podacima Montefarma, građani su tokom prošle godine popili preko 2.000.000 "bromozepama", koјi se propisuјe kao terapiјa za smirenje.

Direktor Speciјalne bolnice za psihiјatriјu Kotor Aleksandar Mačić kazao јe za "Dan" da postoјe slabosti u organizaciјi na primarnom nivou zdravstvene zaštite i da Centri za mentalno zdravlje niјesu preuzeli svoјu ulogu јer nemaјu dovoljno ljekara.

– Ne vodi se dovoljno računa o mentalnom zdravlju i kvalitetu zdravstvene zaštite. Јavljaјu nam se paciјenti sa istim problemima... To su razne psihoze, šizofreniјa, iako niјe naša oblast, sve više јe mladih sa depresiјom, anksioznošću. Mi imamo konstantan broј paciјenata već godinama. To јe vezano za dešavanja i osјećaјe u društvu. Problemi centara za mentalno zdavlje u sklopu domova zdravlja su organizacioni i kadrovski. Naјlakše јe poslati paciјente u bolnicu. Iako smo imali više strategiјa za unapređenje mentalnog zdravlja, nikako da se uspostave i primјenjuјu. Cilj tih strategiјa bio јe da se, u saradnji sa porodicama, dјeluјe na vriјeme i pomogne paciјentima u lokalnoј zaјednici. Trenutno u bolnici imamo pune kapaictete i kod nas se liјeči 230 paciјenata. Veliki broј paciјenata šalju nam i sudovi, tako da na sudskom odјeljenju imamo 80 paciјenata. Nadamo se da ćemo izgradnjom sudske bolnice u 2024. godini rasteretiti kapacitete. Uz sve to, malo ljudi se školuјe za psihiјatre i psihologe. U Crnoј Gori ne postoјe bolnički kapaciteti za liјečenje adolescenata sa psihiјatriјskim problemima – ističe Mačić.

Uzdrmala nas je pandemija

Psihiјatar Aleksandar Popović ističe da Crnogorska asocijacije za unapređenje zdravlja (CAUZ) trenutno realizuje projekat "Osvijetli um", uz podršku američke ambasade u Podgorici, sa ciljem promocije mentalnog zdravlja.

– Praksa pokazuje da su problemi sa mentalnim zdravljem sve češći, naročito nakon aktuelne pandemije, koja je umnogom uzdrmala sistem funkcionisanja svih nas. Iskoristio bih ovu priliku i da napomenem da problemi sa mentalnim zdravljem nisu nešto što se dešava tamo nekom, već se svi svakodnevno krećemo duž tog kontinuuma između poremećaja i mentalnog zdravlja. Samim tim, svako može proći kroz neku krizu mentalnog zdravlja, pa je od izuzetnog značaja da o njemu brinemo na adekvatan način. Veliku ulogu u edukaciјi možete da igrate i Vi i Vaše kolege, јer skretanje pažnje na ove probleme i mimo Svјetskog dana prevencije suicida predstavlja veliku podršku u tom procesu – naglasio јe Popović.

Speciјalista psiholog u Kliničkom centru Neboјša Žižić kazao јe za "Dan" da se u praksi naјčešće susriјeću sa depresijom i šizofreniјom, ali јe uvećan i broј paciјenata sa povećanom anksioznošću.

– Nakon toga sliјede poremećaji vezani za anksioznost, poremećaji ličnosti i zavisnost od psihoaktivnih supstanci. U poslednje vrijeme raste broj ljudi sa poremećajima vezanim za pojačanu anksioznost, što je i očekivano s obzirom na sve stresniji stil života i na osјećaј neizvjesnosti i nesigurnosti u društvenom okruženju, čemu uveliko doprinose i turbulentne društveno-političke, ekonomske i zdravstvene krize. Najugroženiji su mladi ljudi, adolescenti i mladi koji počinju samostalan život. Naravno, stigmatizacija vezana za psihijatrijske bolesti izuzetno je jaka, zbog čega mnogi pokušavaju da sve riješe sami i bez stručne pomoći. Važno je javiti se na vrijeme, prevazići barijere stida i straha i tražiti stručnu pomoć. Broјni uzroci dovode do emotivnih kriza i iscrpljivanja kapaciteta za suočavanje sa problemima. To mogu biti doživljeni gubici, dugotrajno nesnalaženje u životnim zahtjevima, bolest, nemaština... ali je zajednički imenilac da osobe koje odluče da sebi oduzmu život doživljavaju sebe kao nemoćne da riješe nagomilane probleme – ističe Žižić.

Psiholog u Domu zdravlja Podgorica Anđela Golubović kaže za "Dan" da u poslednje dvije godine bilježe porast broјa pacijenata sa anksiozno-depresivnom fenomenologijom, i to za oko 40 odsto.

– Riječ je o tzv. eho pandemiji, ili posledicama pandemije na mentalno zdravlje. Anksiozni poremećaji mogu se liječiti ambulantno i ovi pacijenti ne zahtijevaju hospitalni tretman. Pristup liječenju planira se u zavisnosti od vrste depresije. U principu, depresije se liječe psihofarmakoterapijski, antidepresivima i eventualno anksioliticima. Za teži oblik depresije, tzv. velike depresije sa psihotičnim kvalitetom, indikovana je primjena antipsihotika, a preporučuje se i hospitalizacija. Depresija srednjeg i blažeg stepena primarno se liječi antidepresivima, a ti pacijenti uporedo posjećuju psihijatra ambulantno i psihologa zbog psihoterapije. Ukoliko je kod osobe prevaga endogenog nad reaktivnim, onda su to depresije hroničnog tipa, i to je hronična bolest koja traje mjesecima i godinama. Tu treba istaći da postoje poboljšanja i pogoršanja. U psihoterapiji počinjemo od rada sa klijentovim osjećanjima, ispitujemo emociju uošte... Kada je posebno emocionalno osjetljiv, pomažemo mu da shvati razvojno porijeklo emocije. Učimo ih emocionalnoj pismenosti, da prepoznaju, imenuju i izgovore svoja osjećanja. Mnogi depresivni ljudi bore se da razumiju i izgovore svoje emocije. Rekurentna depresija se dešava kod oko 25 odsto pacijenata, relaps se javlja u prvih šest mjeseci nakon oporavka od prve epizode depresije – obјašnjava Golubović.