Državna revizorska institucija (DRI) utvrdila je da nijesu obezbijeđeni osnovni preduslovi za sprovođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke u periodu od 2016. do 2020.godine, za koji je inače potrošeno 728.000 eura.
Кonstatovano je da Ministarstvo zdravlja nije obrazovalo ni tim za organizaciju i kontrolu mamografskog skrininga. U tom periodu ministar zdravlja bio je Кenan Hrapović.
U izvještaju DRI navodi se da je u posmatranom periodu skriningom obuhvaćeno samo 7.617, ili 40 odsto žena u dobi između 40 i 69 godine, iako je planirano da to bude 70 procenata.
Kolegijum DRI je zaključio da zdravstveni sistem nije obezbijedio osnovne preduslove za uspješno sprovođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke.
DRI je dala 10 preporuka Ministarstvu zdravlja i Institutu za javno zdravlje, među kojima su i da formiraju novi nacionalni program za sve gradove, instalira potrebne mamografe, edukuje kadar, obezbijedi registre za rak i uvede kontrolu ovog projekta.
– Postavlja se pitanje da li je uopšte trebalo počinjati sprovođenje programa, iako je bilo jasno da raspoloživim resursima nije moguće realizovati program na način da značajno doprinese poboljšanju zdravlja populacije. U periodu od pet i po godina (od donošenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke, pa do početka njegovog sprovođenja) nijesu obezbijeđeni potrebna oprema i kadrovi, nije uspostavljen registar skrininga, nijesu donijete potrebne procedure kojima se jasno definišu obaveze i odgovornosti svih učesnika u programu i nije uspostavljen odgovarajući sistem prikupljanja i upravljanja podacima. U toku sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke nije obezbijeđeno da 70 odsto populacione grupe bude pozvano u skrining program dojke. Taj procenat se kreće na nivou do 40 odsto, što je znatno ispod granice planiranog. Jedan od osnovnih problema u sprovođenju Nacionalnog programa je da nije obezbijeđen dovoljan broj motivisanih i edukovanih izabranih ljekara koji učestvuju u skrining programu. Кonstatovano je i da određeni broj izabranih ljekara odbija da učestvuje u programu. Ministarstvo zdravlja nije obrazovalo koordinaciono tijelo za organizaciju, stručno praćenje i kontrolu kvaliteta programa mamografskog skrininga. Institut za javno zdravlje Crne Gore nije bio u mogućnosti da izvrši evaulaciju programa jer nijesu obezbijeđeni potrebni podaci – navodi se u zaključku Кolegijuma.
U izvještaju piše da im je u razgovoru sa ovlašćenim osobama u Institutu za javno zdravlje pojašnjeno da se od prvobitnog koncepta sprovođenja skrininga raka dojke na teritoriji cijele Crne Gore odustalo nakon detaljne analize stanja tehničke opreme, odnosno svih analognih mamografskih aparata instaliranih po zdravstvenim ustanovama.
Rukovodilac kolegijuma DRI Branislav Radulović kazao je za "Dan" da su kroz reviziju uspjeha utvrdili da zdravstveni sistem Crne Gore nije obezbijedio osnovne preduslove za uspješno sprovođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke.
– Sve ovo, ali i čitav niz drugih identifikovanih problema i nedostataka, uticalo je da vrhovna državna revizija u svom izvještaju, koji sadrži i deset izdatih preporuka Ministarstvu zdravlja i Institutu za javno zdravlje, zaključi da se Nacionalni program za rano otkrivanje dojke u periodu januar 2016–januar 2020. godina sprovodio neuspješno. Usljed ovih činjenica, vrhovna državna revizija je ocijenila da bi trebalo kreirati novi nacionalni program koji bi se sprovodio na cijeloj teritoriji Crne Gore, pošto je postojeći realizovan samo na teritoriji četiri opštine – rekao je Radulović.
