U susret 29. oktobru, Svjetskom danu moždanog udara, dr Zilha Idrizović, načelnica Odjeljenja intenzivnog neurološkog liječenja sa jedinicom za moždani udar Klinike za neurologiju Kliničkog centra Crne Gore (KCCG), gostovala je u emisiji “Radio ordinacija” Radija Crne Gore.
Dr Idrizović je tom prilikom kazala da je moždani udar česta bolest koja predstavlja vodeći uzrok smrtnosti i invaliditeta kako u svijetu, tako i kod nas. Ispitivanja pokazuju da je broj oboljelih od moždanog udara na godišnjem nivou od 100 do 300 novooboljelih na 100.000 stanovnika, što odgovara i analizi podataka KCCG-a.
“Moždani udar je bolest koja može zahvatiti sve starosne kategorije a najčešće su stariji ljudi, odnosno poslije 55 godine pa na dalje. Svakako trebamo imati na umu činjenicu da sa godinama života učestalost moždanog udara se povećava, ali isto tako imamo i mlade ljude koji su u životnom dobu kada ne očekujemo ovu vrstu oboljenja, s tim da je ova kategorija oboljelih etiološki raznovrsnija u odnosu na pacijente starije životne dobi. Uglavnom su stariji pacijenti u pitanju, a sa povećanjem godina života učestalost moždanog udara se povećava, ali to istovremeno ne znači da se moždani udar može javiti i kod mladih ljudi”, pojasnila je dr Idrizović, navode iz KCCG.
Što se tiče smrtnosti, kako je navela dr Idrizović, ona u Crnoj Gori iznosi oko 10% u prvom mjesecu od obolijevanja. To su pacijenti sa teškim kliničkim slikama koji uglavnom imaju pridružene bolesti drugih sistema Dr Idrizović je takođe kazala da su ljekari tokom i nakon kovida uočili povećanu učestalost tromboembolijskih događaja.
“Najvažniji faktori rizika na koje ne možemo uticati jesu starosna dob, kardiovaskularna oboljenja, genetika, rasa, etnička pripadnost, pol (češće kod muškaraca), dok faktori rizika na koje možemo uticati su neregulisani povišeni krvni pritisak, neregulisana šećerna bolest i atrijalna fibrilacija (poremećaj srčanog ritma), te je veoma važno da pacijenti obavljaju redovne kontrole kod ordinirajućih ljekara i da poštuju njihove savjete i preporuke i da redovno uzimaju prepisanu terapiju”, naglasila je dr Idrizović.
Ona je kazala da se danas moždani udar relativno dobro liječi. Dr Idrizović je istakla da pacijenti u Crnoj Gori dobiju svu neophodnu medicinsku pomoć u liječenju ovog oboljenja koja se primjenjuje bilo gdje u svijetu. Međutim, da bi ljekari bili u situaciju da primijene svoje znanje i vještine, veoma je važno da pacijenti pomoć potraže u najkraćem roku u njima najbližoj zdravstvenoj ustanovi u odnosu na početak tegoba. Ovo je veoma važno jer utiče na krajnji ishod liječenja.
“Sve što traje duže, čak i ako smo u tom tzv. “terapijskom prozoru”, vjerovatnoća za oporavak se svakako smanjuje. Kod sumnje za moždani udar što prije treba potražiti pomoć najbliže zdravstvene ustanove koja će postupiti dalje po našim protokolima za ovakva dešavanja”, rekla je dr Idrizović.
U Crnoj Gori se već 12 godina, odnosno od 2011. godine, izvodi trombolitička terapija pacijenata sa moždanim udarom u cilju rastvaranja tromba. Dr Idrizović je istakla da su 2018. godine otišli korak dalje gdje se u saradnji sa kolegama, interventnim radiolozima, sprovodi tzv. mehanička trombektomija koja podrazumijeva mehaničko odstranjivanje tromba iz krvnog suda koji je napravio moždani udar.
“To je zaista jedan timski rad u kom učestvuje mnogo mladih, perspektivnih, sposobnih i pametnih ljudi i zaista se možemo pohvaliti odličnim rezultatima. Dr Darko Radinović je vođa našeg tima, njemu se uskoro pridružuje i dr Ivana Sajičić, tako da smo zaista ponosni sa rezultatima koje imamo i naročito smo ponosni zbog toga što mi kao ljekari ipak možemo građanima Crne Gore ponuditi iste uslove za liječenje moždanog udara kao što ima bilo koji drugi građanin neke razvijene evropske države”, zaključila je dr Idrizović.
