Međutim, poslednjih godina strah od malog osmonogog stvorenja je porastao u južnoj Evropi, pošto se sve više i više smrtnih slučajeva pripisuje određenom pauku.
Poslednji poznati slučaj dogodio se ovog ljeta u italijanskom gradu Bariju, gdje je 23-godišnji muškarac preminuo nakon sumnje da ga je ugrizao mediteranski pauk pustinjak, takođe poznat kao smeđi pustinjak ili pauk violin. Samo mjesec dana ranije, 52-godišnji policajac u Palermu umro je od istog uzroka, piše The Conversation.
Dva najopasnija evropska pauka
Ako ste radoznali da gurate ruke u svaki kutak i pukotinu, a nemate sreće, šetnja španskim selima mogla bi da dovede do bolnog ujeda jednog od većih paukova u zemlji, kao što je gibraltarski pauk (Macrothele calpeiana) ili pauka vuka (Licosa tarantula). Međutim, u mediteranskom regionu postoje samo dvije vrste pauka čiji se ujedi smatraju medicinskim problemom: evropska crna udovica (Latrodectus tredecimguttatus) i sredozemni pustinjak (Lokosceles rufescens).
Crna udovica je oduvijek imala najgoru reputaciju, ali ne postoje dokumentovani slučajevi smrti uzrokovane ugrizom njene evropske sorte. Štaviše, susreti sa ovom upečatljivom životinjom su rijetki, jer se nalazi u ruralnim područjima i gradi svoje nestalne mreže ispod kore drveća ili kamenja. Neurotoksični efekti njegovog otrova na ljude su dobro poznati: složeni koktel molekula, zajednički poznati kao latrotoksini, utiče na prenos nerava, srčani mišić i funkciju glatkih mišića, izazivajući sindrom koji se naziva latrodektizam.
Pauk pustinjak, koji obično ima malu, tamnu tačku u obliku violine na svom cefalotoraksu, je sasvim druga stvar. Iako se nalazi u divljini, danas se praktično može smatrati sinantropskom vrstom, što znači da ima tendenciju da živi u neposrednoj blizini ljudi, posebno u kućama, garažama ili na radnim mjestima. Često pronalazi mračna, prašnjava skrovišta, kao što su iza ili ispod velikih komada namještaja, gdje može ostati neprimijećena tokom dužeg vremenskog perioda.
Drugačija vrsta otrova
Za razliku od neurotoksičnog otrova crnih udovica, otrov pauka iz porodice sicariidae, kojoj pripada mediteranski pustinjak, je nekrotičan, što znači da uzrokuje odumiranje tkiva. Među mnogim proteinima koji se nalaze u njihovom otrovu su enzimi fosfolipaze, koji razgrađuju ćelijske membrane i pucaju na krvne sudove. Ova dva kombinovana efekta obično izazivaju lokalizovanu reakciju na mjestu ugriza koja uključuje otok, crvenilo i svrab tokom nekoliko nedjelja.
U malom procentu slučajeva, centralno područje ugriza može razviti nekrotične lezije, gdje tkivo odumire i na kraju otpadne prije zarastanja nakon nekoliko nedelja.
Ovaj skup simptoma – koji se naziva kožni loksocelizam – obično nema većih posledica osim ako se ugriz ne dogodi na posebno osjetljivim područjima kao što je lice. Štaviše, nekrotična progresija je manje uobičajena kod evropskog pauka pustinjaka nego kod nekih njegovih latinoameričkih rođaka (L. reclusa i L. laeta), koji se smatraju značajnim javnozdravstvenim problemom u zemljama kao što su Čile, Argentina i Peru.
U nekim rijetkim slučajevima, međutim, nekroza izazvana ujedom pauka može doći ispod mišića i izazvati sindrom toksičnog šoka, koji uključuje simptome kao što su groznica, bol u mišićima i zglobovima. Kada je uzrokovan ugrizom loksoskele, poznat je kao kožno-visceralni loksocelizam, stanje koje, iako veoma retko, može dovesti do akutne hemolize (uništenja krvnih zrnaca), otkazivanja bubrega, šoka i, na kraju, smrti.
Da li treba da budemo zabrinuti?
Arahnofobija, široko rasprostranjeni strah, potiče od horor filmova i knjiga, kao i senzacionalističkih publikacija u štampi. Ali stvarnost je sasvim drugačija i, barem u Evropi, pretnja bilo koje vrste pauka je skoro zanemarljiva.
Tokom perioda od 23 godine u Evropi, 1.691 smrt je pripisana ubodima ose, stršljena i pčele, ali većina nas ne doživi histeriju kada pčela nanjuši džem na našem tostu.
Činjenica da se smrtni slučajevi od navodnih ujeda pauka u sličnom periodu mogu nabrojati na prste jedne ruke stavlja realnost situacije u kontekst.
Mediteranski pauci samotnjaci nisu previše agresivni i obično napadaju samo kada su direktno uznemireni, tako da nema razloga za brigu. Ako preduzmete mjere predostrožnosti i povremeno čistite ispod sofe ili iza ormana i nosite rukavice kada pomjerate takav namještaj, vjerovatnoća da će ujed loksoskelesa završiti u bolnici nije mnogo drugačija nego da ga udari grom, prenosi N1 Zagreb.
